શેરબજારમાં અમેરિકાનો ડર સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યો છે. આનું પણ એક કારણ છે. પ્રથમ, યુએસ ડોલરની મજબૂતાઈને કારણે રૂપિયામાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. જેની અસર શેરબજારમાં સ્પષ્ટપણે જોવા મળી રહી છે. બીજું મુખ્ય કારણ ફેડરલ રિઝર્વની બેઠકના નિર્ણય પહેલાનો ડર છે, જે શેરબજારમાં સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યો છે. ટ્રેડિંગ સેશન દરમિયાન સેન્સેક્સમાં 1000 પોઈન્ટથી વધુનો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. બીજી તરફ 3 કલાકમાં જ રોકાણકારોને 3.17 લાખ કરોડ રૂપિયા ડૂબી જતા મોટું નુકસાન વેઠવાનો વારો આવ્યો છે. રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને HDFC બેન્કના શેરમાં જોરદાર ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. 

શેરબજાર ધડામ કરતા તૂટ્યું
આજે શેર બજાર ધડામ કરતા તૂટ્યું હતું. બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જનો મુખ્ય સૂચકાંક બપોરે 12:17 વાગ્યે 952.84 પોઈન્ટના ઘટાડા સાથે 80,801.30 પોઈન્ટ પર ટ્રેડ થઈ રહ્યો છે. જ્યારે ટ્રેડિંગ સેશન દરમિયાન સેન્સેક્સ પણ 80,732.93 પોઈન્ટ સાથે દિવસના નીચલા સ્તરે પહોંચી ગયો હતો. બીજી તરફ નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જનો મુખ્ય સૂચકાંક નિફ્ટી 288.75 પોઈન્ટના ઘટાડા સાથે 24,379.50 પોઈન્ટ પર ટ્રેડ કરી રહ્યો છે. જ્યારે ટ્રેડિંગ સેશન દરમિયાન નિફ્ટી લગભગ 300 પોઈન્ટ ઘટીને 24,366.40 પોઈન્ટ પર આવી ગયો હતો.

મોટા શેરો તૂટ્યા
શેર બજારમાં મોટા શેરોમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. BSE પર દેશની સૌથી મોટી કંપની રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝના શેરમાં 1.61 ટકાનો ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. જ્યારે ભારતી એરટેલના શેરમાં લગભગ 3 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. દેશની સૌથી મોટી IT કંપની TCSમાં 1.64 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. જ્યારે HDFC બેન્કના શેર 1.41 ટકાના ઘટાડા સાથે ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે. અદાણી પોર્ટ, આઈટીસી, ટાટા મોટર્સ, હિન્દુસ્તાન યુનિલિવરના શેરમાં મામૂલી વધારો જોવા મળી રહ્યો છે.​​​​​​​

રોકાણકારોને મોટું નુકસાન
બીજી તરફ શેરબજારમાં આવેલા આ ઘટાડાથી રોકાણકારોને ભારે નુકસાન થયું છે. એક દિવસ પહેલા સેન્સેક્સનું માર્કેટ કેપ રૂ. 4,60,06,557.30 કરોડ હતું. જે મંગળવારે સેન્સેક્સમાં 1000થી વધુ પોઈન્ટના ઘટાડા બાદ રૂ. 4,56,89,322.41 કરોડ થઈ ગયો હતો. જેના કારણે BSEના માર્કેટ કેપને રૂ. 3,17,234.89 કરોડનું નુકસાન થયું છે. નિષ્ણાતોનું માનીએ તો શેરબજારમાં રોકાણકારોના નુકસાનમાં વધુ વધારો થઈ શકે છે.

