વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ G-20ના આફ્રિકન યુનિયનના સભ્યપદને સમર્થન આપ્યું છે. તેમણે G-20 દેશોના નેતાઓને પત્ર લખીને આફ્રિકન યુનિયનને સભ્ય બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, શું તમે જાણો છો કે શા માટે ભારત આફ્રિકન યુનિયનને G-20નું સભ્ય બનાવવા માંગે છે? આનાથી ભારતને શું ફાયદો થશે?

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ G-20માં આફ્રિકન યુનિયનને પણ સામેલ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. તેણે G-20 દેશોના નેતાઓને એક પત્ર લખ્યો છે, જેમાં તેણે આફ્રિકન યુનિયનને આ સંગઠનનો સભ્ય બનાવવાની હિમાયત કરી છે.

સમાચાર એજન્સીએ સત્તાવાર સૂત્રોના હવાલાથી જણાવ્યું છે કે પીએમ મોદીએ G-20 દેશોના નેતાઓને પત્ર લખીને આ વર્ષે ભારતમાં યોજાનારી સમિટમાં આફ્રિકન યુનિયનને સભ્યપદ આપવાનું કહ્યું છે. વડાપ્રધાન મોદી ઘણીવાર આફ્રિકન યુનિયનને G-20ના સભ્ય બનાવવાની વકાલત કરતા રહ્યા છે. યુરોપિયન યુનિયનની જેમ, આફ્રિકન યુનિયન પણ ઘણા દેશોનું સંઘ છે. આફ્રિકન યુનિયનના 55 સભ્ય દેશો છે.

શા માટે આફ્રિકન યુનિયન માટે હિમાયત?
જો કે, આ પહેલીવાર નથી જ્યારે G-20માં આફ્રિકન યુનિયનને સામેલ કરવાની વાત થઈ હોય. પીએમ મોદી સમક્ષ અમેરિકા, ચીન, ફ્રાન્સ અને જાપાને પણ આની વકાલત કરી છે. 2010 થી, આફ્રિકન યુનિયનને G-20 સમિટમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. જુલાઈ 2022માં આફ્રિકન યુનિયનના પ્રમુખ મેકી સેલે કહ્યું હતું કે યુનિયનને G-20માં સ્થાન મળવું જોઈએ. તેમણે તર્ક આપતા કહ્યું હતું કે આફ્રિકા તરફથી પર્યાપ્ત પ્રતિનિધિત્વનો અભાવ G-20 માટે હાનિકારક બની શકે છે. ગયા વર્ષે ઇન્ડોનેશિયાના બાલીમાં આયોજિત G-20 સમિટમાં ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોને પણ આફ્રિકન યુનિયનના સભ્યપદને સમર્થન આપ્યું હતું. ઓગસ્ટ 2022માં ચીને પણ તેને સમર્થન આપ્યું હતું. યુએસ પ્રમુખ જો બિડેને ડિસેમ્બર 2022માં યુએસ-આફ્રિકા સમિટમાં પણ કહ્યું હતું કે આફ્રિકન યુનિયનને G-20નો સભ્ય બનાવવો જોઈએ. જાપાનના વડાપ્રધાન ફ્યુમિયો કિશિદાએ પણ આની તરફેણ કરી છે.

ભારતને શું ફાયદો થશે?
આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં ભારતે 'વોઈસ ઓફ ગ્લોબલ સાઉથ' નામની વર્ચ્યુઅલ સમિટનું આયોજન કર્યું હતું. આ સમિટમાં 100 થી વધુ દેશોના પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો. આ સમિટમાં ગ્લોબલ સાઉથના દેશો સામેલ થયા હતા, જેમાં મોટાભાગના આફ્રિકન દેશો છે. વાસ્તવમાં, 'ગ્લોબલ સાઉથ' એક શબ્દ છે, જેનો ઉપયોગ ઓછા વિકસિત અથવા વિકાસશીલ દેશો માટે થાય છે. ભારત પણ ગ્લોબલ સાઉથનો એક ભાગ છે. અને આફ્રિકન દેશો પણ. ભારત વિશ્વ મંચ પર પોતાને ગ્લોબલ સાઉથનો અવાજ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. G-20નું અધ્યક્ષપદ મેળવ્યા બાદ વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે કહ્યું હતું કે, 'વિકાસશીલ દેશો ખોરાક, તેલ અને ખાતરની વધતી કિંમતોથી પરેશાન છે. વિકાસશીલ દેશો પર વધતું દેવું અને કથળતી અર્થવ્યવસ્થા પણ ચિંતા વધારી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં ગ્લોબલ સાઉથનો અવાજ બનવાની આપણી ફરજ છે. ગયા વર્ષે બાલીમાં યોજાયેલી G-20 સમિટ દરમિયાન ઘણા નેતાઓએ આફ્રિકન યુનિયનના સભ્યપદને સમર્થન આપ્યું હતું. પરંતુ જ્યારે મેનિફેસ્ટો આવ્યો ત્યારે તેનો ક્યાંય ઉલ્લેખ નહોતો. કેટલાક મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે આફ્રિકન યુનિયનની સદસ્યતાનો મુદ્દો સમિટના એજન્ડામાં નથી અને તેના પર કોઈ ચોક્કસ ચર્ચા થઈ નથી. હવે આ વર્ષે જી-20 સમિટ દિલ્હીમાં યોજાવાની છે. જો આ સમિટમાં આફ્રિકન યુનિયનની સદસ્યતાનો પ્રસ્તાવ પસાર થાય છે, તો તે રાજદ્વારી રીતે ભારતની મોટી જીત હશે.