દેશમાં કામદારોની સ્થિતિ સુધારવા માટે લાવવામાં આવેલા લઘુત્તમ વેતન કાયદાએ લોકોને મળતા લઘુત્તમ વેતનના સ્તરને ઘણી હદ સુધી વધારવામાં મદદ કરી છે. જો કે, ઘણી કંપનીઓ અને ઔધોગિક સંસ્થાઓએ આ નિયમને ટાળવા માટે અલગ અલગ રીતો શોધી કાઢી છે. તેથી, હવે આ કાયદામાં વધુ સુધારો કરવાની જરિયાત અનુભવાઈ રહી છે જેથી તેના નિયમો અને નિયમો પહેલા કરતા વધુ સ્પષ્ટ્ર અને મજબૂત બને અને કર્મચારીઓને મદદ કરી શકે. આ માટે સરકાર ટૂંક સમયમાં જ મિનિમમ વેજને લિવિંગ વેજ સિસ્ટમ સાથે બદલવા જઈ રહી છે. તાજેતરમાં, ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઓર્ગેનાઇઝેશન (આઇએલઓ) એ પણ લિવિંગ વેજ સિસ્ટમની હિમાયત કરી હતી. આઇએલઓએ આ અંગે જરી પગલાં ભરવા સૂચના આપી હતી. આઇએલઓ ઈચ્છે છે કે લિવિંગ વેજ દ્રારા આ સિસ્ટમને વધુ સ્પષ્ટ્ર કરવામાં આવે. હવે ઈકોનોમિક ટાઈમ્સે એક વરિ ભારતીય અધિકારીને ટાંકીને પોતાના અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે ભારત ૨૦૨૫માં લઘુત્તમ વેતન પ્રણાલીને લિવિંગ વેજ સિસ્ટમમાં બદલવાની પ્રક્રિયા શ કરવા જઈ રહ્યું છે. ભારતમાં લગભગ ૫૦ કરોડ મજૂરો છે. તેમાંથી ૯૦ ટકા અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરે છે. તેમાંથી મોટાભાગનાને લઘુત્તમ વેતન મળતું નથી.


લઘુત્તમ વેતન સિસ્ટમ શું છે?
ભારતમાં હાલમાં લઘુત્તમ વેતન પ્રણાલી અમલમાં છે. આ અંતર્ગત કલાકદીઠ પગારની ગણતરી કરવામાં આવે છે. આ રકમ ભારતના અલગ–અલગ રા જયોમાં પ્રતિ કલાક અલગ–અલગ રીતે નક્કી કરવામાં આવી છે. કોઈપણ કર્મચારીને આનાથી ઓછો પગાર આપી શકાય નહીં. મહારાષ્ટ્ર્રમાં આ રકમ ૬૨.૮૭ પિયા અને બિહારમાં ૪૯.૩૭ રૂપિયા પ્રતિ કલાક છે. અમેરિકામાં આ રકમ ૭.૨૫ ડોલર (રૂા. ૬૦૫.૨૬) છે. ભારતમાં, અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકોને લઘુત્તમ વેતન મેળવવામાં પણ મુશ્કેલી પડે છે. સરકાર પણ આ ક્ષેત્રોમાં વધુ પગલાં લઈ શકતી નથી

લિવિંગ વેતન સિસ્ટમથી શું બદલાશે?
જો લિવિંગ વેજ સિસ્ટમને સામાન્ય રીતે સમજવામાં આવે તો તે ખોરાક, વક્ર અને આશ્રયથી એક પગલું આગળ વધે છે. લિવિંગ વેજમાં, કામદારના સામાજિક ઉત્થાન માટે જરી ઘણી મહત્વપૂર્ણ બાબતો પર પણ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. આ વ્યવસ્થામાં કામદાર અને તેના પરિવારને પણ સામાજિક સુરક્ષાનું સાધન મળે તેની કાળજી રાખવામાં આવે છે. રહેઠાણ, ખોરાક, આરોગ્ય સંભાળ, શિક્ષણ અને કપડા જેવી અન્ય જરિયાતોનો સમાવેશ કરવા માટે જીવનનિર્વાહ વેતન પ્રણાલી શ્રમની મૂળભૂત જરિયાતોથી આગળ વધે છે