કબૂતરોની પાંખો અને તેમના મળમાં જોવા મળતા સૂક્ષ્મજીવો અને જંતુઓ માણસના સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર કરી રહ્યા છે. તેમના મળ અને પીંછામાં જોવા મળતી ફૂગ અને સુક્ષ્મસજીવો ખાંસી, શરદી, અસ્થમા અને ફેફસાના ચેપ સહિત 60 થી વધુ રોગોનું કારણ બની શકે છે. કોટા યુનિવર્સિટીના માઇક્રોબાયોલોજી વિભાગના સંશોધનમાં આ વાત સામે આવી છે. વિભાગના વડા ડૉ. પલ્લવી શર્મા, ડૉ. શ્વેતા ગુપ્તા અને ડૉ. નેહા ચૌહાણની દેખરેખ હેઠળ, વિદ્યાર્થીઓએ કબૂતરના પીંછા અને મળમૂત્ર પર સંશોધન કર્યું. આ સંશોધનને આંતરરાષ્ટ્રીય જર્નલમાં પ્રકાશન માટે પણ સ્વીકારવામાં આવ્યું છે.

નોંધનીય છે કે ડિસેમ્બર 2023 માં, કબૂતરના સંપર્કમાં રહેવાથી થતી એલર્જીને કારણે 10 વર્ષની બાળકીના ફેફસાંને નુકસાન થયું હતું. બાળકીને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા લાગી ત્યારે આ રોગ પ્રકાશમાં આવ્યો. કબૂતરો બાલ્કની અને એસી ડક્ટમાં માળા બનાવે છે. બાદમાં, તેમના મળ અને પાંખોના અવશેષો બાલ્કનીમાં એકઠા થતા રહે છે. સફાઈ કરતી વખતે, આ અવશેષો શ્વાસ દ્વારા આપણા શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે અને ચેપ ફેલાવે છે. સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે છેલ્લા 5 વર્ષમાં કબૂતરોના સંપર્કમાં આવવાથી શ્વસન રોગોમાં 10 થી 15 ટકાનો વધારો થયો છે.

સંશોધનમાં, કબૂતરોના મળ અને પીંછામાં 20 થી વધુ રોગકારક બેક્ટેરિયા અને ફૂગ મળી આવ્યા હતા. બેસિલસ એસપીપી. સાલ્મોનેલા એસપી., સ્યુડોમોનાસ એસપી, ક્લેબ્સિએલા એસપી, ફૂગ એસ્પરગિલસ, ફ્યુઝેરિયમ, માઇક્રોસ્પોરમ, ક્રાયસોસ્પોરિયમ, પેનિસિલિયમ, ટ્રાઇકોફિટોન અને કેન્ડીડાને અલગ કરવામાં આવ્યા છે. આ ખતરનાક રોગોના કારણો છે. તેઓ એરોમોનાસ પ્રજાતિ, સેરેટિયા પ્રજાતિ, પ્રોટીયસ, સ્ટેફાયલોકોકસ, રાઈઝોપસ, ફ્યુઝેરિયમ, અલ્ટરનેરિયા અને માયકોબેક્ટેરિયમ જેવા ઘાતક સુક્ષ્મસજીવોના વાહક પણ છે.

કબૂતરો વિવિધ રોગોનું કારણ બની શકે છે. ઘણા ડોકટરોએ પણ આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. ઓસ્ટ્રેલિયા, અમેરિકા, ન્યુઝીલેન્ડ, કેનેડા અને જર્મની જેવા દેશોના મહાનગરોમાં કબૂતરો રાખવા પર અને સાન ફ્રાન્સિસ્કોમાં કબૂતરોને ખોરાક આપવા પર પ્રતિબંધ છે. કબૂતરો જ્યાં પોતાનું ઘર બનાવે છે તે જગ્યા સરળતાથી છોડી શકતા નથી.