તંદુરસ્ત જીવન જીવવા માટે આપણે દૂધનો ઉપયોગ ચોક્કસપણે કરીએ છીએ. આપણને બધાને બાળપણથી જ દૂધ પીવાનું મહત્વ કહેવામાં આવે છે. આટલું જ નહીં આપણે જન્મથી જ દૂધનું સેવન કરીએ છીએ. દૂધમાં કેલ્શિયમની સાથે સાથે મિનરલ્સ પણ મળી આવે છે, જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. દૂધના સ્વાસ્થ્ય લાભો વિશે બધાએ સાંભળ્યું જ હશે પરંતુ ગાય, ભેંસ કે બકરીનું દૂધ શ્રેષ્ઠ છે કે કેમ તે અંગે આપણે મૂંઝવણમાં રહીએ છીએ.

આયુર્વેદના ડોક્ટરે જણાવ્યું કે નવજાત શિશુ માટે માતાનું દૂધ શ્રેષ્ઠ છે. ત્યારબાદ ગાયના દૂધનું સેવન શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ભેંસના દૂધમાં ચરબીનું પ્રમાણ સૌથી વધુ હોય છે, બાળકોએ ભેંસનું દૂધ ન પીવું જોઈએ કારણકે તેમાં ચરબીનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. બાળકોને માત્ર ગાયનું દૂધ પીવડાવવું જોઈએ. જે પાચન માટે સારું છે અને સરળતાથી પચી જાય છે. ટીબી, ડેન્ગ્યુ વગેરેથી પીડિત દર્દીઓને બકરીનું દૂધ પીવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. સ્વસ્થ અને મોટી ઉંમરના લોકો ભેંસનું દૂધ પી શકે છે.

આયુર્વેદિક ડૉક્ટરએ જણાવ્યું કે ગાય, બકરી કે ભેંસના દૂધ વચ્ચે કોનું દૂધ શ્રેષ્ઠ છે. તેમણે કહ્યું કે 8 પ્રાણીઓના દૂધનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. જેમાં ગાય, બકરી, ભેંસ, ગધેડી, ઊંટ, ઘેટાં વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. આ દૂધમાં આપણે મોટે ભાગે ત્રણ-ચાર દૂધનો ઉપયોગ કરીએ છીએ. દૂધની શ્રેણીમાં આપણે જે દૂધનો ઉપયોગ કરીએ છીએ તેમાં ગાયનું દૂધ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. તે પછી જો કોઈનું સ્થાન હોય તો તે છે બકરીનું દૂધ, ત્રીજું શ્રેષ્ઠ દૂધ ભેંસનું દૂધ કહેવામાં આવે છે.

ગાયનું દૂધ શ્રેષ્ઠ

ગાયનું દૂધ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. સ્થાનિક ગાયનું દૂધ સર્વશ્રેષ્ઠ છે. ભારતીય જાતિની ગાયનું દૂધ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ભારતીય ઓલાદની ગાયોમાં કપિલવર્ણ ગાય, એક વર્ણની ગાય, એક રંગની ગાયમાં અન્ય કોઈ રંગનો કોઈ ડાઘ ન હોવો જોઈએ. આવી ગાયને કપિલવર્ણ ગાય કહેવાય છે. તેનું દૂધ, ઘી, માખણ બધું જ અમૃત સમાન છે, તે અમર છે. કહેવાય છે કે આ દેવતાઓને ખૂબ પ્રિય છે. તેનું સેવન ખૂબ સારું છે.

બકરીનું દૂધ બીજા ક્રમે આવે છે

બકરીનું દૂધ બીજા ક્રમે આવે છે. જો ટીબીના દર્દીને બકરીનું દૂધ સતત પીવડાવવામાં આવે તો તે ઝડપથી સાજા થવામાં મદદ કરે છે. ત્રીજું દૂધ જેનો આપણે વ્યાપકપણે ઉપયોગ કરીએ છીએ તે ભેંસનું દૂધ છે. ભેંસનું દૂધ શરીરની વૃદ્ધિ અને શરીરમાં સ્નાયુ/ચરબીના વિકાસ માટે ખૂબ સારું છે. જે લોકો શરીરની શક્તિ વધારવા માંગે છે તેમના માટે ભેંસનું દૂધ અને ઘી ખૂબ જ સારું માનવામાં આવે છે.

ભેંસનું દૂધ સારી ઊંઘ આપે છે

તેમજ જે લોકો ઊંઘની સમસ્યાથી પીડાતા હોય તેઓ ભેંસના દૂધનું સેવન કરે તો તેમને ખૂબ જ સારી ઊંઘ આવે છે. તેનું દૂધ ઊંઘ લાવવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદમાં દર્શાવેલ તમામ ઉંઘની દવાઓ પૈકી મહિષનું દૂધ શ્રેષ્ઠ છે. જે લોકોને ઊંઘ નથી આવતી તેમના માટે મહિષનું દૂધ શ્રેષ્ઠ છે. જો આવા લોકો નિયમિતપણે આ દૂધ પીવે આવે તો ઊંઘની સમસ્યા દૂર થઈ જાય છે.