સેવાના બહાને ૩૫,૫૮૭ કરોડ પડાવ્યા: વધારાના એટીએમ વ્યવહારો માટે ૮,૨૮૯.૩૨ કરોડ અને એસએમએસ સેવાઓ માટે વસૂલ્યા

મુખ્ય જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકોએ ૨૦૧૮ થી પાંચ વર્ષમાં ગ્રાહકો પાસેથી એસએમએસ અને વધારાના એટીએમ વ્યવહારો તેમજ લઘુત્તમ બેલેન્સ ન રાખવા બદલ દડં જેવી સુવિધાઓ માટે . ૩૫,૫૮૭ કરોડ વસૂલ્યા હતા.

તેમાંથી, ૨૦૧૮ થી લઘુત્તમ બેલેન્સ ન રાખવા બદલ ગ્રાહકો પર દંડના ચાર્જ તરીકે મુખ્ય વ્યાપારી બેંકો દ્રારા . ૨૧,૦૪૪.૦૪ કરોડની સૌથી મોટી રકમ વસૂલવામાં આવી હતી.

મંગળવારે રાયસભામાં કેન્દ્રીય નાણા રાય મંત્રી ભગવત કરાડ દ્રારા અનુસૂચિત વ્યાપારી બેંકો દ્રારા વસૂલવામાં આવતા ઐંચા સેવા ચાર્જ અંગેના પ્રશ્નના જવાબમાં આ માહિતી શેર કરવામાં આવી હતી.

વધુમાં, જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અને ખાનગી ક્ષેત્રની એકિસસ બેંક, એચડીએફસી બેંક, ઇન્ડસઇન્ડ બેંક, આઈસીઆઈસીઆઈ બેંક અને આઈડીબીઆઈ બેંક સહિતના આ ધિરાણકર્તાઓએ ૨૦૧૮ થી વધારાના એટીએમ વ્યવહારો માટે . ૮,૨૮૯.૩૨ કરોડ અને એસએમએસ સેવાઓ પ્રદાન કરવા માટે અન્ય . ૬,૨૫૪.૩૨ કરોડ વસૂલ્યા છે.

બેંકો દ્રારા વસૂલવામાં આવતા ચાજીર્સનું નિયમન કરવા માટે, ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ૧ જુલાઈ, ૨૦૧૫ ના રોજ 'બેંકોમાં ગ્રાહક સેવા' પર માસ્ટર સકર્યુલર બહાર પાડો છે જે પ્રદાન કરે છે કે બેંકોને લઘુત્તમ બેલેન્સની જાળવણી ન કરવા અંગે દંડાત્મક ચાર્જ નક્કી કરવાની પરવાનગી છે. બચત ખાતામાં, તેમની બોર્ડ દ્રારા મંજૂર કરાયેલી નીતિ મુજબ, યારે સુનિશ્ચિત કરવામાં આવે છે કે આવા તમામ દંડાત્મક શુલ્ક વ્યાજબી છે અને સેવાઓ પૂરી પાડવાના સરેરાશ ખર્ચની બહાર નથી,  કરાડે જણાવ્યું હતું. આરબીઆઈએ પરિપત્ર દ્રારા ગ્રાહકોને એસએમએસ ચેતવણીઓ મોકલવા માટેના ચાજીર્સમાં વ્યાજબીતા અને ઇકિવટી સુનિશ્ચિત કરવા અને તેમની પાસે ઉપલબ્ધ ટેકનોલોજીનો લાભ લેવા અને ટેલિકોમ સેવા પ્રદાતાઓને એ સુનિશ્ચિત કરવા બેંકોને સલાહ પણ આપી હતી કે વાસ્તવિક વપરાશના આધારે આવા ચાર્જ તમામ ગ્રાહકો પર વસૂલવામાં આવે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું.

૧૦ જૂન, ૨૦૨૧ ના આરબીઆઈના પરિપત્ર અનુસાર, બેંક ગ્રાહકો તેમના પોતાના બેંક એટીએમમાંથી દર મહિને પાંચ મફત વ્યવહારો માટે પાત્ર છે. તેઓ અન્ય બેંક એટીએમમાંથી નિશ્ચિત સંખ્યામાં મફત વ્યવહારો માટે પણ પાત્ર છે, જે મેટ્રો કેન્દ્રોમાં ત્રણ વ્યવહારો અને નોન–મેટ્રો કેન્દ્રોમાં પાંચ વ્યવહારોમાં અનુવાદ કરે છે. મફત વ્યવહારો ઉપરાંત, દરેક એટીએમ વ્યવહારો માટે મહત્તમ . ૨૧ પ્રતિ ટ્રાન્ઝેકશન પર ચાર્જ વસૂલવામાં આવે છે.

જો કે, સૌથી ગરીબ વર્ગને પરવડે તેવી બેંકિંગ સેવાઓની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે, બેઝિક સેવિંગ્સ બેંક ડિપોઝિટ એકાઉન્ટ હેઠળ મૂળભૂત ન્યૂનતમ સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે, જેમાં પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના હેઠળ મફતમાં ખોલવામાં આવેલા ખાતાનો સમાવેશ થાય છે અને ખાતામાં લઘુત્તમ સંતુલન જાળવવા માટે કોઈપણ જરિયાત વિના.