ઓડિશામાં સ્થિત જગન્નાથ પુરીની ગણતરી પ્રસિદ્ધ ચારધામમાં થાય છે. હિન્દુ ધર્મમાં આ સ્થળનું વિશેષ મહત્વ છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ અહીં ખરેખર નિવાસ કરે છે. તેથી જ જગન્નાથ પુરીને 'પૃથ્વીના વૈકુંઠ' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ભગવાન શનિલમાધવના આ વિશેષ સ્થાન અને મનોરંજનનું વર્ણન પણ પુરાણોમાં જોવા મળે છે. જેના કારણે આ ધામનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે.

અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષના બીજા દિવસે ભગવાન જગન્નાથ એક વિશાળ રથ પર બેસીને યાત્રા પર નીકળે છે. આ પ્રથા પ્રાચીન સમયથી ચાલી આવે છે અને જગન્નાથ પુરી ધામમાં રથયાત્રાને તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ શુભ અવસર પર, ભગવાન જગન્નાથની સાથે, તેમના મોટા ભાઈ ભગવાન બલભદ્ર અને બહેન દેવી સુભદ્રા પણ મંદિરમાંથી બહાર આવે છે અને તેમના ભક્તોને દર્શન આપે છે અને શહેરની આસપાસ ગુંડીચા મંદિરે જાય છે.

બ્રહ્માંડના રક્ષક ભગવાન જગન્નાથ તેમના ભાઈ બલરામ અને બહેન દેવી સુભદ્રા સાથે પુરી ધામમાં રહે છે. અહીં સ્થાપિત ત્રણ ભાઈ-બહેનોની મૂર્તિઓ પવિત્ર વૃક્ષના લાકડામાંથી કોતરવામાં આવે છે અને પૂજા કરવામાં આવે છે. દર બાર વર્ષે આ મૂર્તિઓ બદલવાનો નિયમ છે. અનોખી વાત એ છે કે ગર્ભગૃહમાં સ્થાપિત ભગવાનની મૂર્તિઓ અડધી બનેલી છે. જેની પાછળ પણ એક રસપ્રદ વાર્તા વર્ણવવામાં આવી છે.

દંતકથાઓ અનુસાર, રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્ને વૃદ્ધ સુથારના રૂપમાં ભગવાન વિશ્વકર્માને મૂર્તિ બનાવવાનું કાર્ય સોંપ્યું હતું. ત્યારે વિશ્વકર્માજીએ રાજાની સામે એક શરત મૂકી હતી કે તે બંધ ઓરડામાં મૂર્તિઓ બનાવશે. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે જ્યાં સુધી આ મૂર્તિઓ બનાવવામાં ન આવે ત્યાં સુધી રૂમની અંદર કોઈ પ્રવેશી શકશે નહીં, રાજા પણ નહીં. જો કોઈ રૂમમાં આવે છે, તો તે મૂર્તિ બનાવવાનું છોડી દેશે. રાજાએ આ શરત સ્વીકારી લીધી અને વિશ્વકર્મા મૂર્તિઓના નિર્માણમાં લાગી ગયા.

દરરોજ રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્ન અવાજ સાંભળીને દરવાજાની બહાર ઊભા રહેતા અને ખાતરી કરતા કે અંદર મૂર્તિઓનું કામ ચાલી રહ્યું છે કે નહીં. એક દિવસ અંદરથી કોઈ અવાજ ન આવ્યો, પછી રાજાને ખબર પડી કે સુથાર કામ છોડી ગયો છે. આ જોવા માટે તેણે રૂમનો દરવાજો ખોલ્યો અને શરત મુજબ તે જ સમયે વિશ્વકર્મા સ્વર્ગ તરફ રવાના થઈ ગયા. આમ ભગવાન જગન્નાથ, ભગવાન બલભદ્ર અને દેવી સુભદ્રાની મૂર્તિઓ અધૂરી રહી ગઈ. આજે પણ ભગવાન એ જ સ્વરૂપે બિરાજમાન છે.