દુનિયાનો કોઈ ખૂણો એવો નથી કે જ્યાં ટ્રેન કે રેલ્વેના પાટા ન પહોંચ્યા હોય. સમગ્ર વિશ્વમાં લોકો જાહેર પરિવહન તરીકે ટ્રેનોનો સૌથી વધુ ઉપયોગ કરે છે. પરંતુ તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં ટ્રેનનો ઉપયોગ જાહેર પરિવહન તરીકે થતો ન હતો. અઢારમી સદીમાં સ્ટીમ એન્જિનની શોધ પછી ટ્રેનો બનાવવામાં આવી હતી, પરંતુ તેનો ઉપયોગ મુસાફરોને પરિવહન માટે કરવામાં આવતો ન હતો. આ પ્રારંભિક ટ્રેનોનો ઉપયોગ ખાણોમાંથી કોલસો અને અન્ય ખજાનાના પરિવહન માટે કરવામાં આવતો હતો.

આજે આપણે પહેલીવાર પેસેન્જર ટ્રેનની મુસાફરીની શરૂઆત વિશે વાત કરીશું. 27 સપ્ટેમ્બર 1825 માં લોકોએ પ્રથમ વખત ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી હતી. આ દિવસે પ્રથમ વખત મુસાફરોને એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ લઈ જવા માટે ટ્રેનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

27 સપ્ટેમ્બર 1825 ના રોજ પ્રથમ જાહેર ટ્રેન સ્ટોકટન અને ડાર્લિંગ્ટન, ઈંગ્લેન્ડ વચ્ચે દોડી હતી. આજકાલ ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવી એ બહુ સામાન્ય બાબત છે. નવી ટેક્નોલોજીના ઉમેરા સાથે ટ્રેનોની ગતિ આસમાને પોહચી છે. પછી આવા સમયની કલ્પના કરવી એ પોતે જ ખૂબ જ રોમાંચક છે. જ્યારે સ્ટીમ એન્જિનથી ચાલતી ટ્રેનની વ્હિસલ પહેલીવાર સંભળાઈ હશે અને અત્યાર સુધી પગપાળા કે ઘોડાગાડીમાં મુસાફરી કરતા લોકો ટ્રેનના ડબ્બામાં બેસીને મુસાફરી કરવા નીકળ્યા હશે.

27 સપ્ટેમ્બર 1825ના રોજ સ્ટોકટન અને ડાર્લિંગ્ટન, ઈંગ્લેન્ડ વચ્ચે પ્રથમ સ્ટીમ એન્જિન-સંચાલિત જાહેર પેસેન્જર ટ્રેન શરૂ થઈ. આ ટ્રેને 14 માઈલ પ્રતિ કલાકની ઝડપે 37 માઈલનું અંતર કાપ્યું હતું. આ ઘટના વિશ્વમાં જાહેર રેલ પરિવહનની શરૂઆતનો પુરાવો છે.

પ્રથમ પેસેન્જર ટ્રેન ડિઝાઇન

ઈંગ્લેન્ડમાં પેસેન્જર ટ્રેન 27 સપ્ટેમ્બર 1825ના રોજ લોકમોશન નંબર 1 મુસાફરોને લઈ જતું વિશ્વનું પ્રથમ સ્ટીમ એન્જિન બન્યું હતું. તે સૌપ્રથમ સ્ટોકટન અને ડાર્લિંગ્ટન રેલ્વે પર ચલાવવામાં આવી હતી, જે નોર્થ ઈસ્ટ ઈંગ્લેન્ડમાં જાહેર પરિવહન માટે ખુલ્લી લાઈન હતી. આમ ગ્રેટ બ્રિટનમાં રેલવે સિસ્ટમ વિશ્વની સૌથી જૂની છે. આ ટ્રેન જેને લોકમોશન નંબર 1 નામ આપવામાં આવ્યું હતું, જે પેસેન્જર ટ્રેન તરીકે પ્રથમ વખત દોડી હતી. તેને જ્યોર્જ સ્ટીફન્સન દ્વારા ડિઝાઇન કરવામાં આવી હતી. આ ટ્રેન રોબર્ટ સ્ટીફન્સન એન્ડ કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. પ્રથમ રેલ્વે લાઇન શિલ્ડન નજીક કોલસાની ખાણોને સ્ટોકટન-ઓન-ટીસ અને ડાર્લિંગ્ટન સાથે જોડે છે. આ ટ્રેક પર પ્રથમ પબ્લિક ટ્રેન દોડી હતી. આ ઘટના પછી ઘણા દેશોએ રેલવે એન્જિન અને ડબ્બા બનાવવાનું શરૂ કર્યું.

પ્રથમ ટ્રેનમાં બનાવવામાં આવી હતી 300 મુસાફરો માટે જગ્યા

કંપનીના ડાયરેક્ટરોએ 300 મુસાફરો માટે જગ્યાની મંજૂરી આપી હતી, પરંતુ ટ્રેન 450 થી 600 લોકો સાથે રવાના થઈ હતી. આમાંના મોટાભાગના ખાલી વૈગનમાં મુસાફરી કરી રહ્યા હતા, પરંતુ કેટલાક કોલસાથી ભરેલા વેગનની ટોચ પર હતા. વેગન વચ્ચે બ્રેકમેન મૂકવામાં આવ્યા હતા. પછી ટ્રેન ચાલુ થઈ. તેનું નેતૃત્વ એક વ્યક્તિ કરી રહ્યો હતો જેના હાથમાં ધ્વજ હતો. તે નીચે તરફના ઢોળાવ પર ઝડપ મેળવી અને 10 થી 12 માઈલ પ્રતિ કલાક (16 થી 19 કિમી/કલાક)ની ઝડપે પહોંચી.