2023માં વિશ્વભરમાં વિમાન ઉત્સર્જનમાં એક ટકાનો વધારો થયો હતો કારણ કે રશિયન હવાઈ ક્ષેત્ર ટાળવા માટે વિમાનોને લાંબા રૂટનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો હતો. રીડિંગ યુનિવર્સિટી સાથે સંકળાયેલા સંશોધકો દ્વારા કરવામાં આવેલા એક નવા અભ્યાસમાં આ માહિતી પ્રકાશમાં આવી છે. નોંધનીય છે કે ફેબ્રુઆરી 2022 માં રશિયાએ યુક્રેન પર આક્રમણ કર્યા પછી, પશ્ચિમી એરલાઇન્સને રશિયા ઉપર ઉડાન ભરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.

આનાથી તેમને યુરોપ, ઉત્તર અમેરિકા અથવા પૂર્વ એશિયા વચ્ચે લાંબા રૂટ લેવાની ફરજ પડી, જેમાં વધુ બળતણનો વપરાશ થયો. પરિણામે, તેમનું ઉત્સર્જન પણ વધ્યું. કોમ્યુનિકેશન્સ અર્થ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ જર્નલમાં પ્રકાશિત આ અભ્યાસ મુજબ, યુક્રેન યુદ્ધને કારણે, વિમાનોને ફ્લાઇટ દરમિયાન સરેરાશ 13 ટકા વધુ ઇંધણનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો હતો. આનાથી યુરોપ અને એશિયા વચ્ચેની ફ્લાઇટ્સ પર ઘણી મોટી અસર પડી. આ ફ્લાઇટ્સમાં ઇંધણનો વપરાશ ૧૪.૮ ટકા વધ્યો. દરમિયાન, ઉત્તર અમેરિકા અને એશિયા વચ્ચેની ફ્લાઇટ્સમાં 9.8 ટકા વધુ ઇંધણનો વપરાશ થયો.

આ અભ્યાસ સાથે સંકળાયેલા સંશોધક પ્રોફેસર નિકોલસ બેલોઈને આ અંગે એક પ્રેસ રિલીઝમાં જણાવ્યું હતું કે યુક્રેન પર આક્રમણ પછી, એરલાઇન્સને તેમના રૂટ બદલવા પડ્યા હતા. આના કારણે, પશ્ચિમી દેશો અને પૂર્વ એશિયા વચ્ચે ફ્લાઇટ્સ ઘટી ગઈ. સમય જતાં, ફ્લાઇટ્સ ફરી શરૂ થઈ, પરંતુ લાંબા રૂટ સાથે. પ્રતિબંધોને કારણે, તેમને દક્ષિણ રશિયા અથવા આર્કટિક ઉપરથી ઉડાન ભરવી પડી. તેમના મતે, દરરોજ લગભગ 1,100 ફ્લાઇટ્સ પ્રભાવિત થતી હતી. આ લાંબા માર્ગોને કારણે, 2023 માં વિમાનોએ વૈશ્વિક સ્તરે લગભગ 8.2 મિલિયન ટન વધારાનો કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જિત કર્યો.

નવા રૂટ પર ખર્ચાતા વધારાના ઇંધણને માપવા માટે સંશોધકોએ ફ્લાઇટ ટ્રેકિંગ ડેટા અને કમ્પ્યુટર મોડેલનો ઉપયોગ કર્યો. આ સમય દરમિયાન તેમણે પવનની રીતોને પણ ધ્યાનમાં લીધી, જે બળતણ વપરાશને અસર કરે છે.

અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ લિબિયા, સીરિયા અને યમનમાં સંઘર્ષોને કારણે લાદવામાં આવેલા હવાઈ ક્ષેત્રના નિયંત્રણો અને તેમની અસરોનો પણ અભ્યાસ કર્યો. આ કારણે, દરેક દેશમાં સંઘર્ષને કારણે દરરોજ 60 થી 100 ફ્લાઇટ્સ પ્રભાવિત થઈ હતી. અભ્યાસ મુજબ, લિબિયન હવાઈ ક્ષેત્રથી દૂર જતા વિમાનોએ સરેરાશ 2.7 ટકા વધુ ઇંધણનો ઉપયોગ કર્યો હતો, જ્યારે સીરિયાના કિસ્સામાં વપરાશમાં 2.9 ટકાનો વધારો થયો હતો.