બ્રિટનના પુરાતત્વવિદોની એક ટીમે 75,000 વર્ષીય મહિલાના ચહેરાનું પુન:નિર્માણ  કરવામાં સફળતા મેળવી છે. નિએન્ડરથલ આદિમ જાતિની એક મહિલાનો પુનર્નિર્મિત ચહેરો વિશ્વ સમક્ષ લાવવામાં આવ્યો. આધુનિક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ખોપરીના આધારે મહિલાનો ચહેરો તેની તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે.

મહિલાની ખોપરી 2018માં ઈરાકના કુર્દીસ્તાન વિસ્તારમાં એક ગુફા પાસે મળી આવી હતી. સંશોધકોએ મહિલાનું નામ શનિદર જેડ રાખ્યું છે. લગભગ 40 વર્ષની વયે મૃત્યુ પામેલી મહિલાની ખોપરી એક મોટા પથ્થરની નીચેથી મળી આવી હતી.એવું માનવામાં આવે છે કે તેમના હાડપિંજરનો નીચેનો ભાગ 1960માં ખોદકામ દરમિયાન બહાર કાઢવામાંઆવ્યો હતો. અમેરિકન પુરાતત્વવિદ્ રાલ્ફ સોલેકીને તે વર્ષે ખોદકામમાં ઓછામાં ઓછા 10 નિએન્ડરથલ લોકોના અવશેષો મળ્યા હતા.

આ તમામ મૃતદેહોની આસપાસ પ્રાચીન ફૂલોના પરાગના અવશેષો મળી આવ્યા છે, જેના કારણે કેટલાક સંશોધકો દલીલ કરે છે કે આદિમ પ્રજાતિઓ મૃતદેહોને દફનાવવા માટે અંતિમ સંસ્કારની વિધિ કરતી હતી અને મૃતદેહોને ફૂલના પલંગ પર દફનાવવામાં આવતા હતા.
છેલ્લા નિએન્ડરથલ્સ લગભગ 40,000 વર્ષ પહેલાં રહસ્યમય રીતે મૃત્યુ પામ્યા હતા. માનવ પૃથ્વી પર આવ્યાના હજારો વર્ષ પછી આવું બન્યું. શનિદર જેડ સ્કલને આ સદીની શ્રેષ્ઠ-સચવાયેલી નિએન્ડરથલ શોધ માનવામાં આવે છે. ખોપરી 2 સે.મી.ની જાડાઈ સુધી ચપટી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે તેમના મૃત્યુ પછી તરત જ તેમના શરીર પર એક ખડક પડ્યો, ખોપરી ચપટી થઇ ગઈ. મેકડોનાલ્ડ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ફોર આર્કિયોલોજિકલ રિસર્ચ, કેમ્બ્રિજના પ્રોફેસર ગ્રીમ બાર્કરે શનિદર જેડ ખોપરીના ખોદકામનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. પ્રોફેસર બાર્કરે કહ્યું કે ટીમને ક્યારેય અપેક્ષા નહોતી કે તેઓ નિએન્ડરથલને મળી શકશે. અમે નિએન્ડરથલ્સ શા માટે મૃત્યુ પામ્યા તે વિશે માહિતી એકત્ર કરવા માગતા હતા, પરંતુ પછી અમને ખોપરીના ટુકડા મળ્યા અને અમે વધુ ટુકડાઓ શોધવાનું શરૂ કર્યું. ગુફાની મધ્યમાં એક ખડકની પાછળ, ઓછામાં ઓછા કેટલાક સો વર્ષ પહેલાં દફનાવવામાં આવેલા જૂથમાં શનિદર ઝેડનું શરીર પાંચમું શરીર છે.
પુરાતત્વવિદોનું માનવું છે કે વિચરતી નિએન્ડરથલ્સ આ ખડકનો ઉપયોગ ઓળખ કાર્ડ તરીકે કરતા હતા અને તેમના મૃતકોને અહીં દફનાવતા હતા. એમ્મા પોમેરોય, પુરાતત્ત્વવિદ્, જેમણે તેજસ્વી જેડની શોધ કરી, જણાવ્યું હતું કે તેની ખોપરી અને શરીરના ઉપરના ભાગને શોધવું રોમાંચક અને ભયાનક બંને હતું. તેણે કહ્યું કે નિએન્ડરથલની ખોપરીના ટુકડા ભેગા કરવા ખૂબ જ મુશ્કેલ હતા કારણ કે ટુકડા ચામાં ડુબાડેલા બિસ્કિટ જેવા નરમ હતા. આધુનિક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને શનિદર જેડનો ચહેરો બનાવવામાં આવ્યો છે.