આ વર્ષે વિશ્વની આર્થિક વૃદ્ધિ વધુ ધીમી પડીને ૨.૪% થશે, ૨૦૨૫માં ૨.૭% સુધી વધવાનો અંદાજ

વિશ્વ બેંકે વૈશ્વિક અર્થતંત્ર માટે આગાહી કરી છે અને ૨૦૨૪માં સતત ત્રીજા વર્ષે વૃદ્ધિ ધીમી થવાની સંભાવના છે. હાલમાં જ જારી કરવામાં આવેલા ગ્લોબલ ઈકોનોમિક પ્રોસ્પેક્ટ્સ રિપોર્ટમાં આ વાત કહેવામાં આવી છે. ખાસ કરીને હમાસ સાથેના ઇઝરાયેલના યુદ્ધ અને યુક્રેનમાં સંઘર્ષથી ઉદભવતા વૈશ્વિક તણાવમાં વધારો, નબળા વિકાસનું જોખમ ઊભું કરે છે. અને વિશ્વ બેંકના અધિકારીઓ ચિંતા વ્યક્ત કરે છે કે ગરીબ દેશો આબોહવા પરિવર્તન અને ગરીબી સામે લડવા માટે જરૂરી રોકાણ કરી શકતા નથી.

આ ઉપરાંત ઊંચા વ્યાજ દરો, સતત ફુગાવો, મંદીવાળા વેપાર અને ચીનને કારણે વૈશ્વિક અર્થતંત્ર ૨૦૨૪માં સતત ત્રીજા વર્ષે ધીમી પડશે. રિપોર્ટમાં આગાહી કરવામાં આવી છે કે વિશ્વની આર્થિક વૃદ્ધિ વધુ ધીમી પડીને ૨.૪% થઈ જશે, જે ૨૦૨૫માં ૨.૭% સુધી વધશે - જે ૨૦૧૦માં જોવા મળેલી ૩.૧%ની સરેરાશ વૃદ્ધિ કરતાં ઘણી ઓછી છે.

બેંકના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી ઈન્દરમીત ગીલે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, "૨૦૨૪નો અંત વિકાસ માટે પરિવર્તનકારી બનશે તેવી અપેક્ષા છે, જ્યારે અત્યંત ગરીબીનો અંત આવવાનો છે, મોટા ચેપી રોગોને દૂર થશે અને ગ્રીનહાઉસ-ગેસ ઉત્સર્જન થશે. લગભગ અડધું. અડધું કાપવું પડ્યું." વિશ્વ બેંકના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી ઈન્દ્રમિત ગીલે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, "નજીકના ગાળાની વૃદ્ધિ નબળી રહેશે, જેના કારણે ઘણા વિકાસશીલ દેશો અને ખાસ કરીને ગરીબોને દેવાના જાળમાં ફસાવી દેશે અને લગભગ દર ત્રણ વ્યક્તિ માંથી એક માટે ખોરાકની અછત ઉભી થશે."

તાજેતરના વર્ષોમાં, આંતરરાષ્ટ્રીય અર્થતંત્રની કફોડી હાલત પછીના આંચકા જેમ કે, યુક્રેન પર રશિયાના આક્રમણ, વૈશ્વિક ફુગાવો અને ભાવ વધારાને નિયંત્રણમાં લાવવા માટે કેન્દ્રીય બેંકો દ્વારા લાદવામાં આવેલા બોજારૂપ વ્યાજ દરો આશ્ચર્યજનક રીતે સ્થિતિસ્થાપક સાબિત થયા છે. ૨૦૨૩ માં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અગ્રણી હતું, જેણે ગયા વર્ષે સંભવતઃ ૨.૫% વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી, જે વિશ્વ બેન્ક દ્વારા મધ્ય-વર્ષમાં અપેક્ષિત હતી તેના કરતાં ૧.૪% વધુ ઝડપી હતી. જો કે, ઊંચા વ્યાજ દરોના કારણે યુએસ વૃદ્ધિ આ વર્ષે ૧.૬% સુધી ઘટશે. ફેડરલ રિઝર્વે માર્ચ ૨૦૨૨થી યુએસના વ્યાજ દરોમાં ૧૧ વખત વધારો કર્યો છે. તેના પ્રયાસોએ યુએસના ફુગાવાને ૨૦૨૨ના મધ્યમાં લગભગ ૨%ના લક્ષ્ય સ્તરે પહોંચતા ચાર દાયકાના ઉચ્ચ સ્તરે લાવવામાં મદદ કરી છે. ઊંચા દરો વૈશ્વિક ફુગાવાને પણ નિયંત્રિત કરી રહ્યા છે, જે ગયા વર્ષના ૫.૩%થી ઘટીને ૨૦૨૪માં ૩.૭% અને ૨૦૨૫માં ૩.૪% થવાનું વિશ્વ બેન્કનું અનુમાન છે.

યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પછી વિશ્વની બીજા ક્રમની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા ચીનની અર્થવ્યવસ્થા આ વર્ષે ૪.૫% અને ૨૦૨૫માં ૪.૩% વધવાની ધારણા છે, જે ગયા વર્ષના ૫.૨%થી નીચી છે. ચીનની અર્થવ્યવસ્થા, જે દાયકાઓથી વૈશ્વિક વિકાસનું અગ્રણી એન્જિન છે, તાજેતરના વર્ષોમાં ધૂમ મચાવી રહી છે. તેનું ઓવરબિલ્ટ પ્રોપર્ટી માર્કેટ તાજેતરના વર્ષોમાં લોકપ્રિય બન્યું છે. જો કે યુવા બેરોજગારી સાથે ઉપભોક્તા નિરાશ છે અને તેની સતત વસ્તી વૃદ્ધ થઈ રહી છે. ચીનમાં મંદીનો વિકાસ વિકાસશીલ દેશોને નુકસાન પહોંચાડે તેવી શક્યતા છે જે ચીની બજારને કોલસાનું ઉત્પાદન કરતા દક્ષિણ આફ્રિકા અને તાંબાની નિકાસ કરતી ચીલી જેવા કોમોડિટીઝ સાથે સપ્લાય કરે છે. વિશ્વ બેંક અપેક્ષા રાખે છે કે યુરો ચલણ શેર કરતા ૨૦ દેશો આ વર્ષે ૦.૭% વૃદ્ધિ નોંધાવશે, જે ગયા વર્ષે ૦.૪%ના વિસ્તરણ પર સાધારણ સુધારો છે. જાપાનની અર્થવ્યવસ્થા માત્ર ૦.૯% વધવાની આગાહી છે, જે તેના ૨૦૨૩ના વિસ્તરણની અડધી ગતિ છે.

વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા ધીમી પડશે પણ ભારતનો વિકાસ મજબૂત રહેશે : વર્લ્ડ બેંક

ભારતીય અર્થતંત્રમાં વૃદ્ધિ મજબૂત રોકાણના કારણે આવતા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન મજબૂત રહેવાની ધારણા છે. ૨૦૨૩ માં તેના ૬.૩% વિસ્તરણના અંદાજ સામે, નવીનતમ વૈશ્વિક આર્થિક સંભાવનાઓએ હવે ૨૦૨૪ માં ૬.૪% અને ૨૦૨૫ માં ૬.૫% જીડીપી વૃદ્ધિનો અંદાજ મૂક્યો છે. જો કે, સરકારના એક આગોતરા અંદાજ મુજબ ભારતીય અર્થતંત્ર ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં ૭.૩% ની વૃદ્ધિ કરશે. અનુમાનિત વૃદ્ધિ દરે, ભારત વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થા તરીકે તેનો તાજ જાળવી રાખશે. બહુપક્ષીય એજન્સીએ જણાવ્યું હતું કે મૂડીરોકાણ ધીમી પડી રહ્યું છે પરંતુ તે મજબૂત રહેશે, તંદુરસ્ત કોર્પોરેટ અને બેંક બેલેન્સ શીટ તેમજ જાહેર રોકાણ દ્વારા તે સપોર્ટેડ છે. વિશ્વ બેંકને એવી અપેક્ષા છે કે ઉચ્ચ ફુગાવો અને રોગચાળાને પગલે માંગમાં ઘટાડો થવાને કારણે વપરાશની માંગ ઓછી રહેવાની અપેક્ષા છે. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે ચૂંટણી સંબંધિત અનિશ્ચિતતા આગામી કેટલાક મહિનામાં વિદેશી રોકાણને અસર કરી શકે છે.