સરકારી કચેરીઓની કાર્યક્ષમતા વધારવા માટે એસી લગાવવા, જાપાની ફિલોસોફી લાગુ કરવા, મીટીંગોનો સમયગાળો ટુંકાવવા જેવા સૂચનો કરવામાં આવ્યા છે. ગુજરાત વહીવટી સુધારા પંચ (જીએઆરસી) એ સરકારી કર્મચારીઓની કાર્યક્ષમતા વધારવા માટેના સૂચનો કરતો અહેવાલ ગઈકાલે મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલને સુપરત કર્યો હતો. કરેલા તેના પહેલા અહેવાલમાં ઉત્પાદકતા વધારવા માટે સરકારી કચેરીઓમાં એર કંડિશનર સ્થાપિત કરવાની, ત્યારે જ ઑફલાઇન મીટિંગો ત્યારે જ યોજવી સ્ટેકહોલ્ડર્સના ઇનપુટ્સ જરૂરી હોય અને તેને એક કલાકથી ઓછા સમયમાંપૂર્ણ કરવાની ભલામણ કરી છે.

ભૂતપૂર્વ કેન્દ્રીય નાણાં સચિવ અને મુખ્યમંત્રીના મુખ્ય સલાહકાર ડૉ. હસમુખ અઢિયાના નેતૃત્વમાં, કમિશનની નિમણૂક થયાના એક મહિના પછી પ્રથમ જીએઆરસી રિપોર્ટ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. તે 1989ના સરકારી ઠરાવ (જિઆર) ને બદલવાની ભલામણ કરે છે. જ્યારે એર કંડિશનિંગને એક ઉચ્ચ સુવિધા માનવામાં આવતી હતી, જે ફક્ત પગાર સ્તર 13 (સામાન્ય રીતે સંયુક્ત સચિવ અને તેનાથી ઉપરના) માં સરકારી અધિકારીઓને એર કંડિશન ઓફિસોનો અધિકાર આપે છે, એક જિઆર સાથે જે વર્ગ 2 (પગાર સ્તર 8 અને તેનાથી ઉપરના) થી ઉપરના તમામ અધિકારીઓને એસી રાખવાની મંજૂરી આપે છે.

જાપાની વહીવટી ફિલસૂફી કૈઝેનથી પ્રેરિત જે ‘સંગઠનના નાના કાર્યો દ્વારા સતત સુધારણા જે સુમેળભર્યા કાર્યસ્થળો બનાવે છે’ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જીએઆરસી રિપોર્ટ સરકારી કર્મચારીઓના દ્રષ્ટિકોણને ધ્યાનમાં લેવાની ભલામણ કરે છે કારણ કે તેઓ નાગરિકો સાથે વારંવાર વાતચીત કરે છે અને ‘પ્રક્રિયાઓનો વ્યવહારુ દૃષ્ટિકોણ’ ધરાવે છે.

કમિશને ‘રાજ્યભરમાં સરકારી વિભાગો અને ઓફિસ સુવિધાઓમાં વ્યૂહાત્મક સ્થળોએ’ ક્યુઆર કોડ અને સૂચન બોક્સ સ્થાપિત કરવાની સલાહ આપી હતી જેથી લોકો લખીને અથવા વોઈસ રેકોર્ડિંગ દ્વારા અનામી રીતે પ્રતિસાદ આપી શકે.અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે છેલ્લા 33 વર્ષોમાં (1986 થી 2019) ગુજરાતમાં સરેરાશ તાપમાન 2.9 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધ્યું હતું અને 21મી સદીના અંત સુધીમાં, ગુજરાતમાં તાપમાન વિવિધ આબોહવા પરિવર્તન પરિસ્થિતિઓના આધારે 1.5 સેલ્સિયસ થી 5 સેલ્સિયસ સુધી વધી શકે છે.

