વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી પીએમ વિદ્યા લક્ષ્મી યોજના વિદ્યાર્થીઓ માટે એક નવી તક લઈને આવી છે. આ યોજના ખાસ કરીને એવા વિદ્યાર્થીઓને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવી છે જેઓ ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા માટે નાણાકીય સહાયની શોધમાં છે. જો કે તે એજ્યુકેશન લોન જેવી જ નાણાકીય સહાય યોજના છે, આ યોજના પરંપરાગત શિક્ષણ લોનથી ઘણી રીતે અલગ છે. જાણો પીએમ વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના 'એજ્યુકેશન લોન'થી કેવી રીતે અલગ છે અને તેના શું ફાયદા છે.

વિદ્યાર્થીઓ માટે લાભદાયી યોજના

પ્રધાનમંત્રી વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના એ ભારત સરકારની એક પહેલ છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય વિદ્યાર્થીઓને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે સરળ નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે. આ યોજના હેઠળ વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિ, લોન અને અન્ય નાણાકીય સેવાઓની ઍક્સેસ આપવામાં આવે છે. આ યોજના ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને વિદેશમાં તેમજ સ્થાનિક સ્તરે ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે જરૂરી નાણાકીય સહાય મેળવવાની તક આપે છે.

બીજી તરફ, શિક્ષણ લોન એ બેંકો અથવા અન્ય નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા વિદ્યાર્થીઓને તેમના ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે આપવામાં આવતી લોન છે. આ લોન વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સાથે સંબંધિત ટ્યુશન ફી, પુસ્તકો, રહેઠાણ, મુસાફરી અને અન્ય ખર્ચાઓને આવરી લેવા માટે આપવામાં આવે છે. આ લોન સામાન્ય રીતે ચોક્કસ સમયગાળામાં ચૂકવવાની હોય છે અને તેની સાથે વ્યાજ પણ સંકળાયેલું હોય છે.

પીએમ વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના માત્ર લોન જ નહીં પરંતુ શિષ્યવૃત્તિ પણ આપે છે. શિક્ષણની સાથે, વિદ્યાર્થીઓને આ યોજના હેઠળ નાણાકીય સહાયની અન્ય સેવાઓ પણ મળે છે.  જેમ કે બેંક લોન, શિષ્યવૃત્તિ અને લોન રાહત. તે જ સમયે, એજ્યુકેશન લોનમાં, ફક્ત લોનની સુવિધા છે, જે પછીથી વ્યાજ સાથે ચૂકવવાની રહેશે. આમાં શિષ્યવૃત્તિની કોઈ વ્યવસ્થા નથી.

રાહત દર

PM વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના હેઠળ વિદ્યાર્થીઓને વિશેષ રાહત વ્યાજ દરો મળી શકે છે, કારણ કે તે સરકાર દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવે છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય વિદ્યાર્થીઓને ઓછા વ્યાજ દરે લોન આપવાનો છે, જેથી તેઓ સરળતાથી તેમનું શિક્ષણ પૂર્ણ કરી શકે. જ્યારે શૈક્ષણિક લોનમાં વ્યાજ દરો બેંક અથવા નાણાકીય સંસ્થા દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે.

આ વસ્તુઓ આવરી લેવામાં આવી છે

પીએમ વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના વિદ્યાર્થીઓને વિવિધ શિક્ષણ ખર્ચ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે, જેમાં ટ્યુશન ફી, રહેવાનો ખર્ચ, મુસાફરી ખર્ચ, પુસ્તકો અને લેપટોપ/કોમ્પ્યુટર જેવી અન્ય જરૂરિયાતો સામેલ છે. શિક્ષણ લોનમાં, બેંકો મુખ્યત્વે વિદ્યાર્થીઓને ટ્યુશન ફી, કોચિંગ ફી, પુસ્તક ખર્ચ, હોસ્ટેલ ફી અને અન્ય સંબંધિત ખર્ચ આવરી લે છે. લેપટોપ અને અન્ય ઉપકરણો માટે લોન પણ કેટલીક બેંકો દ્વારા આપવામાં આવે છે પરંતુ તે માત્ર કેટલીક બેંકોની નીતિઓ પર આધાર રાખે છે.

બેંકના નિયમો થોડા કડક છે

પીએમ વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના હેઠળ લોન ચૂકવવાની પ્રક્રિયા સરળ અને લવચીક છે. આ સાથે વિદ્યાર્થીઓને તેમનું શિક્ષણ પૂરું થયા પછી અથવા કેટલાક કિસ્સાઓમાં તેમના શિક્ષણ દરમિયાન લોન ચૂકવવાની સગવડ મળે છે. કેટલીક યોજનાઓમાં છૂટ આપવામાં આવે છે અને લોનની ચુકવણીનો સમયગાળો લાંબો હોય શકે છે. શિક્ષણ લોન હેઠળ લોન ચૂકવવાની પ્રક્રિયા સામાન્ય રીતે વિદ્યાર્થીએ તેનું શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યા પછી શરૂ થાય છે. આમાં કેટલીક બેંકો દ્વારા વિદ્યાર્થીને કુલિંગ પીરિયડ આપવામાં આવે છે પરંતુ તે લોનની ચુકવણી માટે કડક નિયમો સાથે આવે છે. આ સાથે વ્યાજ દરો પણ લાગુ પડે છે.

જરૂરિયાત મુજબ લોન

પીએમ વિદ્યાલક્ષ્મી યોજના હેઠળ લોનની રકમ શૈક્ષણિક સંસ્થા અને વિદ્યાર્થીઓના અભ્યાસક્રમ અનુસાર નક્કી કરવામાં આવે છે. આ યોજના મોટાભાગની શૈક્ષણિક જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે પૂરતી રકમ પૂરી પાડે છે. જો કે  શિક્ષણ લોનમાં, લોનની રકમ બેંક દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે  અને આ રકમ સામાન્ય રીતે વિદ્યાર્થીઓની શૈક્ષણિક જરૂરિયાતો અનુસાર હોય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં વિદ્યાર્થીઓ ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે વધુ લોનની રકમ મેળવી શકે છે.