કેન્દ્રમાં ૭ મોટી પોસ્ટ પર એક પણ મુસ્લિમ નહી

મુસ્લિમોની વસતી ૪૫ લાખથી વધુ છતાં ગુજરાત, આસામ અને તેલંગાણામાં મુસ્લિમ નેતાઓને ન અપાઇ સત્તાની જવાબદારી

હાલમાં ૨૫ મુખ્ય મંત્રીઓ હિંદુ, ૨ ખ્રિસ્તી અને એક-એક બૌદ્ધ અને શીખ સમુદાયના

દેશમાં મુસ્લિમોની વસ્તી લગભગ ૧૪ ટકા છે, જે હિંદુઓ પછી સૌથી વધુ છે. પણ પહેલીવાર કેન્દ્ર સહિત ૧૫ રાજ્યોની સરકારમાં એક પણ મુસ્લિમ મંત્રી નહીં હોય. આમાં ગુજરાત, આસામ અને તેલંગાણા જેવા મોટા રાજ્યોનો પણ સમાવેશ થાય છે, જ્યાં મુસ્લિમોની વસ્તી ૪૫ લાખથી વધુ છે.

૫ રાજ્યોમાં તાજેતરની ચૂંટણીઓ બાદ ચાલી રહેલી સરકારની રચનાની પ્રક્રિયામાં મુસ્લિમોની ભાગીદારી નિશ્ચિત જણાતી નથી. કોંગ્રેસ શાસિત તેલંગાણામાં કેબિનેટનું વિસ્તરણ થયું છે. તેલંગાણામાં પાર્ટીએ તમામ સમીકરણો ઉકેલી નાખ્યા, પરંતુ એક પણ મુસ્લિમને મંત્રી બનાવ્યો નથી. ભાજપ શાસિત મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢમાં પણ મુસ્લિમોના મંત્રી બનવાની શક્યતા શૂન્ય છે. કારણ કે, ત્રણેય રાજ્યોમાં એક પણ મુસ્લિમ ધારાસભ્ય બીજેપીના સિમ્બોલ પર જીતીને ગૃહમાં પહોંચ્યા નથી. પહેલીવાર કેન્દ્ર સરકારમાં એક પણ મુસ્લિમ મંત્રી નથી. લઘુમતી મંત્રાલયની કમાન હિંદુ સમુદાયની સ્મૃતિ ઈરાની પાસે છે. મોદી સરકારના પ્રથમ કાર્યકાળમાં નજમા હેપતુલ્લા અને મુખ્તાર નકવી જેવા મુસ્લિમ નેતાઓને મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. મુખ્તારને બીજા કાર્યકાળમાં પણ મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ૨૦૨૧ના કેબિનેટ વિસ્તરણમાં તેમને હટાવી દેવામાં આવ્યા હતા. ઓમર અબ્દુલ્લા અને સૈયદ શાહનવાઝ હુસૈન ભાજપની અટલ બિહારી સરકારમાં મંત્રી હતા.

રસપ્રદ વાત એ છે કે કેન્દ્રમાં ૭ મોટી પોસ્ટ પર એક પણ મુસ્લિમ નથી. તેમાં રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, સ્પીકર, મુખ્ય ન્યાયાધીશ, વડાપ્રધાન, મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને રાજ્યસભામાં વિપક્ષના નેતાના પદનો સમાવેશ થાય છે. હાલમાં, દેશમાં ૨૮ રાજ્યપાલોની નિમણૂક કરવામાં આવી છે, જેમાંથી માત્ર ૨ મુસ્લિમો છે (અબ્દુલ નઝીર, આંધ્રપ્રદેશ અને કેરળ આરીફ ખાન). સુપ્રીમ કોર્ટમાં હાલમાં કુલ ૩૪ જજ છે, જેમાંથી માત્ર ૧ જજ મુસ્લિમ સમુદાયના છે.

દેશમાં કુલ ૨૯ રાજ્યો છે, જેમાંથી ૧૫ રાજ્યોમાં પહેલીવાર એક પણ મુસ્લિમ મંત્રી નહીં હોય. ગુજરાત, આસામ, હરિયાણા, ઉત્તરાખંડ, હિમાચલ, તેલંગાણા અને ઉત્તર પૂર્વના છ રાજ્યોમાં પણ ચિત્ર સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે. આ રાજ્યોમાં એક પણ મુસ્લિમ મુખ્યમંત્રી નથી. આસામમાં ૧ કરોડથી વધુ મુસ્લિમો છે, જ્યારે તેલંગાણામાં મુસ્લિમોની વસ્તી લગભગ ૪૫ લાખ છે. રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ અને છત્તીસગઢના કેબિનેટ વિસ્તરણ પર રોક છે. જો કે આ રાજ્યોમાં મુસ્લિમ મંત્રી બનવાની શક્યતા શૂન્ય છે. આના મુખ્ય બે કારણો છે. મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાનમાં ભાજપ પાસે એક પણ મુસ્લિમ ધારાસભ્ય નથી. પાર્ટીએ અહીંની ચૂંટણીમાં એક પણ મુસ્લિમને ટિકિટ આપી ન હતી. આ રાજ્યોમાં વિધાન પરિષદની કોઈ જોગવાઈ નથી. આવી સ્થિતિમાં ઉત્તર પ્રદેશની જેમ અહીં પણ મુસ્લિમને મંત્રી બનાવવો આસાન નથી. ઉત્તર પ્રદેશમાં મુસ્લિમ ધારાસભ્ય ન હોવા છતાં ભાજપે દાનિશ આઝાદ અંસારીને મંત્રી બનાવ્યા હતા. તેમને કાઉન્સિલ ક્વોટામાંથી ગૃહમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. હાલમાં દેશના કોઈપણ રાજ્યમાં એક પણ મુસ્લિમ મુખ્યમંત્રી નથી. આંકડાઓની વાત કરીએ તો દેશમાં હાલમાં ૨૮ રાજ્યો અને ૨ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં ચૂંટાયેલા મુખ્યમંત્રીઓ છે.