તેમાં સૂચવવામાં આવ્યું હતું કે સચિવાલય જેવા મોટા ઓફિસ સંકુલ અને વિભાગના વડાઓ અને કલેક્ટરોની ઓફિસોને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ જ્યાં ‘કેન્દ્રિત સિસ્ટમો’ સ્થાપિત કરી શકાય. બીજા તબક્કામાં, બાકીની સરકારી ઓફિસો જે ‘હાઈ ફૂટફોલ’ જુએ છે તે એર-કન્ડિશન્ડ હશે. કમિશને આને સૌર ઉર્જા પર ચલાવવાની પણ ભલામણ કરી છે.

અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે સરકાર હાલની સરકારી યોજના મુજબ શક્ય હોય ત્યાં દરેક સરકારી કચેરીઓમાં રૂફટોપ સોલાર ઇન્સ્ટોલ કરવા માટે પગલાં લેશે જેથી 2026 સુધીમાં, સરકારી કચેરીઓ ઝીરો એનર્જી બિલ સુધી પહોંચી શકે, જેના પરિણામે સરકારી તિજોરીમાં નોંધપાત્ર બચત થાય.

વૈદિક યુગનો ઉલ્લેખ કરીને જ્યારે ‘સભાઓ’ શાસન માટે મહત્વપૂર્ણ હતી, અહેવાલમાં બેઠકોના અસરકારક સંચાલન પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે, જે તાત્કાલિક બાબતો સિવાય ઓછામાં ઓછા ‘ત્રણ દિવસ’ અગાઉથી સુનિશ્ચિત થવી જોઈએ. કમિશન સૂચવે છે કે ‘જ્યાં સુધી વ્યક્તિગત હાજરી ફરજિયાત ન હોય’ ત્યાં સુધી બહારના સહભાગીઓ સાથે જોડાયેલી બધી બેઠકો વર્ચ્યુઅલ રીતે યોજવી જોઈએ.

તેણે ઇ-સરકાર મીટિંગ શેડ્યૂલરને અપગ્રેડ કરવાનું સૂચન કર્યું અને ઉમેર્યું કે બધી રિકરિંગ મીટિંગ્સ અધ્યક્ષ દ્વારા સમીક્ષા કરાયેલ 'એક્શન ટેક્ન' રિપોર્ટથી શરૂ થાય છે. રિપોર્ટ ‘બધા સહભાગીઓ તરફથી સક્રિય સંવાદ’ ને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે અને કહે છે કે યુવા વ્યાવસાયિકો અને જુનિયર અધિકારીઓએ વરિષ્ઠ લોકો સાથે વાત શેર કરવી જોઈએ. તેમાં સૂચવવામાં આવ્યું છે કે મીટિંગની મિનિટ્સ 24 કલાકની અંદર તૈયાર કરવામાં આવે અને પ્રસારિત કરવામાં આવે.

કૈઝેન પર આધારિત જીએઆરસીની બીજી ભલામણ કાર્યસ્થળે સારું વાતાવરણ જાળવવું અને ‘ક્લટરિંગ દૂર કરવું’ છે.અહેવાલમાં ઓફર કરવામાં આવતી સેવાઓ વિશે સ્પષ્ટ માહિતી સાથે પ્રમાણભૂત બહુભાષી સાઇનબોર્ડ સ્થાપિત કરવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે, જેથી નાગરિકો સરકારી કચેરીઓમાં સરળતાથી જઈ શકે.

રાજ્યના વહીવટી માળખામાં મુખ્ય સુધારાઓ રજૂ કરવા માટે ગયા મહિને આ વર્ષના બજેટ સત્ર દરમિયાન જીએઆરસીની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. અધ્યક્ષ ડૉ. અઢિયા ઉપરાંત જીએઆરસીમાં મુખ્ય સચિવ પંકજ જોશી, અધિક મુખ્ય સચિવ કમલ દયાણી, મુખ્ય સચિવ મોના ખંધાર અને ડૉ. ટી. નટરાજન અને સભ્ય સચિવ હરીત શુક્લાનો સમાવેશ થાય છે.