શેરબજારમાં ઘટાડાનાં મુખ્ય કારણો
1. ફેડની મિટિંગ પહેલા ભયનો માહોલઃ આવતીકાલે ફેડરલ રિઝર્વની પોલિસી મિટિંગ પહેલા રોકાણકારો સાવધ બન્યા હતા, જે સેન્ટ્રલ બેંક તરફથી વ્યાજ દરમાં ઘટાડાનો સંકેત આપે તેવી ધારણા છે. જ્યારે CME FedWatch ટૂલ બુધવારે 25 બેસિસ-પોઇન્ટ રેટ કટની 97 ટકા સંભાવના દર્શાવે છે. ફેડના 2025ના દરના માર્ગ પર અનિશ્ચિતતા રહે છે. કારણ કે તાજેતરના યુએસ ડેટા સતત ફુગાવા અને સ્થિતિસ્થાપક અર્થતંત્ર તરફ નિર્દેશ કરે છે.

2. ચીનની અર્થવ્યવસ્થામાં નબળાઈ: સોમવારે જાહેર કરાયેલા ડેટા દર્શાવે છે કે, નવેમ્બરમાં ચીનનો વપરાશ અપેક્ષા કરતાં વધુ ધીમો પડ્યો છે. છૂટક વેચાણ માત્ર 3 ટકા વધ્યું હતું, જે ઓક્ટોબરના 4.8 ટકાના વધારા કરતાં ઘણું ઓછું હતું, જ્યારે ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન વાર્ષિક ધોરણે 5.4 ટકા વધ્યું હતું. આ મંદી વૈશ્વિક કોમોડિટીની માગને અસર કરી શકે છે, જે ભારતમાં મેટલ્સ, એનર્જી અને ઓટો સેક્ટર માટે જોખમ ઊભું કરી શકે છે, જે ચીનના આર્થિક વલણો પ્રત્યે સંવેદનશીલ છે. આજના કારોબારમાં નિફ્ટી મેટલ અને ઓટો સેક્ટર 0.6% થી વધુ ઘટ્યા છે.    

3. ડોલરમાં મજબૂતીઃ ડૉલર ઇન્ડેક્સ 106.77 પર સ્થિર જોવા મળી રહ્યો છે, પરંતુ આ વર્ષે તેમાં 5 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. મજબૂત ડોલર વિદેશી રોકાણકારોને ભારતના શેરબજારમાં રોકાણ કરતા અટકાવે છે. તે ભારતીય કંપનીઓ માટે ડોલર-પ્રમાણિત લોનની કિંમતમાં પણ વધારો કરે છે.

4. વધતી જતી વેપાર ખાધ: ભારતની વેપાર ખાધ નવેમ્બરમાં વધીને 37.84 બિલિયન ડોલરની જીવનકાળની સર્વોચ્ચ સપાટીએ પહોંચી ગઈ છે જે ઓક્ટોબરમાં 27.1 બિલિયન ડોલર હતી. જેનું મુખ્ય કારણ આયાત બિલમાં વધારો અને નિકાસમાં ઘટાડો છે. નવેમ્બરમાં ભારતની વેપાર ખાધ વધીને 37.8 બિલિયન ડોલર થવાથી રૂપિયા પર દબાણ આવશે, જે તેને ડોલર સામે 85 ડોલર પર લઈ જશે. IT અને ફાર્મા જેવા નિકાસકારોને રૂપિયાના અવમૂલ્યનથી ફાયદો થશે, પરંતુ આયાતકારો માટે, આયાત ખર્ચમાં વધારો તેમના શેરના ભાવને અસર કરશે.

5. વૈશ્વિક બજારની અસરઃ વૈશ્વિક બજારમાં ઘટાડાની અસર શેરબજારમાં પણ સ્પષ્ટપણે જોવા મળી રહી છે. યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ દરમાં ઘટાડો કરશે તેવી આશા પર જાપાનની બહાર એશિયા-પેસિફિક શેરનો MSCIનો વ્યાપક સૂચકાંક 0.3% ઘટ્યો હતો. જાપાનનો નિક્કી 0.15% તૂટ્યો. યુરોસ્ટોક્સ 50 ફ્યુચર્સ 0.16% ડાઉન હતા, જ્યારે જર્મન DAX ફ્યુચર્સ 0.06% ડાઉન હતા, અને FTSE ફ્યુચર્સ 0.24% નબળા હતા.