​​​​​​​જ્યારે પણ વરસાદ પડે છે ત્યારે હવામાન વિભાગ જણાવે છે કે ક્યા વિસ્તારમાં કેટલો વરસાદ પડયો છે. વરસાદનું પ્રમાણ હંમેશા મિલીમીટરમાં જણાવવામાં આવે છે પરંતુ શું ક્યારેય વિચાર્યું છે કે હવામાન વિભાગ આ માહિતી લિટરમાં કેમ નથી આપતું? અને એ પણ હવામાન વિભાગ વરસાદને મિલીમીટરમાં કેવી રીતે માપે છે અને કેટલો વરસાદ પડયો છે?

વરસાદ કેમ મિલીમીટરમાં માપવામાં આવે છે?

જ્યારે પણ વરસાદ પડે છે ત્યારે હવામાન વિભાગ કહે છે કે આટલા મિલીમીટર વરસાદ પડ્યો છે. આ વરસાદ માપવાનું આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ છે પરંતુ તેની પાછળ એક મોટું કારણ છે. સમગ્ર વિશ્વમાં વરસાદને સમાન રીતે માપવામાં આવે છે. કારણકે આ એકમનો ઉપયોગ કરીને વરસાદના જથ્થાને કન્વર્ટ કરવું સરળ છે.

આ રીતે સમજી શકાય છે કે જો 1 મીમી વરસાદ ક્યાંક પડ્યો હોય તો તેનો અર્થ એ કે 1 ચોરસ મીટરમાં 1 લીટર પાણી પડ્યું છે. જેના કારણે કેટલો વરસાદ થયો છે તે સમજવામાં સરળતા રહે છે.

વરસાદ કેવી રીતે માપવામાં આવે છે?

વરસાદ માપવા માટે સૌથી સામાન્ય રીતે વપરાતું સાધન વરસાદ માપક છે. વરસાદ માપવાની આ સૌથી જૂની પદ્ધતિ પણ છે. આ એક ખૂબ જ સરળ ઉપકરણ છે. જેની સાથે કાચની બોટલ જોડાયેલ છે. તેના પર સ્કેલ પણ લખવામાં આવે છે અને તેને ખુલ્લી જગ્યાએ રાખવામાં આવે છે. વરસાદ માપક mm અથવા ઇંચમાં વરસાદ કહે છે. તેથી જ આ સ્કેલ આંતરરાષ્ટ્રીય માનવામાં આવે છે. જો કે હાલમાં વરસાદ અન્ય ઘણી રીતે માપવામાં આવે છે.

પૃથ્વી પર વરસાદના ટીપાં કેવી રીતે પડે છે?

વાદળોમાં ટીપું ખૂબ જ નાનું હોય છે અને તેનું વજન બહુ ઓછું હોય છે. આ ટીપાં પવનની સાથે વાદળોમાં તરતા હોય છે અથવા એમ કહી શકાય કે હવામાં અટકી જાય છે. આ વાદળનાં ટીપાં પૃથ્વી પર પડવા માટે ભારે હોવા જોઈએ. જ્યારે તે અન્ય ટીપાં સાથે ભળીને ભારે થઈ જાય છે ત્યારે તે વરસાદના રૂપમાં પૃથ્વી પર પડવા લાગે છે. પૃથ્વીનું ગુરુત્વાકર્ષણ બળ પણ વરસાદનું મહત્વનું પરિબળ છે. જે વાદળોના પાણીને પોતાની તરફ આકર્ષે છે.

એક વાદળમાંથી કેટલો વરસાદ પડી શકે?

વૈજ્ઞાનિકોના મતે એક ચોરસ માઈલના વિસ્તારમાં પડતો એક ઈંચ વરસાદ 17.4 મિલિયન ગેલન પાણી બરાબર છે. આટલા પાણીનું વજન અંદાજે 143 મિલિયન પાઉન્ડ હશે. જેની તુલના કેટલાક સો હાથીઓ સાથે કરી શકાય છે. હવે વિચારો કે જ્યારે વાદળો તરતા હોય છે. ત્યારે તે ચોક્કસપણે હળવા લાગે છે પરંતુ તે હળવા નથી પણ તેમની સાથે એક વિશાળ વજન ધરાવે છે.