​​​​​​​ભારતીય રેલ્વે વિશ્વનું ચોથું સૌથી મોટું રેલ નેટવર્ક છે. ભારતીય રેલ્વે મારફતે દરરોજ લાખો લોકો એક શહેરથી બીજા શહેરમાં મુસાફરી કરે છે. મુસાફરી દરમિયાન નોંધ્યું હશે કે ટ્રેન નંબરમાં 5 આંકડાનો નંબર હોય છે. આ નંબર દ્વારા જ મુસાફરો તેમની ટ્રેનોને ઓળખે છે અને તેને ઓનલાઈન શોધે છે. દરેક ટ્રેનના કોચ પર 5 અંકનો નંબર લખવામાં આવે છે. ટ્રેનના દરેક કોચ પર માત્ર પાંચ અંકનો કોડ કેમ લખવામાં આવે છે?

ભારતમાં મોટાભાગના લોકો ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવાનું પસંદ કરે છે. ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતી વખતે નોંધ્યું હશે કે ટ્રેનના દરેક કોચ પર 5 અંકના નંબર લખેલા છે. આ નંબરો દ્વારા જ મુસાફરો તેમના કોચની ઓળખ કરે છે. આ નંબરો સામાન્ય નંબરો નથી, આ નંબરોમાં ઘણા પ્રકારના રહસ્ય છુપાયેલા છે. ઉદાહરણ તરીકે, કોચ નંબર દ્વારા જાણી શકાય છે કે આ બોગી ક્યારે બનાવવામાં આવી હતી અને તે કયા પ્રકારની બોગી છે. પહેલા બે આંકડા જણાવે છે કે ટ્રેનની આ બોગી ક્યારે બની હતી અને છેલ્લા ત્રણ અંક તેની કેટેગરી જણાવે છે.

ઉદાહરણ તરીકે, ટ્રેનની બોગી પર 06497 નંબર લખવામાં આવે છે. હવે તેને બે ભાગમાં અલગ પાડીને વાંચવું જોઈએ. પ્રથમ બે અંકો તેની રચનાનો સમય જણાવે છે. લાઈક 06 દર્શાવે છે કે આ બોગી 2006માં બની હતી. જો આ જ બોગી પર 15397 લખવામાં આવ્યું હોત તો આ બોગી 2015માં બનાવવામાં આવી હોત.

છેલ્લા ત્રણ અંકોનો અર્થ

બોગી પર લખેલા છેલ્લા ત્રણ અંકો તે બોગીની શ્રેણી દર્શાવે છે. પહેલા કેસની જેમ (06497) આ બોગી સામાન્ય કેટેગરીની છે અને બીજા કિસ્સામાં (15397) આ બોગી સ્લીપર ક્લાસની છે.

001-025 : એસી ફર્સ્ટ ક્લાસ

026-050 : 1AC + AC-2T

051-100 : AC-2T

101-150: AC-3T

151-200 : CC (AC ચેર કાર)

201-400 : SL (બીજા વર્ગના સ્લીપર)

401-600 : GS (સામાન્ય 2જી વર્ગ)

601-700 : 2S (બીજા વર્ગની બેઠક/જન શતાબ્દી ખુરશી વર્ગ)

701-800 : સિટિંગ કમ લગેજ રેક

801 + : પેન્ટ્રી કાર, જનરેટર અથવા મેઇલ

હવે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતી વખતે આ નંબરો પર ધ્યાન જશે, તો ટ્રેનના કોચનો સંપૂર્ણ ઇતિહાસ સમજાઈ જશે. તો સમજી શકશો કે આ કોચ કયા સમયે બનાવવામાં આવ્યો હતો. કારણકે કોચ વિશેની તમામ માહિતી તેના પાંચ અંકોમાં જ છુપાયેલી છે.