કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની જેલમાં જાતિ-આધારિત ભેદભાવને દૂર કરવા અને ’હેબિચ્યુઅલ ઓફેન્ડર’ની હાલની વ્યાખ્યામાં ફેરફાર કરવા માટે મોડલ જેલ મેન્યુઅલ, 2016 અને મોડલ જેલ અને સુધારાત્મક સેવા અધિનિયમ, 2023માં સુધારો કર્યો છે. ગૃહ મંત્રાલયે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને ફેરફારોની નોંધ લેવા અને તમામ સૂચનાઓનું કડક પાલન સુનિશ્ચિત કરવા પણ નિર્દેશ આપ્યો છે. આ પગલું 2023ની રિટ પિટિશન (સિવિલ) નંબર 1404, સુક્ધયા શાંતા વિ. યુનિયન ઓફ ઈન્ડિયા અને અન્યમાં 3 ઓક્ટોબર, 2024ના સુપ્રીમ કોર્ટના સીમાચિહ્નરૂપ ચુકાદાને અનુસરે છે.
તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના મુખ્ય સચિવોને મોકલવામાં આવેલા પત્રમાં કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે કેદીઓ સામે કોઈપણ જાતિ આધારિત ભેદભાવના મુદ્દાને ’મોડલ જેલ મેન્યુઅલ, 2016’ અને ’મોડલ જેલ અને સુધારાત્મક સેવાઓ એક્ટ, 2023’માં સંબોધવામાં આવશે. સંશોધન કરવામાં આવ્યું છે. મેન્યુઅલમાં નવા ઉમેરા મુજબ, જેલ અધિકારીઓએ કડકપણે સુનિશ્ચિત કરવાનું રહેશે કે કેદીઓની જાતિના આધારે કોઈ ભેદભાવ, વર્ગીકરણ કે અલગીકરણ ન થાય.
મોડલ જેલ અને સુધારાત્મક સેવાઓ અધિનિયમ, 2023 ની ’વિવિધ’ કલમ 55(એ) માં નવા શીર્ષક ’જેલો અને સુધારાત્મક સંસ્થાઓમાં જાતિ આધારિત ભેદભાવ પર પ્રતિબંધ’ સાથે પણ ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. ગૃહ મંત્રાલયે એમ પણ કહ્યું કે ’મેન્યુઅલ સ્કેવેન્જર્સ તરીકે રોજગાર પર પ્રતિબંધ અને તેમના પુનર્વસન અધિનિયમ, 2013’ ની જોગવાઈઓ જેલ અને સુધારાત્મક સંસ્થાઓમાં પણ અસર કરશે. સફાઈનું કામ માત્ર નીચલી જાતિના કેદીઓને અને રસોઈનું કામ ઉચ્ચ જાતિના કેદીઓને આપવું એ કલમ 15નું ઉલ્લંઘન છે. કોર્ટે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને જેલ મેન્યુઅલની જોગવાઈઓને બદલવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો, જે જેલમાં જાતિ ભેદભાવને પ્રોત્સાહન આપે છે.