સુપ્રીમ કોર્ટે ગુરુવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં કહ્યું છે કે લગ્ન સમયે માતા-પિતા દ્વારા આપવામાં આવેલા સોનાના ઘરેણાં અને અન્ય વસ્તુઓ પર માત્ર મહિલાનો જ અધિકાર છે, જેને સ્ત્રીધન કહેવામાં આવે છે. કોર્ટે વધુમાં કહ્યું હતું કે છૂટાછેડા પછી મહિલાના પિતાને તેના ભૂતપૂર્વ સાસરિયાઓ પાસેથી તે ભેટ પરત માંગવાનો કોઈ અધિકાર નથી.

આગળ વધતા પહેલા સ્ત્રીધન શું છે તે સમજવું જરૂરી છે. સ્ત્રીધનએ મિલકત છે જેના પર સ્ત્રીનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે. જેનો તે કોઈપણ પ્રતિબંધ વિના ઉપયોગ કરી શકે છે. સ્ત્રીને તેના લગ્ન સમયે કે લગ્ન પહેલા કે પછી અથવા બાળકના જન્મ સમયે જે કંઈ ભેટમાં મળે છે, તે આભૂષણો, રોકડ, જમીન, મકાન... તેને 'સ્ત્રીધન' કહેવાય છે . 'સ્ત્રીધન'ના કાર્યક્ષેત્રમાં માત્ર લગ્ન સમયે, બાળકના જન્મ સમયે અથવા કોઈપણ તહેવાર પર સ્ત્રીને આપવામાં આવતી ભેટોનો સમાવેશ થતો નથી, પરંતુ તે તેના જીવનકાળ દરમિયાન ભેટ તરીકે જે કંઈ મેળવે છે, તે બધું તેના કાર્યક્ષેત્રમાં આવે છે. આ પૈસા પર માત્ર મહિલાનો જ અધિકાર છે.

આ મામલો પી. વીરભદ્ર રાવ નામના વ્યક્તિ સાથે સંબંધિત છે, જેમની પુત્રીના લગ્ન ડિસેમ્બર 1999માં થયા હતા અને લગ્ન બાદ દંપતી અમેરિકા ગયા હતા. 16 વર્ષ પછી, પુત્રીએ છૂટાછેડા માટે અરજી કરી અને ફેબ્રુઆરી 2016 માં, યુએસ રાજ્ય મિઝોરીની અદાલતે પરસ્પર સંમતિથી છૂટાછેડા મંજૂર કર્યા. છૂટાછેડા સમયે, તમામ મિલકત બંને પક્ષકારો વચ્ચેના કરાર મુજબ વહેંચવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ મહિલાએ મે 2018માં બીજા લગ્ન કર્યા.

ત્રણ વર્ષ પછી, પી. વીરભદ્ર રાવે સ્ત્રીધન પાછું માંગવા માટે હૈદરાબાદમાં તેમની પુત્રીના સાસરિયાઓ સામે FIR દાખલ કરી. એફઆઈઆર રદ કરાવવા માટે સાસરિયાઓએ તેલંગાણા હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો, પરંતુ તેમને સફળતા મળી ન હતી. આ પછી તેણે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ દાખલ કરી હતી.

જસ્ટિસ જે. ના. જસ્ટિસ મહેશ્વરી અને જસ્ટિસ સંજય કરોલની ખંડપીઠે સાસરિયાઓ સામેના કેસને રદ કર્યો હતો. ખંડપીઠે કહ્યું કે પિતાને તેની પુત્રીના 'સ્ત્રીધન' પરત માંગવાનો કોઈ અધિકાર નથી કારણ કે તે સંપૂર્ણપણે પુત્રીની મિલકત છે.

જસ્ટિસ કરોલે તેમના ચુકાદામાં લખ્યું હતું કે, 'સામાન્ય રીતે સ્વીકૃત નિયમ, જેને ન્યાયિક રીતે માન્યતા આપવામાં આવી છે, તે એ છે કે સ્ત્રીને સંપત્તિ પર સંપૂર્ણ અધિકાર છે.'

ખંડપીઠે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, 'સ્ત્રીધન'ની એકમાત્ર માલિક હોવાના મહિલા (પત્ની અથવા પૂર્વ પત્ની, જેમ બને તેમ)ના અધિકારના સંદર્ભમાં આ કોર્ટનું વલણ સ્પષ્ટ છે. પતિને કોઈ અધિકારો નથી અને તેથી તે તારણ કાઢવું ​​જોઈએ કે જ્યારે પુત્રી જીવતી હોય, સ્વસ્થ હોય અને તેના 'સ્ત્રીધન'ની પુનઃપ્રાપ્તિ જેવા નિર્ણયો લેવા માટે સંપૂર્ણ સક્ષમ હોય ત્યારે પિતાને પણ કોઈ અધિકારો નથી.'