તેમાંથી ૨૫ મુખ્ય મંત્રીઓ હિંદુ, ૨ ખ્રિસ્તી અને એક-એક બૌદ્ધ અને શીખ સમુદાયના છે. તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રી એમકે સ્ટાલિન પોતાને કોઈ ધર્મના નથી માનતા. એક નિવેદનમાં તેણે પોતાને નાસ્તિક ગણાવ્યો હતો. જો કે, સ્ટાલિન જે સમુદાયમાંથી આવે છે તેને ભારતમાં હિંદુ ધર્મ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. પહેલા જમ્મુ-કાશ્મીરમાં મુસલમાન મુખ્યમંત્રી બનતા હતા, પરંતુ ૨૦૧૭થી ત્યાં ચૂંટણી થઈ નથી. સુપ્રીમ કોર્ટે સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૪ સુધીમાં ચૂંટણી કરાવવાના નિર્દેશ આપ્યા છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે જે રીતે નવી સીમાંકન કરવામાં આવી છે તેના કારણે ત્યાં મુસ્લિમ મુખ્યમંત્રી બનવાની શક્યતાઓ ઘણી ઓછી થઈ ગઈ છે. કોંગ્રેસ પાસે હાલમાં ૩ રાજ્યો છે. કર્ણાટક સિવાય હિમાચલ અને તેલંગાણામાં કોંગ્રેસે એકપણ મુસ્લિમને મંત્રી બનાવ્યો નથી.

કોંગ્રેસના લઘુમતી વિભાગના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ૫ રાજ્યોમાં ચૂંટણી પહેલા મુસ્લિમોની ટિકિટના મુદ્દે આંતરિક બેઠકમાં ભારે ચર્ચા થઈ હતી. મુસ્લિમ નેતાઓએ મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં વધુ ટિકિટ ન આપવા સામે વિરોધ પણ કર્યો હતો. જોકે, હાઈકમાન્ડની દરમિયાનગીરી બાદ લઘુમતી વિભાગના અધ્યક્ષે વિભાગના આગેવાનોને ધીરજ રાખવાની સલાહ આપી હતી.

સત્તામાં મુસ્લિમોની ભાગીદારીમાં સતત ઘટાડો

આઝાદી પછી કેન્દ્રીય કેબિનેટમાં ૩-૪ મુસ્લિમ મંત્રીઓ હતા, જેમને મોટા ખાતાઓ મળ્યા હતા. નેહરુના સમયમાં ઝાકિર હુસૈનને ઉપરાષ્ટ્રપતિ બનાવવામાં આવ્યા હતા. નેહરુના મૃત્યુ પછી હુસૈન ભારતના રાષ્ટ્રપતિ પણ બન્યા હતા. ઈન્દિરાના સમયમાં બરકતુલ્લા ખાનને રાજસ્થાનના મુખ્યમંત્રી અને અબ્દુલ ગફૂરને બિહારના મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. ભાજપની અટલ બિહારી સરકારમાં મુસ્લિમોને પણ હિસ્સો આપવામાં આવ્યો હતો. અટલ સરકારે ૨૦૦૨માં એપીજે અબ્દુલ કલામ આઝાદને રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે નામાંકિત કર્યા હતા.

