મલેશિયાના સૌથી અમીર રોબર્ટ કુકએ અદાણી વિલ્મરમાં રોકાણ કરેલું છે. : દુનિયા બે સૌથી અમીર પરિવારોએ પણ અદાણી પર લગાવ્યો છે દાવ.

અદાણી ગ્રુપ માર્કેટ કેપની દ્રષ્ટિએ થોડા સમય પહેલા દેશની સૌથી મોટું કોર્પોરેટ હાઉસ બની ગયું હતું. ગ્રુપના ચેરમને ગૌતમ અદાણી ગત વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં દુનિયાના બીજા સૌથી મોટા ધનવાન બની ગયા હતા. ગ્રુપની કંપનીઓના શેર રોકેટની સ્પીડથી ભાગી રહ્યા હતા અને દુનિયાભરના ઘણા અબજપતિઓએ વહેતી ગંગામાં હાથ ધોયા હતા. પરંતુ, 24 જાન્યુઆરીએ અમેરિકાની શોર્ટ સેલિંગ ફર્મ હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચ એ અદાણી ગ્રુપની દુનિયા હચમચાવી નાખી. ગ્રુપના શેરમાં સાત દિવસમાં 60 ટકા સુધીનો ઘટાડો આવ્યો છે. અદાણી ગ્રુપની માર્કેટ કેપ 100 અબજ ડોલરથી વધુ ઘટી ચૂકી છે. તેના શેર્સમાં ઘટાડાની અસર એ થઈ કે, માર્કેટ કેપની દ્રષ્ટિએ ભારત પાંચમા નંબરેથી છઠ્ઠા નંબરે ખસકી ગયું છે. રોકાણકારોમાં હડકંપ મચ્યો છે. તેઓ ફાઈનાન્શિયલ એડવાઈઝર્સ અને લીગલ એક્સપર્ટ્સની સલાહો લેવા દોડી ગયા છે. અદાણી ગ્રુપમાં ઘણી વિદેશી કંપનીઓનું પણ રોકાણ છે. તેમાં દુનિયાના બે સૌથી અમીર પરિવાર પણ સામેલ છે. સારી વાત એ છે કે, સંકટના આ સમયમાં તે અદાણી ગ્રુપની સાથે મજબૂતીથી ઊભા છે. પરંતુ અદાણી ગ્રુપનું સંકટ વધતું જશે તો ગ્લોબલ રોકાણકારો પર પણ તેની અસર પડશે. શાયર રાહત ઈન્દોરીના શબ્દોમાં કહીએ તો, 'લગેગી આગ તો આયેંગે ઘર કઈ જદ મેં, યહાં પે સિર્ફ હમારા મકાન થોડી હૈ...'

અદાણી ગ્રુપની ફ્લેગશિપ કંપની અદાણી એન્ટરપ્રાઈઝિસના શેર્સમાં એક વર્ષમાં 1600 ટકાથી વધુનો ઉછાળો આવ્યો અને ડિસેમ્બરમાં તે પીક પર પહોંચી ગયો હતો. એ રીતે ગ્રુપની બીજી કંપનીઓના શેર્સ પણ રોકેટ ઝડપે વધ્યા. હિન્ડનબર્ગ રિસર્ચના ગત સપ્તાહે આવેલા એક રિપોર્ટમાં દાવો કરાયો હતો કે, વધુ પડતી લોન અને શેર્સમાં ગરબડના કારણે અદાણી ગ્રુપના શેર્સમાં તેજી આવી. તેમાં કહેવાયું છે કે, અદાણી ગ્રુપ દાયકાઓથી ખુલ્લેઆમ શેર્સમાં ગરબડ અને અકાઉન્ટ ફ્રોડમાં સામેલ રહ્યું છે. જોકે, અદાણી ગ્રુપે આ રિપોર્ટને ખોટો જણાવતા તેને ભારત વિરુદ્ધ ષડયંત્ર જણાવ્યું હતું.

અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓમાં દુનિયાભરના ઘણા અમીરોનું રોકાણ છે. પરંતુ ગ્રુપની કંપનીઓમાં અચાનક શરૂ થયેલા સેલિંગથી આ લોકોનું રોકાણ ખતરામાં પડી ગયું છે. બ્લૂમબર્ગના એક રિપોર્ટ મુજબ, તેમાં મલેશિયાના સૌથી અમીર શખશ, શિપિંગ ઈન્ડસ્ટ્રી સાથે જોડાયેલા એક ટાયકૂન અને દુનિયાના બે સૌથી અમીર પરિવાર સામેલ છે. ડેટા સેન્ટર સર્વિસિંગ, પેકેજ્ડ ફૂડથી લઈને પોર્ટ મેનેજમેન્ટ સુધીમાં આ લોકોએ અદાણી ગ્રુપની સાથે પાર્ટનરશિપ કરી છે. આ પોર્ટનરશિપના દમ પર અદાણી ગ્રુપે તાજેતરના વર્ષોમાં ઘણા ક્ષેત્રોમાં પોતાનો વિસ્તાર કર્યો છે. તે ટાટા ગ્રુપ અને રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝને પછાડી દેશનું સૌથી મોટું કોર્પોરેટ ગ્રુપ બની ગયું હતું. સપ્ટેમ્બર 2022માં તેની માર્કેટ કેપ 22.25 લાખ કરોડ એટલે કે લગભગ 260 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી ગઈ હતી.

