આપણા દેશમાં જ્યારે કોર્ટ કોઈ વ્યક્તિને મૃત્યુદંડની સજા સંભળાવે છે ત્યારે તેના માટે તારીખ નક્કી કરવામાં આવે છે. તે વ્યક્તિને તે તારીખે જ ફાંસી આપવામાં આવે છે. આ માટે છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓથી એક ખાસ દોરડાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે બક્સર જેલમાંથી જ આવે છે.
​​​​​​​

અજમલ કસાબને પુણેની જેલમાં ફાંસી આપવાની હોય, ધનંજય ચેટરજીને કોલકાતામાં ફાંસી આપવાની હોય કે અફઝલ ગુરુને ફાંસી આપવાની દોરી પણ બક્સર જેલમાંથી લાવવામાં આવી હતી. આ કિસ્સામાં સવાલ એ થાય છે કે આ દોરીમાં ખાસ શું છે?

મનીલા રોપનું નામ કેવી રીતે પડ્યું?

આ દોરડું સૌપ્રથમ ફિલિપાઈન્સના છોડમાંથી બનાવવામાં આવ્યું હતું, જેના કારણે તેનું નામ મનીલા રોપ રાખવામાં આવ્યું હતું. આ દોરડું ખાસ રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ એક બ્રેઇડેડ દોરડું છે, જેના પર પાણીની પણ કોઈ અસર થતી નથી. તેના બદલે તે પાણીને પણ શોષી લે છે. આ સાથે બનેલી ગાંઠ તેની પકડ મજબૂત રાખે છે.

આ દોરડાઓ ક્યારથી બનાવવામાં આવે છે?

આ દોરડા બનાવવાનું કામ બિહારની બક્સર જેલમાં 1930થી ચાલી રહ્યું છે. જ્યારે પણ અહીં બનેલા દોરડાનો ઉપયોગ કરીને કોઈને ફાંસી આપવામાં આવી છે, તે નિષ્ફળ નથી થઈ. મનીલા દોરડું ખૂબ જ વિશિષ્ટ પ્રકારનું છે. જેના પર સૌથી ભારે વસ્તુઓ પણ લટકાવી શકાય છે. આ જ કારણ છે કે તેનો ઉપયોગ લટકાવવા માટે થાય છે. તેની તાકાતનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે તેનો ઉપયોગ પુલ બનાવવા, ભારે વજનનું વહન કરવા અને ભારે વજન લટકાવવા જેવા કામોમાં થાય છે.

આ દોરડા પર 80 કિલો વજનની વ્યક્તિને લટકાવી શકાય છે. જો કે ફાંસી આપતા પહેલા દોરડું 3 થી 4 દિવસ પહેલા જેલમાં પહોંચી જાય તે માટેના પ્રયાસો કરવામાં આવે છે. જેથી જલ્લાદ ગુનેગારને ફાંસી આપતા પહેલા તેની પ્રેક્ટિસ કરી શકે.