ભારત સરકાર સ્ટોક એક્સચેન્જમાં સૂચિબદ્ધ જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓમાં પોતાનો હિસ્સો વેચવાની તૈયારી કરી રહી છે. રોકાણ અને જાહેર સંપત્તિ વ્યવસ્થાપન વિભાગ (ડીઆઈપીએએમ) એ લિસ્ટેડ બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓમાં હિસ્સાના વેચાણને સરળ બનાવવા માટે મર્ચન્ટ બેંકરો અને કાનૂની કંપનીઓ પાસેથી બિડ મંગાવી છે. ડીઆઈપીએએમના આરએફપી અનુસાર મર્ચન્ટ બેન્કરો અને કાનૂની પેઢીઓને ત્રણ વર્ષ માટે પેનલમાં સામેલ કરવામાં આવશે. તેમનો કાર્યકાળ વધુ એક વર્ષ માટે લંબાવી શકાય છે. મર્ચન્ટ બેન્કર્સ અને કાનૂની કંપનીઓ તરીકે બિડ કરવાની છેલ્લી તારીખ 27 માર્ચ, 2025 છે.

નાણા મંત્રાલય હેઠળ કાર્યરત ડીઆઈપીએએમ (રોકાણ અને જાહેર સંપત્તિ વ્યવસ્થાપન વિભાગ) જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓમાં સરકારના હિસ્સાનું સંચાલન કરે છે. પસંદગીના મર્ચન્ટ બેન્કરો અને કાનૂની કંપનીઓ પસંદગીના જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અને લિસ્ટેડ જાહેર નાણાકીય સંસ્થાઓમાં હિસ્સો વેચવા માટેના વ્યવહારો અંગે સરકારને સલાહ આપશે.

મર્ચન્ટ બેન્કર્સ મૂડી બજાર વ્યવહારો સંભાળવાની તેમની ક્ષમતાના આધારે બે શ્રેણીઓ હેઠળ ડીઆઈપીએએમ સાથે લિસ્ટિંગ માટે અરજી કરી શકે છે. પહેલી શ્રેણી 'એ પ્લસ' 2,500 કરોડ કે તેથી વધુના વ્યવહારો માટે છે. તેવી જ રીતે 2,500 કરોડ રૂપિયાથી ઓછા વ્યવહારો માટે 'A' શ્રેણી હશે. મર્ચન્ટ બેન્કરો માટે બોલીઓ આમંત્રિત કરીને સરકારે બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓમાં તેનો હિસ્સો ઘટાડવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી છે.

હાલમાં, સ્ટોક એક્સચેન્જમાં લિસ્ટેડ ઘણી જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓએ હજુ સુધી શેરબજાર નિયમનકાર સેબીના 25 ટકા લઘુત્તમ શેરહોલ્ડિંગ ધોરણોનું પાલન નથી કર્યું. સરકારે આવી સંસ્થાઓ માટે સેબીના નિયમોનું પાલન કરવાની અંતિમ તારીખ 1 ઓગસ્ટ, 2026 નક્કી કરી છે. હાલમાં, 5 જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોએ લઘુત્તમ શેરહોલ્ડિંગ ધોરણો પૂર્ણ કરવા પડશે. જેમાં સરકાર પંજાબ એન્ડ સિંઘ બેંકમાં 98.3 ટકા, ઇન્ડિયન ઓવરસીઝ બેંકમાં 96.4 ટકા, યુકો બેંકમાં 95.4 ટકા, સેન્ટ્રલ બેંકમાં 93.1 ટકા અને બેંક ઓફ મહારાષ્ટ્રમાં 86.5 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. આ ઉપરાંત, તેનો આઈઆરએફસીમાં 86.36 ટકા અને ન્યૂ ઈન્ડિયા ઈન્સ્યોરન્સમાં 85.44 ટકા હિસ્સો છે.