હવામાન વિભાગના મહાનિર્દેશક મૃત્યુંજય મહાપાત્રાના જણાવ્યા મુજબ જળવાયુ પરિવર્તન હવે એક વાસ્તવિકતા છે જેનો ભારત સામનો કરી રહ્યું છે. ભારતમાં તાજેતરમાં જોવા મળેલા મોટા હવામાન ફેરફારો પાછળ આબોહવા પરિવર્તન જવાબદાર છે. તેઓ માને છે કે જે રીતે સમગ્ર વિશ્વમાં ગરમી વધી રહી છે, સમગ્ર વિશ્વમાં હીટ વેવ વધી રહ્યા છે, કોલ્ડ વેવ ઘટી રહ્યા છે અને દરિયાની સપાટી વધી રહી છે, તેની ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વના સામાજિક–આર્થિક પાસાઓ પર અસર થવાની ખાતરી છે. મહાપાત્રા અનુસાર, ભારતનું કૃષિ ઉત્પાદન પણ તેનાથી બાકાત રહી શકશે નહીં.

મહાપાત્રાના મતે ભારતના બે મુખ્ય પાક ચોખા અને ઘઉંની ઉપજને પણ આનાથી અસર થઈ શકે છે. જો તાપમાન આ રીતે વધે તો ડાંગરની ઉપજમાં ૬ થી ૧૦ ટકા અને ઘઉંની ઉપજમાં ૧૦ થી ૧૫ ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે. ગત વર્ષે પણ વધતા તાપમાનના કારણે ઘઉંનું ઉત્પાદન નબળું રહ્યું હતું.આ ચોમાસામાં પણ પૂર્વ ભારત, ઝારખંડ, બિહાર, પશ્ચિમ બંગાળમાં પ્રમાણમાં ઓછો વરસાદ થયો છે.ભારત હીટ વેવ ઝોન ઉત્તર ભારત અને મધ્ય ભારત છે. પરંતુ હવે દક્ષિણ ભારતમાં પણ હીટ વેવ ઝોન જોવા મળ્યો છે. ઉત્તર ભારત અને મધ્ય ભારતમાં ગરમીના મોજાની આવર્તન અને તીવ્રતા વધી રહી છે. સાથે જ શીત લહેરનું પ્રમાણ પણ ઘટી રહ્યું છે. નોંધનીય છે કે ઉનાળાની સરખામણીએ શિયાળાની ઋતુમાં તાપમાન વધુ વધી રહ્યું છે.
મહાપાત્રાના જણાવ્યા મુજબ ચોમાસાની ઋતુ, જે ભારતની રેખા છે – જેમાં આપણને ૮૦ થી ૯૦ ટકા વરસાદ પડે છે, તેની કુલ માત્રામાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી, પરંતુ તેના વિસ્તારમાં ફેરફાર થયો છે. પશ્ચિમ ભારતના રાજસ્થાન અને સૌરાષ્ટ્ર્ર વિસ્તારમાં વરસાદ વધી રહ્યો છે, પરંતુ પૂર્વીય ભાગો જેવા કે બિહાર, ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ, ઉત્તર ભારતમાં વરસાદનું પ્રમાણ ઘટી રહ્યું છે. ભારે વરસાદની વાત કરીએ તો ઉષ્ણકટિબંધીય દેશોમાં ભારે વરસાદનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે. ભારતનો દક્ષિણ ભાગ અને મધ્ય ભારત આમાં આવે છે. અહીં ભારે વરસાદનું પ્રમાણ પણ વધી રહ્યું છે. પરંતુ પૂર્વ ભારત જેવા કે બિહાર, પૂર્વી ઉત્તર પ્રદેશ. મ્યુઝિકલ સ્કેલની પાંચમી નોંધ. બંગાળ, ઝારખડં વગેરેમાં ભારે વરસાદની આવૃત્તિ ઘટી રહી છે.