ચીને તાજેતરમાં કંબોડિયા સાથેની લશ્કરી કવાયતમાં મશીન-ગન સાથે 'રોબો ડોગ'નું પ્રદર્શન કર્યું હતું. આ પછી યુએસ કોંગ્રેસે આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી અને આ કૂતરા જેવા રોબોટ્સ યુદ્ધના મેદાનમાં શું અસર કરશે તેનું મૂલ્યાંકન કરવાની મંજૂરી આપી. સાથે જ ભારતીય સેના પણ રોબો ડોગ્સને લઈને ઘણી ગંભીર છે. ભારતીય સેના ટૂંક સમયમાં રોબોટિક કૂતરાને પણ સેનાનો એક ભાગ બનાવી શકે છે. આ રોબોટિક ડોગ હાલમાં સર્વેલન્સ અને ઓછા વજનના વહન માટે તૈનાત રહેશે. તે જ સમયે તેમને ચીનની સરહદ પર નિયંત્રણ રેખા પર તૈનાત કરી શકાય છે.

આતંકવાદીઓ સામે લડવામાં ખૂબ અસરકારક

ભારતીય સેના લાંબા સમયથી સૈન્ય તકનીકમાં નવી તકનીકોની શોધ કરી રહી છે. ગયા વર્ષે જમ્મુમાં આયોજિત નોર્થ ટેક સિમ્પોસિયમ 2023માં ખાસ કરીને ભારતીય સેના માટે બનાવવામાં આવેલા રોબોટિક કૂતરા વિશે ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. જે યુદ્ધ અને સર્વેલન્સ મિશન માટે બનાવવામાં આવી હતી. તે માત્ર બરફ અને પહાડોમાં જ નહીં પણ સાંકડી અને અંધારાવાળી જગ્યાએ પણ ફરી શકે છે. જ્યાં આતંકવાદીઓ અથવા દુશ્મનો છુપાયેલા હોઈ શકે છે. આ આતંકવાદીઓ સાથેના 'પ્રથમ સંપર્ક'માં અત્યંત ઉપયોગી થઈ શકે છે. જ્યાં દુશ્મન અહીં છુપાયેલો હોવાની જાણ થાય છે પરંતુ તેના ચોક્કસ સ્થાન વિશે કોઈ ખ્યાલ નથી. આ ડોગ તેના 360 ડિગ્રી કેમેરાની મદદથી તેમનું ચોક્કસ સ્થાન શોધી શકે છે અને ફાયરિંગ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરીને દુશ્મનને મારી શકે છે.

આર્મીના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ગત વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં ઈમરજન્સી ખરીદી માટે 100 રોબોટિક ડોગ્સનો ઓર્ડર આપવામાં આવ્યો હતો. આવા 25 ડોગ્સ સેનાને સોંપીને તપાસ પૂર્ણ કરવામાં આવી છે. તેમને ટૂંક સમયમાં સેનામાં સામેલ કરવામાં આવે તેવી આશા છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ ઇમરજન્સી ખરીદી હોવાથી માત્ર 300 કરોડ રૂપિયાના કોન્ટ્રાક્ટ આપી શકાય છે. જો આ રોબો ડોગ્સ સારૂ પ્રદર્શન કરશે તો આર્મી ટૂંક સમયમાં તેમની મોટી ખરીદી માટે દરખાસ્તની વિનંતી જારી કરશે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આર્કવેન્ચર્સ આ ખચ્ચર સપ્લાય કરશે. આ કંપની ઘોસ્ટ રોબોટિક્સના લાયસન્સ હેઠળ આ રોબો ડોગ્સનું ઉત્પાદન કરશે.

મોનીટરીંગ માટે થર્મલ કેમેરા અને સેન્સર

સૂત્રોએ જણાવ્યું કે આ રોબોટ ડોગ્સ મોનિટરિંગ માટે થર્મલ કેમેરા અને અન્ય સેન્સરથી સજ્જ છે. આ ઉપરાંત તેમાં નાના હથિયારો પણ લગાવી શકાય છે. આ સિવાય તેનો ઉપયોગ સરહદ પર તૈનાત સૈનિકોને નાની વસ્તુઓ લઈ જવા માટે પણ થઈ શકે છે. આ પહેલા ભારતે 12 માર્ચે રાજસ્થાનના પોખરણમાં આયોજિત સૈન્ય અભ્યાસમાં રોબોટિક કૂતરાનું પ્રદર્શન પણ કર્યું હતું. તે જ સમયે મે મહિનામાં આગ્રા સ્થિત શત્રુજીત બ્રિગેડે આવા જ એક રોબોટિક કૂતરાની વિશેષતાઓ શેર કરી હતી.

10 કિમી સુધીના અંતરથી નિયંત્રણ કરી શકાય છે

આ વર્ષે 12 માર્ચે ભારતીય સેનાએ પોખરણમાં આયોજિત ભારત શક્તિ સૈન્ય અભ્યાસમાં આવા જ એક ડોગ (મલ્ટી-યુટિલિટી લેગ્ડ ઇક્વિપમેન્ટ)ની ઝલક બતાવી હતી. થર્મલ કેમેરા અને રડારથી સજ્જ આ ડોગ ઉબડખાબડ પ્રદેશ, 18 સેમી ઉંચી સીડીઓ અને 45 ડિગ્રી પહાડી પ્રદેશ પર સરળતાથી ચઢી શકે છે. આ રોબો ખચ્ચર કૂતરાને ચાર પગ છે અને તેનું વજન લગભગ 51 કિલો છે અને લંબાઈ લગભગ 27 ઇંચ છે. તે 3.15 કલાક સુધી સતત ચાલી શકે છે. માત્ર એક કલાકમાં રિચાર્જ કરવાથી તે દસ કલાક સુધી સતત કામ કરી શકે છે. તેની પેલોડ ક્ષમતા 10 કિગ્રા છે. તેમાં થર્મલ કેમેરા અને રડાર જેવા ઘણા સાધનો લગાવી શકાય છે. તેનો ઉપયોગ Wi-Fi અથવા લોંગ ટર્મ ઈવોલ્યુશન એટલે કે LTE પર પણ થઈ શકે છે. ટૂંકા અંતર માટે Wi-Fi નો ઉપયોગ કરી શકાય છે. જ્યારે 10 કિમી સુધીના અંતર માટે 4G/LTE નો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ ડોગ એક એનાલોગ-ફેસ મશીન છે જે રિમોટ કંટ્રોલ દ્વારા નિયંત્રિત થાય છે. તેમાં એક સંકલિત ફાયરિંગ પ્લેટફોર્મ પણ છે.

'ગોલ્ડન ડ્રેગન'માં રોબો ડોગ્સ શો સ્ટોપર હતા

આ વર્ષે મે મહિનામાં ચીન અને કંબોડિયા વચ્ચે સૈન્ય અભ્યાસમાં લગભગ 2,000 સૈનિકોએ ભાગ લીધો હતો. 'ગોલ્ડન ડ્રેગન' લશ્કરી કવાયતમાં 14 યુદ્ધ જહાજો, હેલિકોપ્ટર અને લગભગ 70 સશસ્ત્ર વાહનો અને ટેન્ક સામેલ છે. 15 દિવસની કવાયતમાં લાઈવ ફાયર અને એન્ટી ટેરરિઝમ ટ્રેનિંગ જેવી કસરતો સામેલ હતી. રોબો ડોગ્સ આ કવાયતના શોસ્ટોપર હતા.