મુલાયમ સિંહ યાદવના મુસ્લિમ-યાદવ ફોર્મ્યુલાને બદલાવી અખિલેશે સપાને બનાવી દેશની ત્રીજી સૌથી મોટી પાર્ટી

મુલાયમ સિંહ યાદવે જે એમવાય (મુસ્લિમ-યાદવ) ફોર્મ્યુલાનો ઉપયોગ કરીને રાજનીતિની ઊંચાઈઓ સર કરી હતી, અખિલેશ યાદવે પીડીએના રૂપમાં તેનો વિસ્તાર કરીને સફળતાની નવી ગાથા લખી છે. પછાત દલિત લઘુમતી એટલે કે પીડીએ દ્વારા આ વિભાગોને ખાસ લક્ષ્ય બનાવવાની ઈન્ડિયા એલાયન્સની વ્યૂહરચના સફળ રહી છે. આ સપાનું એવું ટ્રમ્પ કાર્ડ છે, જેના કારણે ભાજપના પ્રયાસો પર પાણી ફરી વળ્યું. હવે સપા દેશની ત્રીજી સૌથી મોટી પાર્ટી બની ગઈ છે.

ઈન્ડિયા એલાયન્સની કમાન પોતાની પાસે રાખીને અખિલેશે સૌપ્રથમ સંકેત આપ્યો કે યુપીમાં વિપક્ષની રાજનીતિમાં સૌથી મોટા ખેલાડીઓ તે પોતે છે અને સપા ગઠબંધનનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. આ પછી તેમણે કોંગ્રેસની મોટાભાગની ટિકિટો નક્કી કરવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. સપાની જેમ કોંગ્રેસે પણ વધુ મુસ્લિમોને ટિકિટ આપવાનું ટાળ્યું હતું.

યુપીની 80 સીટોમાંથી 40 સીટો પર ઈન્ડિયા એલાયન્સની જીતને મોટી જીત માનવામાં આવે છે. 38 બેઠકો જીતીને, સપાએ ભાજપને 62થી ઘટાડીને 33 બેઠકો સુધી સીમિત કરી દીધું છે. સપાએ 2004માં મુલાયમ સિંહ યાદવના નેતૃત્વમાં 35 સીટો જીતી હતી અને હવે અખિલેશના નેતૃત્વમાં સપા આનાથી આગળ વધી ગઈ છે. મુલાયમે આ સફળતા મેળવી ત્યારે તેઓ યુપીના મુખ્યમંત્રી હતા. સાત વર્ષ સુધી સત્તાથી દૂર રહેવા છતાં અખિલેશે આ સફળતા મેળવી. દેશના અન્ય પક્ષો કરતાં સપાએ તેની બેઠકો વધુ વધારી છે.

અખિલેશ યાદવે પીડીએ યાત્રા કાઢી હતી અને જાહેર કર્યું હતું કે સામાજિક ન્યાયનો માર્ગ જાતિની વસ્તી ગણતરી દ્વારા છે. બૂથ મેનેજમેન્ટ પર ખાસ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. સંગઠનનું પુનર્ગઠન કર્યું અને ચૂંટણી વચ્ચે પ્રદેશ પ્રમુખ બદલ્યા.

સપાએ બિન-યાદવ ઓબીસીને આપ્યું પ્રતિનિધિત્વ

સપાના વડા અખિલેશ યાદવે જ્ઞાતિની વસ્તી ગણતરીની માંગ કરતાં બિન-યાદવ ઓબીસીને ઘણી ટિકિટો આપી. આ વખતે 62 બેઠકોમાંથી યાદવ સમુદાયના માત્ર પાંચ ઉમેદવારો અને મુસ્લિમ સમુદાયના ચાર ઉમેદવારોને ટિકિટ આપવામાં આવી છે. સપાએ 2019માં 10 અને 2014માં 12 યાદવને ટિકિટ આપી હતી. અગાઉ દલિત મતો સપા સાથે જોડવામાં અચકાતા હતા. પ્રતિકૂળ સમીકરણને મેનેજ કરવાને કારણે, આ વખતે સપાને દલિત મતો મેળવવાનું સરળ લાગ્યું. આ વખતે સપાએ 27 ઓબીસીને ટિકિટ આપી હતી. તેમાંથી સૌથી વધુ 10 ટિકિટ કુર્મી અને પટેલ સમુદાયને આપવામાં આવી હતી. જેના કારણે નરેશ ઉત્તમ, લાલજી વર્મા, એસપી સિંહ પટેલ, રામ પ્રસાદ ચૌધરી સાંસદ બન્યા. આ વખતે સપાએ 15 દલિતોને ટિકિટ આપી. મેરઠ અને અયોધ્યા સામાન્ય બેઠકો પર પણ દલિત કાર્ડ ચાલ્યું, જેમાં સપા ફૈઝાબાદ સીટ જીતવામાં સફળ રહી હતી.