ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં દેશમાં 8 કરોડથી વધુ લોકોએ આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કયર્િ હોવા છતાં, ડેટા અનુસાર, છેલ્લા 5 વર્ષમાં કરદાતાઓની સંખ્યામાં લગભગ 70 લાખનો ઘટાડો થયો છે. એટલે કે, આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરનારા લોકોની સંખ્યામાં ભલે વધારો થયો હોય, પરંતુ નાણાકીય વર્ષ 2019-20 ની સરખામણીમાં નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં ખરેખર કર ચૂકવનારા લોકોની સંખ્યામાં લગભગ 33 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. જોકે, આ હોવા છતાં, સરકારની આવકવેરાની આવકમાં સતત વધારો થયો છે. લોકસભામાં પ્રશ્નકાળ દરમિયાન, નાણા મંત્રાલય તરફથી એક પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો હતો કે છેલ્લા 5 વર્ષ દરમિયાન દેશમાં કેટલા લોકોએ આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કયર્િ છે અને છેલ્લા 5 વર્ષ દરમિયાન આ સંખ્યા કેટલી હતી. આ સાથે, એ પ્રશ્ન પણ પૂછવામાં આવ્યો હતો કે આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરનારાઓમાંથી કેટલા લોકો ખરેખર આવકવેરા ચૂકવે છે. આ પ્રશ્નોના જવાબ આપતી વખતે, નાણા મંત્રાલય દ્વારા આપવામાં આવેલા આંકડા તમને થોડા આશ્ચર્યચકિત કરી શકે છે.
નાણા મંત્રાલયે તેના ડેટામાં જણાવ્યું છે કે વર્ષ 2019-20 માં આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરનારા લોકોની સંખ્યા 6,47,88,494 હતી અને તેમાંથી 2,90,36,234 લોકોએ આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કયર્િ હતા પરંતુ કોઈ કર ચૂકવ્યો ન હતો, એટલે કે વર્ષ 2019-20 દરમિયાન 3,57,52,260 લોકોએ આવકવેરા ચૂકવ્યો હતો. તે જ સમયે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન, આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરનારા લોકોની સંખ્યા 8 કરોડની નજીક પહોંચી ગઈ.
ગૃહમાં રજૂ કરાયેલા આંકડા અનુસાર, ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન 8,39,73,416 લોકોએ આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કયર્િ હતા પરંતુ આવકવેરા ભરનારા લોકોની સંખ્યામાં અગાઉની સરખામણીમાં ઘટાડો થયો છે. નાણા મંત્રાલય દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન, 5,57,95,391 લોકો એવા હતા જેમણે આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કર્યું હતું પરંતુ કોઈ કર ચૂકવ્યો ન હતો. એટલે કે, નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન, ફક્ત 2 કરોડ 81 લાખ 78 હજાર 025 લોકોએ કર ચૂકવ્યો છે.

આગામી વર્ષે સરકારને વેરાની આવક 24 લાખ કરોડ થવાનો અંદાજ
વર્તમાન બજેટ અંદાજ મુજબ, આગામી નાણાકીય વર્ષ સુધીમાં સરકારની આવકવેરાની આવક 24 લાખ કરોડ રૂપિયાને પાર કરી શકે છે. એટલે કે, સરકારનો ઈરાદો સ્પષ્ટ છે; જેમની પાસે પૈસા છે તેમના પર વધુ કર લાદવો જોઈએ, જ્યારે મધ્યમ વર્ગને આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરવાનું કહેવું જોઈએ, ભલે તેઓ પગાર કે વ્યવસાયથી 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર કર ન ભરતા હોય, જ્યારે નીચલા વર્ગને રિટર્ન ફાઇલ કરવામાં અને કર ભરવામાં રાહત આપવી જોઈએ.

સરકારની આવકમાં નોંધપાત્ર વધારો, ચાલુ વર્ષે 5.57 લાખ લોકોએ કોઈ કર ભર્યો નથી
રિટર્ન ફાઇલ કરનારા વધ્યા, પાંચ વર્ષમાં 70 લાખ કરદાતાઓ  ઘટ્યાકર મુક્તિ મયર્દિાથી કરદાતાઓની સંખ્યામાં 1 કરોડનો ઘટાડો થશે
એટલે કે, એક તરફ, દેશમાં આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરનારા લોકોની સંખ્યા ચોક્કસપણે વર્ષ-દર-વર્ષે વધી રહી છે, પરંતુ વાસ્તવિક દ્રષ્ટિએ, છેલ્લા 5 વર્ષ દરમિયાન આવકવેરા ભરનારા લોકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે. આનું એક મુખ્ય કારણ નવી આવકવેરા વ્યવસ્થા અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ટેક્સ સ્લેબમાં કરવામાં આવતા સતત ફેરફારો માનવામાં આવી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, વર્તમાન બજેટમાં નિર્મલા સીતારમણ દ્વારા જાહેર કરાયેલ 12 લાખ રૂપિયાની કર મુક્તિ મયર્દિાથી દેશભરમાં કરદાતાઓની સંખ્યામાં 1 કરોડનો ઘટાડો થશે. આનો અર્થ એ થયો કે આગામી નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન દેશમાં ટેક્સ રિટર્ન ફાઇલ કરનારા લોકોની સંખ્યા વધી શકે છે, પરંતુ વાસ્તવમાં કરદાતાઓની સંખ્યા પહેલા કરતા ઓછી હોઈ શકે છે.

કુલ વસ્તીના 2 ટકા લોકો જ સરકારને કર ચૂકવે છે
આનો અર્થ એ પણ થાય છે કે દેશની 140 કરોડથી વધુ વસ્તીમાંથી, ફક્ત 2 ટકા લોકો જ ખરેખર સરકારને કર ચૂકવે છે. જોકે, કર નિષ્ણાત ગોપાલ કેડિયાના મતે, સરકારે ટેક્સ સ્લેબના માળખામાં ફેરફાર કર્યો છે અને કરદાતાઓની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે, તેમ છતાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સરકારની કર આવકમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ગોપાલ કેડિયાના મતે, ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં જ, સરકારને કરદાતાઓ પાસેથી 20 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ રકમ મળી છે અને 31 માર્ચ સુધીમાં, તે 2 થી 3 લાખ કરોડ રૂપિયા વધુ ટેક્સ મેળવી શકે છે. એટલે કે, એક તરફ સરકાર આવકવેરા ભરનારાઓને રાહત આપી રહી છે, જેના કારણે કરદાતાઓની સંખ્યા ઘટી રહી છે, તો બીજી તરફ સરકારની આવક પણ સતત વધી રહી છે.