સોનું ખરીદવું ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, તે રોકાણ માટે પણ ખૂબ જ સારો વિકલ્પ છે. ઘણા લોકો પોતાના બાળકોના લગ્ન માટે અગાઉથી સોનું પણ ખરીદે છે. આપણે ઘરે ભૌતિક સ્વરૂપમાં કેટલું સોનું રાખી શકીએ છીએ. જો આપણે ડિજિટલ સોનું ખરીદ્યું હોય, તો તેના સંબંધી ટેક્સ નિયમો શું છે?

ભારતીયોને સોનું ખૂબ ગમે છે. લગ્ન દરમિયાન લોકો ઘણીવાર સોનું ભેટમાં આપવાનું પસંદ કરે છે, જ્યારે ઘણા લોકો સોનામાં રોકાણ કરે છે. જો મહિલાઓની વાત કરીએ તો તેઓ પણ સોનાના ઘરેણાં પહેરવાનું પસંદ કરે છે.

બાળકોના લગ્ન માટે લોકો અગાઉથી સોનું ખરીદવાનું શરૂ કરી દે છે અને તેને ઘરે રાખવાનું શરૂ કરી દે છે. આવી સ્થિતિમાં, ઘણા લોકોને ખબર નથી કે જો તેઓ ઘરમાં એક મર્યાદાથી વધુ સોનું રાખે છે તો તેમને તેનો હિસાબ આપવો પડશે.

સોનામાં રોકાણ કરવું એ ખૂબ જ સારો વિકલ્પ છે પરંતુ તેને ઘરે નિર્ધારિત મર્યાદામાં રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. જો આપણે મર્યાદા કરતા વધુ સોનું રાખીએ તો તમારે આવક વિભાગને હિસાબ આપવો પડશે.

કાનૂની કાર્યવાહીથી બચવા માટે સોનાની ચોક્કસ રકમ જાણવી જરૂરી છે. સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ (CBDT) ના નિયમો મુજબ આવક અને મુક્તિ મેળવવા માટે આવકના સ્ત્રોતો (કૃષિ આવક, વારસાગત નાણાં, મર્યાદા સુધી સોનાની ખરીદી) પર કોઈ કર વસૂલવામાં આવતો નથી. જો ઘરમાં સોનું નિયત મર્યાદામાં હોય તો આવકવેરા અધિકારી સર્ચ દરમિયાન ઘરમાંથી સોનાના દાગીના લઈ શકતા નથી.

કેટલું સોનું ઘરમાં રાખી શકાય?

અપરિણીત મહિલા 250 ગ્રામ સુધીનું સોનું ઘરમાં રાખી શકે છે.

અવિવાહિત પુરુષ માત્ર 100 ગ્રામ સોનું રાખી શકે છે.

તે જ સમયે, પરિણીત મહિલા 500 ગ્રામ સુધીનું સોનું ઘરે રાખી શકે છે.

પરિણીત પુરુષ માટે ઘરે સોનું રાખવાની મર્યાદા 100 ગ્રામ છે.

CBDTના પરિપત્ર મુજબ, અપરિણીત પુરૂષો અથવા પરિણીત પુરૂષો માત્ર 100 ગ્રામ ભૌતિક સોનું રાખી શકે છે. જ્યારે અપરિણીત મહિલા 250 ગ્રામ સોનું રાખી શકે છે અને પરિણીત મહિલા શારીરિક સ્વરૂપમાં 500 ગ્રામ સોનું રાખી શકે છે.

જો સોનું ખરીદ્યાના 3 વર્ષની અંદર વેચવામાં આવે તો સરકાર તેના પર શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ લાદે છે. તે જ સમયે, 3 વર્ષ પછી સોનું વેચવા પર, લોંગ-ટર્મ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.

ભૌતિક સોનાની સરખામણીમાં ડિજિટલ સોનું વધુ વળતર આપે છે. આ સિવાય ડિજિટલ સોનું ખરીદવા પર કોઈ મર્યાદા નથી. જો રોકાણકારો ઈચ્છે તો એક દિવસમાં 2 લાખ રૂપિયા સુધીનું ડિજિટલ સોનું ખરીદી શકે છે. ડિજિટલ ગોલ્ડ પર શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ લાગતો નથી, જ્યારે લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ 20 ટકાના દરે ચૂકવવો પડે છે.

હાલમાં ઘણા લોકો સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ (SGB)માં રોકાણ કરે છે. આ ગોલ્ડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સ્કીમ છે. આમાં એક વર્ષમાં વધુમાં વધુ 4 કિલોગ્રામ સોનાનું રોકાણ કરી શકાય છે. આમાં દર વર્ષે 2.5 ટકા વ્યાજ મળે છે. આમાં મળતા વ્યાજ પર ટેક્સ લાગે છે. તે જ સમયે, SGB 8 વર્ષ પછી ટેક્સ ફ્રી થઈ જાય છે. SGBમાં કોઈ GST ચૂકવવાનો નથી.