આજે એટલે કે 9મી મેના રોજ સમગ્ર દેશમાં મહારાણા પ્રતાપની જન્મજયંતિ ઉજવવામાં આવે છે. મહારાણા પ્રતાપનો જન્મ 9 મે 1540ના રોજ રાજસ્થાનના મેવાડમાં થયો હતો. રાજપૂત રાજવી પરિવારમાં જન્મેલા પ્રતાપ ઉદય સિંહ બીજા  અને મહારાણી જયવંતા બાઈના સૌથી મોટા પુત્ર હતા. તે એક મહાન યોદ્ધા હતા અને યુદ્ધ વ્યૂહરચના ઘડવામાં પારંગત હતા. મહારાણા પ્રતાપને ત્રણ નાના ભાઈઓ અને બે બહેનો હતી. આજે પણ મહારાણા પ્રતાપને તેમની બહાદુરીના કારણે ઇતિહાસના પાનાઓમાં યાદ કરવામાં આવે છે.

હલ્દીઘાટીનું યુદ્ધ

હલ્દીઘાટીની લડાઈ 18 જૂન 1576ના રોજ મેવાડના રાણા મહારાણા પ્રતાપની સેના અને આમેર (જયપુર)ના મહારાજા માનસિંહ પ્રથમના નેતૃત્વમાં મુગલ સમ્રાટ અકબરની સેના વચ્ચે લડાઈ હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે હલ્દીઘાટી એ અરવલ્લી પર્વતમાળાનો વિસ્તાર છે, જે રાજસ્થાનમાં રાજસમંદ અને પાલી જિલ્લાઓને જોડે છે. ઈતિહાસકારોના મતે, મુઘલ શાસક અકબર રાજપૂત વિસ્તારો પર નિયંત્રણ મેળવવા અને તેના વિસ્તારને વિસ્તારવા માંગતા હતા. આ કારણોસર મુઘલ શાસક અકબર મેવાડને જીતવા માંગતા હતા.

યુદ્ધ સમયે મહારાણા પ્રતાપે પોતાના 20 હજાર સૈનિકો અને મર્યાદિત સંસાધનોની તાકાતથી ઘણા વર્ષો સુધી અકબરની 85 હજાર સૈનિકોની વિશાળ સેના સામે લડ્યા હતા. કહેવાય છે કે આ યુદ્ધ લગભગ 4 કલાક ચાલ્યું અને મહારાણા પ્રતાપની રણનીતિ સફળ રહી. બહાદુર મહારાણા પ્રતાપે મુઘલોના અતિક્રમણ સામે અસંખ્ય યુદ્ધો લડ્યા હતા. તેણે 1577, 1578 અને 1579ના યુદ્ધમાં મુઘલ શાસક અકબરને ત્રણ વખત હરાવ્યો હતો.

મુઘલો સામે હાર ન સ્વીકારી

ઈતિહાસકારોના મતે મહારાણા પ્રતાપે જંગલમાં ઘાસની બનેલી રોટલી ખાધી હતી અને જમીન પર સૂઈને રાત વિતાવી હતી. પરંતુ તેણે ક્યારેય અકબરની સામે હાર સ્વીકારી નહીં. પ્રતાપની સફળ વ્યૂહરચનાથી, મુઘલો તેની સામે ક્યારેય જીતી શક્યા નહીં. ઈતિહાસકારોના મતે અકબર મહારાણા પ્રતાપની બહાદુરીથી પ્રભાવિત થયા હતા, તેથી જ મહારાણા પ્રતાપના મૃત્યુ સમયે અકબરની આંખો પણ ભીની થઇ  હતી.