કોઈ જજ આદેશનું પાલન નહી કરે તો તેને કામગીરીમાંથી મુક્ત કરીને જ્યુડીશીયલ એકેડમીમાં તાલિમ માટે મોકલી દેવાની ચેતવણી

સુપ્રીમ કોર્ટે ટ્રાયલ કોર્ટના ન્યાયાધીશો પર કસ્ટડીની જરૂર ન હોય તેવા કેસોમાં આરોપીઓની જામીન અરજી નકારવા પર નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી અને તેને "બૌદ્ધિક અપ્રમાણિકતા" તરીકે ગણાવી હતી.

સર્વોચ્ચ અદાલતે 2 મેના રોજ લખનૌના સેશન જજ સામે કસ્ટડીની જરૂર ન હોય તેવા આરોપીઓને જામીન આપવા અને નિયમિત રીતે અટકાયતનો આદેશ પસાર ન કરવા માટે તેના વિવિધ ચુકાદાઓનું પાલન ન કરવા બદલ કડક વલણ અપનાવ્યું હતું. એક પ્રકારના આદેશમાં આવા ન્યાયાધીશો સામે કડક પગલાં લેવાનો નિર્ણય લેતા, કોર્ટે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટને ન્યાયાધીશ પાસેથી ન્યાયિક કાર્ય પાછું ખેંચી લેવા અને તેમની કુશળતાને અપગ્રેડ કરવા માટે ન્યાયિક અકાદમીમાં મોકલવા જણાવ્યું હતું.

કોર્ટે પ્રતિકૂળ આદેશ પસાર કર્યો હતો જેમાં નોંધ્યું હતું કે તેણે 21 માર્ચે સ્પષ્ટ ચેતવણી મોકલી હતી કે તેના આદેશનું પાલન ન થાય તો, મેજિસ્ટ્રેટનું ન્યાયિક કાર્ય પાછું ખેંચી લેવામાં આવશે અને તેને તાલીમ માટે ન્યાયિક એકેડેમીમાં મોકલવામાં આવશે.

સર્વોચ્ચ અદાલતના આદેશથી તેમની કારકિર્દીના વિકાસમાં અવરોધ આવી શકે છે, તેથી ન્યાયાધીશે ન્યાયાધીશ સંજય કિશન કૌલ અને અહસાનુદ્દીન અમાનુલ્લાહની બેન્ચને તેના આદેશને યાદ કરવા વિનંતી કરી. વરિષ્ઠ એડવોકેટ પી એસ પટવાલિયાએ રજૂઆત કરી હતી કે ન્યાયાધીશે 33 વર્ષ સુધી ન્યાયતંત્રમાં સેવા આપી હતી અને તેઓ નિવૃત્તિના આરે છે અને ઉચ્ચ પદ માટે વિચારણાના ક્ષેત્રમાં પણ છે.

જો કે બેન્ચે કહ્યું કે તેનો આદેશ ખૂબ જ સ્પષ્ટ હતો પરંતુ તેમ છતાં જજ દ્વારા તેનું પાલન કરવામાં આવ્યું ન હતું. બેન્ચે કહ્યું કે આરોપીઓને કસ્ટડીમાં મોકલવાની કોઈ જરૂર નથી કારણ કે તપાસ દરમિયાન અને ચાર્જશીટ દાખલ કરતી વખતે પણ તેમની ક્યારેય ધરપકડ કરવામાં આવી ન હતી. બેન્ચે કહ્યું કે, અમે તમને શંકાનો લાભ આપી શકતા નથી

ગુજરાત હાઈકોર્ટે સોમવારે એક જાહેરનામા દ્વારા 68 ન્યાયિક અધિકારીઓમાંથી 40 ની બઢતીને પલટાવી દીધી હતી જેમની ડિસ્ટ્રિક્ટ જજ તરીકેની બઢતી પર સુપ્રીમ કોર્ટે ત્રણ દિવસ પહેલા "મેરિટ-કમ-વરિષ્ઠતા" સિદ્ધાંતના ઉલ્લંઘન બદલ સ્ટે મૂક્યો હતો. SCએ પ્રમોશન પર રોક લગાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો

તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ન્યાયાધીશોએ જામીન આપવા માટે તેમનો અભિગમ બદલવાની જરૂર છે. "હું આરોપીઓને જામીન નહીં આપું - આ ન્યાયાધીશોનો અભિગમ છે જે સમસ્યા છે. જામીન ન આપવી એ બૌદ્ધિક અપ્રમાણિકતા છે," કોર્ટે કહ્યું. પટવાલિયાએ સહાનુભૂતિપૂર્ણ દૃષ્ટિકોણ લેવા માટે કોર્ટને પ્રભાવિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હોવાથી, બેન્ચે કહ્યું કે તેનો પ્રતિકૂળ આદેશ વધુ જરૂરી છે કારણ કે તે ખૂબ જ વરિષ્ઠ છે પરંતુ તેણે SC ચુકાદાનું ઉલ્લંઘન કરીને આદેશ પસાર કર્યો હતો.

"આ (જજ વિરુદ્ધનો આદેશ) અન્ય લોકો માટે ઉદાહરણ છે," કોર્ટે કહ્યું. તેણે વકીલને પૂછ્યું કે શું તે હજુ પણ સુનાવણી માટે દબાણ કરશે. પટવાલિયાએ જવાબ આપ્યો કે કોર્ટ કેસની સુનાવણી માટે પોસ્ટ કરે છે અને તે દિવસે તે તેને સમજાવવાનો પ્રયાસ કરશે. ત્યારબાદ કોર્ટે સુનાવણી જુલાઈ પર મુલતવી રાખી હતી.

ટ્રાયલ કોર્ટોએ તેના આદેશ છતાં જામીન આપવા માટે અનિચ્છા દર્શાવવાનું ચાલુ રાખ્યું હોવાથી, SCએ આવા ન્યાયિક અધિકારીઓ સામે સખત પગલાં લેવાનું નક્કી કર્યું અને લખનૌના ન્યાયાધીશ સામે આદેશ પસાર કર્યો હતો.

નીચલી ન્યાયતંત્ર દ્વારા સર્વોચ્ચ અદાલતના ચુકાદાનું પાલન ન કરવા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરતાં ખંડપીઠે કહ્યું હતું કે, "આ અદાલત દ્વારા આપવામાં આવેલો ચુકાદો જમીનનો કાયદો છે અને તેનું પાલન કરવું આવશ્યક છે. તેનું પાલન ન કરવાનો કોઈ પ્રશ્ન જ ઊભો થતો નથી. ઉત્તર પ્રદેશમાં સ્થિતિ ચિંતાજનક છે. 10 મહિના પહેલા ચુકાદો આવ્યો હોવા છતાં ઘણા કિસ્સાઓમાં તેનું પાલન કરવામાં આવતું નથી."

લોકશાહીમાં પોલીસ રાજ્યનું એવું કોઈ સ્થાન નથી કે જ્યાં તપાસ એજન્સીઓ બિનજરૂરી રીતે અને યાંત્રિક રીતે લોકોની ધરપકડ કરી શકે, એવું અવલોકન કરીને, સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા વર્ષે જુલાઈમાં એજન્સીઓને સજાપાત્ર ગુનાઓમાં લોકોની ધરપકડ કરવા પર અંકુશ મૂકવા માટે ઘણા નિર્દેશો પસાર કર્યા હતા. સાત વર્ષ સુધીની જેલની મુદત જ્યાં કસ્ટડીની જરૂર નથી અને ફોજદારી અદાલતોને લોકોની સ્વતંત્રતાનું રક્ષણ કરવા અને જામીન આપવામાં ઉદાર બનવા જણાવ્યું હતું.