​​​​​​​પ્લાસ્ટિક આપણા રસોડામાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયું છે. રસોડામાં બોક્સથી લઈને વાસણો સુધી પ્લાસ્ટિકની ઘણી વસ્તુઓનો ઉપયોગ થાય છે. જો તમે ગરમ ખોરાક રાખવા માટે અથવા ખોરાકને ગરમ કરવા માટે પણ પ્લાસ્ટિકના વાસણોનો ઉપયોગ કરો છો.

પ્લાસ્ટિકના કન્ટેનર તેમની સસ્તી અને સરળ ઉપલબ્ધતાને કારણે આપણા રસોડામાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયા છે. ઘણી વખત આપણે ખોરાક ગરમ કરવા માટે પ્લાસ્ટિકના વાસણોનો ઉપયોગ કરીએ છીએ અથવા પ્લાસ્ટિકના વાસણોમાં ગરમાગરમ ભોજન સર્વ કરીએ છીએ, પરંતુ શું જાણો છો કે આવું કરવું સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલું નુકસાનકારક હોઈ શકે છે.

પ્લાસ્ટિકના ખૂબ જ નાના કણો ખોરાક દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશી શકે છે અને આ સ્વાસ્થ્યને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. જ્યારે આપણે પ્લાસ્ટિકના વાસણમાં ખોરાક ગરમ કરીએ છીએ અથવા તેમાં ગરમ ​​ખોરાક રાખીએ છીએ. ત્યારે તે વાસણમાંથી કેટલાક હાનિકારક રસાયણો બહાર આવે છે અને તે ખોરાકમાં ભળી જાય છે. પ્લાસ્ટિક બનાવવા માટે વપરાતા રસાયણોમાં બિસ્ફેનોલ્સ અને થેલેટસ સૌથી હાનિકારક રસાયણો છે, જે શરીરમાં પ્રવેશ્યા પછી સ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી શકે છે.

આ રસાયણો કેટલા હાનિકારક છે?

બિસ્ફેનોલ

બિસ્ફેનોલ (BPA) નો ઉપયોગ પ્લાસ્ટિકની ઘણી વસ્તુઓ બનાવવા માટે થાય છે. જ્યારે તેને માઇક્રોવેવમાં ગરમ ​​કરો છો ત્યારે BPA ખોરાકમાં ભળી જાય છે. તેના કણો ખૂબ જ નાના હોય છે, જેના કારણે તે આંખોથી દેખાતા નથી પરંતુ તે ખોરાક દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. BPA ના કારણે શરીરના હોર્મોન્સ અસંતુલિત થઈ જાય છે. જેના કારણે ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આનાથી સ્તન કેન્સર, પ્રોસ્ટેટ કેન્સર, હૃદય રોગ અને ડાયાબિટીસ જેવા રોગો થઈ શકે છે.

થિયોલેટ્સ

થિયોલેટ્સનો ઉપયોગ પ્લાસ્ટિકને લવચીક બનાવવા માટે થાય છે અને જ્યારે તેમાં ખોરાક ગરમ થાય છે, ત્યારે તે ખોરાક સાથે ભળી જાય છે. આના કારણે હોર્મોનલ અસંતુલનની સમસ્યા થાય છે, જેના કારણે પ્રજનન સ્વાસ્થ્ય પર અસર થાય છે. તે વંધ્યત્વ, જન્મજાત ખામી અથવા અન્ય પ્રજનન સમસ્યાઓનું કારણ પણ બની શકે છે.

અન્ય હાનિકારક રસાયણો

પ્લાસ્ટિકના વાસણોમાં અન્ય હાનિકારક રસાયણો પણ હોય છે, જે ગરમ થાય ત્યારે બહાર નીકળી જાય છે. આ રસાયણો શરીરમાં એકઠા થાય છે અને ઘણી શારીરિક સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.

પ્લાસ્ટિકના કારણે સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ

કેન્સર- BPA અને અન્ય હાનિકારક રસાયણોને કારણે કેન્સરનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે. કેન્સરમાં સ્તન અને પ્રોસ્ટેટ કેન્સર સૌથી સામાન્ય છે.

હોર્મોનલ સમસ્યાઓ- આ હોર્મોન્સમાં અસંતુલનનું કારણ બને છે, જે થાઇરોઇડ ડિસઓર્ડર, ડાયાબિટીસ અને અન્ય મેટાબોલિક સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.

પ્રજનન સંબંધી સમસ્યાઓ- થેલેટસ જેવા રસાયણોને કારણે પ્રજનન ક્ષમતામાં ઘટાડો થવાનું જોખમ રહેલું છે. આ ઉપરાંત  ડિલિવરી સમયે બાળકને કોઈ પ્રકારની વિકૃતિ થવાની સંભાવના પણ વધી જાય છે.

હૃદયના રોગો - BPA હૃદયના રોગોનું જોખમ વધારે છે. કેટલાક અભ્યાસોમાં એવું પણ જાણવા મળ્યું છે કે BPA હૃદયને ઘણું નુકસાન પહોંચાડે છે.

યકૃત અને કિડનીને નુકસાન - આ હાનિકારક રસાયણો યકૃત અને કિડનીના કાર્યને અસર કરે છે. આ કારણે તેઓ યોગ્ય રીતે કામ કરી શકતા નથી અને લીવર કે કિડની ફેલ થવાનું જોખમ વધી જાય છે.

ન્યુરોલોજિકલ પ્રોબ્લેમ્સ- જો આ રસાયણો લાંબા સમય સુધી શરીરમાં જમા થતા રહે છે. તો તેનાથી મગજ સંબંધિત સમસ્યાઓ થઈ શકે છે, જેના કારણે વ્યક્તિને નબળી યાદશક્તિ, એકાગ્રતાનો અભાવ વગેરે જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે.

આ જોખમોથી પોતાને બચાવવા માટે પ્લાસ્ટિકના વાસણોમાં ખોરાક ગરમ કરવાને બદલે કાચ, સિરામિક કે સ્ટીલના વાસણોનો ઉપયોગ કરો. આ વાસણોને કારણે ખોરાકમાં કોઈ હાનિકારક રસાયણો દાખલ થતા નથી અને સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેમજ પ્લાસ્ટિકના વાસણોમાં ગરમ ​​ખોરાક ન રાખવો.