ચીન પોતાની હરકતોથી બાઝ આવતું નથી.કોઈને કોઈ રીતે ભારતને હેરાન કરવામાં પાછળ પડતું નથી.પહેલા વિવાદાસ્પદ વિસ્તારમાં પોતાનાં સૈન્યની તાકાત વધારવા મથતું હતું.હવે પોતાના દેશમાંથી ભારતીય પત્રકારોને કાઢી મુકવામાં આવે છે.ભારત અને ચીન સરહદ વિવાદ અને હવે બન્ને દેશ એકબીજાના પત્રકારોને કાઢી રહ્યા છે.

ભારત અને ચીન વચ્ચે તણાવ ઓછો થવાનું નામ નથી લઈ રહ્યો. બંને દેશોના સંબંધોમાં આ ખટાશ હવે પત્રકારો સુધી પહોંચી છે. બ્લૂમબર્ગના એક રિપોર્ટમાં આ બાબતથી વાકેફ એક વ્યક્તિને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીનની સરકારે પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઓફ ઈન્ડિયા (PTI)ના એક પત્રકારને દેશ છોડવાનો આદેશ આપ્યો છે. ચીને પીટીઆઈ પત્રકારના વિઝા રિન્યૂ કરવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો અને તેને 30 જૂન સુધીમાં પરત ફરવા કહ્યું હતું.

2023 ની શરૂઆતમાં ચાર ભારતીય પત્રકારો ચીનમાં હાજર હતા અને ત્યાંથી રિપોર્ટિંગ કરી રહ્યા હતા, પરંતુ આ વર્ષે એપ્રિલમાં બે ભારતીય પત્રકારોના વિઝા ફ્રીઝ કરી દેવામાં આવ્યા હતા અને તેમને ભારત પાછા ફરવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. બાકીના બે ભારતીય પત્રકારોમાંથી એક 11 જૂને ચીન છોડી ગયો હતો અને હવે છેલ્લા ભારતીય પત્રકારને જૂનના અંત સુધીમાં ચીન છોડવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. કૃપા કરીને જણાવો કે પીટીઆઈના પત્રકારના ચીન છોડવાથી, હવે પાડોશી દેશ (ચીન)માં એક પણ ભારતીય પત્રકાર નહીં રહે.

એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ભારત અને ચીન સતત એકબીજાના પત્રકારોને તેમના દેશોમાંથી બહાર કાઢી રહ્યા છે. બંને દેશો એકબીજા પર તેમના પત્રકારો સાથે ગેરવાજબી વર્તન અને ભેદભાવનો આરોપ લગાવી રહ્યા છે.ચીને ભારતમાં હાજર પોતાના પત્રકારો સાથે ભેદભાવ અને અન્યાયી વ્યવહારનો આરોપ લગાવ્યો છે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા વાંગ વેનબિને કહ્યું કે, ભારતમાં ચીની પત્રકારો સાથે અન્યાય થઈ રહ્યો છે.

ભારતમાં ચીની પત્રકારો સાથેના અન્યાયી વ્યવહારનો જવાબ આપતાં ભારત સરકારે કહ્યું હતું કે ચીનના પત્રકારો કોઈપણ સમસ્યા વિના ભારતમાં કામ કરી રહ્યા છે. પરંતુ ચીનમાં ભારતીય પત્રકારો વિશે આવું કહી શકાય નહીં.ગયા મહિને ભારતે શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO)ના વિદેશ મંત્રીઓની બેઠક માટે ચીનના પત્રકારોને કામચલાઉ વિઝા આપ્યા હતા. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે ભારત તમામ વિદેશી પત્રકારોને મંજૂરી આપે છે અને એવી અપેક્ષા છે કે ચીન ભારતીય પત્રકારો સાથે આવું જ કરશે.બંને દેશો વચ્ચે આ વિઝા વિવાદ થોડા મહિના પહેલા શરૂ થયો હતો. આ મામલાના એક નિષ્ણાતે ઓળખ જાહેર ન કરવાની શરતે જણાવ્યું કે ભારતીય પત્રકારોએ રિપોર્ટિંગમાં મદદ કરવા માટે કેટલાક સહાયકોને ચીનમાં રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જેના કારણે વિવાદ શરૂ થયો હતો.

ગયા મહિને વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલે તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે ભારત અને ચીન એકબીજાના પત્રકારોને તેમના દેશમાંથી કાઢી મુકીને એકબીજાની મીડિયાની પહોંચને ભૂંસી રહ્યા છે. આ મામલામાં નિષ્ણાતોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતે ચીનની સત્તાવાર ન્યૂઝ એજન્સી ઝિન્હુઆ અને ચાઈના સેન્ટ્રલ ટેલિવિઝનના બે પત્રકારોના વિઝા રિન્યુ કર્યા નથી. વિઝા રિન્યુ ન થવાના કારણે બંને ચીની પત્રકાર ભારત છોડી ગયા હતા. આ સાથે, 1980 પછી ભારતમાં એક પણ ચીની પત્રકાર નથી.

ચીન સાથેના સરહદી વિવાદને સમજતા પહેલા થોડી ભૂગોળ સમજવી જરૂરી છે. ભારત ચીન સાથે 3,488 કિલોમીટર લાંબી સરહદ વહેંચે છે. આ સરહદ ત્રણ ક્ષેત્રોમાં વહેંચાયેલી છે- પૂર્વીય, મધ્ય અને પશ્ચિમ. પૂર્વીય ક્ષેત્રમાં, સિક્કિમ અને અરુણાચલ પ્રદેશ ચીન સાથે સરહદ વહેંચે છે, જે 1346 કિલોમીટર લાંબી છે. મધ્ય સેક્ટરમાં હિમાચલ અને ઉત્તરાખંડની સરહદ છે, જેની લંબાઈ 545 કિમી છે. તે જ સમયે, લદ્દાખ પશ્ચિમી ક્ષેત્રમાં આવે છે, જેની સાથે ચીન 1,597 કિલોમીટર લાંબી સરહદ વહેંચે છે.

ચીન અરુણાચલ પ્રદેશના 90 હજાર ચોરસ કિલોમીટરના હિસ્સાનો દાવો કરે છે. જ્યારે લદ્દાખનો લગભગ 38 હજાર ચોરસ કિલોમીટર ચીનના કબજામાં છે. આ સિવાય 2 માર્ચ 1963ના રોજ થયેલા એક કરારમાં પાકિસ્તાને પીઓકેની 5,180 ચોરસ કિલોમીટર જમીન ચીનને આપી હતી.અરુણાચલમાં ચીન સાથે સરહદ વિવાદનું કારણ મેકમોહન રેખા છે. મેકમોહન રેખા 1914 માં નક્કી કરવામાં આવી હતી. આ પંક્તિમાં અરુણાચલ પ્રદેશને ભારતના ભાગ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું હતું. આઝાદી પછી ભારતે મેકમોહન લાઇન સ્વીકારી હતી, પરંતુ ચીને તેને સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. ચીને દાવો કર્યો હતો કે અરુણાચલ દક્ષિણ તિબેટનો એક ભાગ છે અને તેણે તિબેટ પર કબજો કર્યો હોવાથી અરુણાચલ પણ તેનું જ છે.