૭૦ વર્ષથી મુસ્લિમો સરકાર બાબતે ભ્રમમાં : લઘુમતી આયોગના પૂર્વ ઉપાધ્યક્ષ


લઘુમતી આયોગના પૂર્વ ઉપાધ્યક્ષ અને બીજેપી નેતા આતિફ રશીદ કહે છે - રાજકીય ભાગીદારી મત દ્વારા પ્રાપ્ત થાય છે. સબકા સાથ, સબકા વિકાસનું સૂત્ર આ યોજના માટે છે. રાશિદના મતે સરકાર બન્યા બાદ આ યોજના લાગુ કરવામાં આવે છે. ભાજપની કોઈપણ સરકારમાં આવી કોઈ યોજના નથી, જેનો લાભ મુસ્લિમોને મળતો ન હોય. અથવા કોઈપણ યોજનાના લાભમાં મુસ્લિમો સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવે છે. અમારી પાસે જે ડેટા છે તે મુજબ ભાજપને મત આપનારા ૯૯.૯ ટકા હિંદુ છે. મુસ્લિમોની વોટિંગ પેટર્ન ભાજપને હરાવવાની છે. મતલબ કે મુસ્લિમો ભાજપને હરાવવા માટે મત આપે છે. આવી સ્થિતિમાં મુસ્લિમોને મંત્રી બનાવીને હિન્દુઓને નારાજ કરવાનું જોખમ ભાજપ શા માટે લેશે? ૭૦ વર્ષથી મુસ્લિમો એવા ભ્રમમાં છે કે તેઓ જ સરકાર ચૂંટે છે, જ્યારે વાસ્તવિકતા કંઈક બીજી છે. હિંદુ અને મુસ્લિમ હંમેશા સાથે મળીને સરકારો બનાવતા આવ્યા છે અને બંનેનો હિસ્સો છે. જો ભાજપ મુસ્લિમોને ટિકિટ આપે છે તો બધા મળીને મુસ્લિમ ઉમેદવારને હરાવે છે. તેથી પાર્ટીએ પણ ટિકિટ આપવાનું બંધ કરી દીધું છે.

‘૧૯૯૦ના રાજકીય વિકાસથી મુસ્લિમોની શક્તિ ઓછી થઇ ગઇ’


જામિયા મિલિયા ઈસ્લામિયા યુનિવર્સિટીના કાયદા વિભાગના પ્રોફેસર અસદ મલિકના જણાવ્યા અનુસાર, મુસ્લિમોને સત્તામાં ભાગ મળવો જોઈએ તે અંગે કોઈ કાયદો નથી. પહેલાની સરકારમાં પરંપરા મુજબ, મુસ્લિમ નેતાઓને રાષ્ટ્રપતિ અથવા ઉપરાષ્ટ્રપતિ અથવા અન્ય કોઈ મોટું પદ મળતું હતું, જેના કારણે તેઓ મોટા નિર્ણયોમાં ભાગ લેતા હતા. જો વર્તમાન સરકાર પરંપરાનું પાલન નહીં કરે તો તેના પર કશું કહી શકાય નહીં. વિધાનસભા અને લોકસભા બેઠકોનું સીમાંકન પણ એક કારણ છે.


નિષ્ણાતો કહે છે કે સીમાંકનને કારણે મુસ્લિમ બહુમતીવાળી ઘણી બેઠકો પર પણ મુસ્લિમો ધારાસભ્ય અને સાંસદ બની શકતા નથી, જેના કારણે સરકારના હિસ્સાનું ગણિત બગડી જાય છે. બિહારનું ગોપાલગંજ, યુપીનું નગીના અને બુલંદશહર, ગુજરાતનું કચ્છ અને અમદાવાદ પશ્ચિમ એવી લોકસભાની બેઠકો છે જ્યાં દલિતો કરતાં મુસ્લિમોની વસ્તી વધુ છે, પરંતુ આ બેઠકો ૨૦૦૯માં દલિતો માટે અનામત રાખવામાં આવી હતી. ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ફૈઝલ દેવજીના જણાવ્યા અનુસાર, ૧૯૯૦ના રાજકીય વિકાસથી મુસ્લિમોની શક્તિ ઓછી થઈ. ૧૯૯૦ પછી, મુસ્લિમો વિખેરાઈ ગયા, જ્યારે હિંદુઓ ધીમે ધીમે એક પક્ષમાં એક થઈ ગયા.

મુસ્લિમો માટે સત્તામાં ભાગ લેવો શા માટે મહત્વપૂર્ણ ?

૧.  રોમની સ્પાન્જા યુનિવર્સિટીના સંશોધન મુજબ, સરકારમાં તમામ વિભાગોની ભાગીદારી તેની ગુણવત્તામાં સુધારો કરે છે. સાથે જ લોકશાહી સરકારમાં લોકોનો વિશ્વાસ વધે છે. સરકારના નિર્ણયોમાં તમામ વર્ગોની ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરવામાં આવે છે.

૨. હાવર્ડ યુનિવર્સિટીના સંશોધન મુજબ, રાજકીય સમાનતા સરકારની કાયદેસરતા અને સંબંધિત સમુદાયની આર્થિક સમાનતાને મજબૂત બનાવે છે. જેના કારણે શિક્ષણની ગુણવત્તા પણ ઝડપથી સુધરે છે.

૩. ભારતના બંધારણની પ્રસ્તાવનામાં રાજકીય ન્યાયનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. અહીં રાજકીય ન્યાયનો અર્થ એ છે કે રાજ્યની અંદર તમામ નાગરિકોને સમાન નાગરિક અને રાજકીય અધિકારો હોવા જોઈએ. લોકોનો અવાજ સરળતાથી પોલિસી મેકર્સ સુધી પહોંચે છે.