કોંગ્રેસે યુજીસીના પ્રસ્તાવિત ડ્રાફ્ટ સામે આપત્તિ જતાવી, કોંગ્રેસના મહાસચિવ જયરામ રમેશે આ પ્રસ્તાવને તાત્કાલિક પરત ખેંચવાની કરી માંગ

શિક્ષણ મંત્રાલયે સેન્ટ્રલ ગ્રાન્ટ કમિશન (યુજીસી)ના ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકાને જરૂરિયાત મુજબ એસસી, એસટી અથવા ઓબીસી શિક્ષકોની જગ્યાઓ અનરિઝર્વ કરવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કર્યો છે. આ સિવાય યુજીસી અધ્યક્ષે એમ પણ કહ્યું છે કે અત્યાર સુધી ખાલી પડેલી અનામત જગ્યાઓ ટૂંક સમયમાં ભરવામાં આવશે અને ભારત સરકારની ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં આરક્ષણ નીતિના અમલીકરણ માટેની ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા હાલમાં હિતધારકોના પ્રતિસાદ માટે ખુલ્લી છે.

યુજીસીની દરખાસ્તના વિરોધ બાદ શિક્ષણ મંત્રાલયે રવિવારે એક્સ પર એક પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્રીય શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ (શિક્ષક સંવર્ગમાં અનામત) અધિનિયમ, ૨૦૧૯ ના અમલીકરણ પછી કોઈપણ અનામત પોસ્ટ અનરિઝર્વ રહેશે નહીં. શિક્ષણ મંત્રાલયે તમામ કેન્દ્રીય શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને ૨૦૧૯ના કાયદાનું ચુસ્તપણે પાલન કરવા જણાવ્યું છે. કોંગ્રેસે યુજીસીના પ્રસ્તાવિત ડ્રાફ્ટની આકરી ટીકા કરતા કહ્યું કે મોદી સરકાર દલિતો, પછાત વર્ગો અને આદિવાસીઓના મુદ્દાઓ પર માત્ર પ્રતીકોની રાજનીતિ કરે છે. આ ઉચ્ચ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં એસસી, એસટી અને ઓબીસી પદ પરથી અનામતને ખતમ કરવાનું કાવતરું છે.

જેએનયુ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયનએ આજે યુજીસી અધ્યક્ષ એમ જગદેશ કુમાર વિરુદ્ધ વિરોધની જાહેરાત કરી છે. આ ચિંતાઓના જવાબમાં, યુજીસીના અધ્યક્ષ એમ જગદેશ કુમારે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે ભૂતકાળમાં કેન્દ્રીય શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અનામત કેટેગરીની જગ્યાઓનું કોઈ ડી-રીઝર્વેશન કરવામાં આવ્યું નથી, અને ભવિષ્યમાં કોઈ અનામત હશે નહીં. શિક્ષણ મંત્રાલયે પણ આ વલણને સમર્થન આપતાં જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્રીય શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અનામત અંગેનો ૨૦૧૯નો કાયદો આરક્ષિત પદોને બિન-અનામતને પ્રતિબંધિત કરે છે. મંત્રાલયે તમામ સીઇઆઇને ખાલી જગ્યાઓ ભરતી વખતે કાયદાની જોગવાઈઓનું ચુસ્તપણે પાલન કરવા માટે નિર્દેશો જારી કર્યા છે.

યુજીસી દ્વારા પ્રસ્તાવિત નવા ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા જણાવે છે કે એસસી, એસટી અથવા ઓબીસી ઉમેદવારો માટે અનામત ખાલી જગ્યા આ કેટેગરીની બહારના ઉમેદવારો દ્વારા ભરી શકાશે નહીં. જો કે, અમુક શરતો હેઠળ, અનામત ખાલી જગ્યાને એક ખાસ પ્રક્રિયા દ્વારા બિનઅનામત જાહેર કરી શકાય છે.

દિશાનિર્દેશોમાં સ્પષ્ટતા કરાઈ છે કે સીધી ભરતી માટે અનામત ખાલી જગ્યાઓનું ડી-રિઝર્વેશન સામાન્ય રીતે પ્રતિબંધિત છે. જો કે, અસાધારણ કિસ્સામાં જ્યાં ગ્રુપ ‘એ’ સેવાની જગ્યા જનતાના હિતમાં ખાલી રહી શકતી નથી, જેથી સંબંધિત યુનિવર્સિટી અનામત રદ કરવાની દરખાસ્ત કરી શકે છે. દરખાસ્તમાં પોસ્ટ ભરવા માટે કરવામાં આવેલા પ્રયાસો, તે શા માટે ખાલી ન રહી શકે તેના કારણો અને અનામત હટાવવા માટેના સમર્થનની રૂપરેખા હોવી જોઈએ. ગ્રુપ સી અથવા ડી ખાલી જગ્યાઓ માટે યુનિવર્સિટીની એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલને દરખાસ્ત સબમિટ કરવી જોઈએ, જ્યારે ગ્રુપ એ અથવા બી ખાલી જગ્યાઓ માટે, તે જરૂરી મંજૂરી માટે શિક્ષણ મંત્રાલયને સબમિટ કરવી જોઈએ.

બઢતીના કિસ્સામાં, જો અનામત ખાલી જગ્યાઓ સામે બઢતી માટે લાયક એસસી અને એસટી ઉમેદવારોની પૂરતી સંખ્યા ઉપલબ્ધ ન હોય, તો આવી જગ્યાઓ અન્ય સમુદાયના ઉમેદવારો દ્વારા બિન-અનામત રીતે ભરવામાં આવી શકે છે. યુજીસી અને શિક્ષણ મંત્રાલય પાસે અમુક શરતો પૂરી કરવામાં આવે તો આવા કિસ્સાઓમાં અનામત ખાલી જગ્યાઓનું ડી-રિઝર્વેશન મંજૂર કરવાની સત્તા હશે. ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા એ વાત પર પણ ભાર મૂકે છે કે ડી-રીઝર્વેશન માટેની મંજૂરી યુનિવર્સિટીના એસસી અને એસટી માટે સંપર્ક અધિકારી દ્વારા સમર્થિત હોવી જોઈએ. નિમણૂક કરનાર અધિકારી અને સંપર્ક અધિકારી વચ્ચે મતભેદના કિસ્સામાં, માર્ગદર્શન માટે કર્મચારી અને તાલીમ વિભાગનો સંપર્ક કરવામાં આવશે. યુજીસી ચેરમેન દ્વારા જણાવવામાં આવ્યું છે તેમ ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓ માટે એ સુનિશ્ચિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે કે અનામત કેટેગરીમાં તમામ બેકલોગની જગ્યાઓ સંયુક્ત પ્રયાસો દ્વારા ભરવામાં આવે.