મલેશિયાના સૌથી અમીર શખસ અને હોંગકોંગમાં રહેતા રોબર્ટ કુક અદાણીના સૌથી જૂના પાર્ટનરમાંથી એક છે. તેમની કંપની વિલ્મર ઈન્ટરનેશનલની અદાણી વિલ્મરમાં અડધી ભાગીદારી છે. ફોર્ચૂન બ્રાન્ડથી તેલ, ખાંટ અને બીજી પ્રોડક્ટ્સ બનાવતી આ કંપનીની માર્કેટ વેલ્યુ 6.7 અબજ ડોલર છે. આ કંપનીમાં વિલ્મર ફૂડ એક્સપર્ટાઈઝ આપે છે, જ્યારે અદાણી ગ્રુપ લોજિસ્ટિકનું કામ સંભાળે છે. હિન્ડનબર્ગનો રિપોર્ટ આવ્યા પછી વિલ્મરે આ સપ્તાહે જ કહ્યું હતું કે, તે અદાણી ગ્રુપને સપોર્ટ ચાલુ રાખશે.

દિગ્ગજ રિટેલ કંપની વોલમાર્ટ નું પણ અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓમાં રોકાણ છે. વોલમાર્ટનો માલિકી હક દુનિયાના બીજા નંબરનો સૌથી અમીર વોલ્ટર પરિવાર પાસે છે. વોલમાર્ટે થોડા વર્ષો પહેલા ભારતની ઈ-કોમર્સ કંપની ફ્લિપકાર્ટને ખરીદી હતી. 2021માં ફ્લિપકાર્ટએ પોતાની સપ્લાય ચેઈન ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને મજબૂત કરવા માટે અદાણી લોજિસ્ટિકની સાથે હાથ મિલાવ્યો હતો. અદાણી ગ્રુપ મુંબઈથી એક ડેટા સેન્ટર ચલાવી રહ્યું છે અને તેનો એક હિસ્સો ફ્લિપકાર્ટને લીઝ પર આપવાનો છે. ત્યારે અદાણી ગ્રુપે કહ્યું હતું કે, આ પાર્ટનરશિપથી 2500 લોકોને રોજગારી મળશે.

વર્જિનિયાની ડેટા સેન્ટર સર્વિસીઝ કંપની EdgeConneXએ ભારતમાં એક ગીગાવોટની ડેટા સેન્ટર કેપેસિટી બનાવવા માટે અદાણી ગ્રુપની સાથે જોઈન્ટ વેન્ચર બનાવ્યું હતું. જોકે, તેમાં કેટલું રોકાણ થશે, તેનો ખુલાસો કરાયો નથી. EdgeConneXના ચીફ માર્કેટિંગ ઓફિસર ફિલિપ મારાન્જેલાનું કહેવું છે કે, હિન્ડનબર્ગના આરોપો છતાં જોઈન્ટ વેન્ચર પર કોઈ અસર નહીં પડે. એ જ રીતે દુનિયાની બીજી સૌથી મોટી કન્ટેનર શિપિંગ કંપની CMA CGMએ અદાણી ગ્રુપની સાથે 2017માં 15 વર્ષ માટે એક ડીલ કરી હતી. આ ડીલ મુંદ્રા પોર્ટ પર એક ટર્મિનલને ચલાવવા માટે હતી. CMA CGMનો મોટાભાગનો હિસ્સો ફ્રાન્સના રોડોલ્ફ સાડે અને તેમના પરિવાર પાસે છે.

અદાણીએ તાજેતરમાં જ ઈઝરાયલના બીજા સૌથી મોટા પોર્ટ હાઈફાને ખરીદ્યું છે. તેમાં ઈઝરાયલનું Gadot Group તેમનું પાર્ટનર છે. એ જ રીતે અબુ ધાબીની કંપની ઈન્ટરનેશનલ હોલ્ડિંગ કંપની (International Holding Co.)એ અદાણી ગ્રુપની કંપનીઓમાં બે અબજ ડોલરનું રોકાણ કર્યું છે. IHCનો મોટાભાગનો હિસ્સો રોયલ ગ્રુપ પાસે છે, જે શેખ તહનૂનની કંપની છે. તેઓ યુએઈના નેશનલ સિક્યોરિટી એડવાઈઝર અને દુનિયાના સૌથી અમીર પરિવારનો હિસ્સો છે. હિન્ડનબર્ગનો રિપોર્ટ આવ્યા પછી IHCએ અદાણી ગ્રુપ પર વિશ્વાસ વ્યક્ત કરતા અદાણી એન્ટરપ્રાઈઝિસના એફપીઓમાં 40 કરોડ ડોલરનું રોકાણ પણ કર્યું હતું. જોકે, અદાણી ગ્રુપે આ એફપીઓ પાછો ખેંચી લીધો છે અને IHCને રૂપિયા પાછા આપી દીધા છે.