જૂઠું બોલવું એ દરેક મનુષ્યનો સામાન્ય માનવ સ્વભાવ માનવામાં આવે છે. કેટલીકવાર આ જરૂરી છે પરંતુ જ્યારે તે આદત બની જાય છે ત્યારે તે સમસ્યાઓ ઊભી કરવાનું શરૂ કરે છે. જૂઠાણું શોધવાની તકનીકો અને તેનું વિજ્ઞાન આ વિષયમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જાણો જુઠ્ઠ શોધવાની વિવિધ તકનીકો અને તેમની પાછળના વૈજ્ઞાનિક તર્ક.

જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે ત્યારે તેના મગજમાં ઘણી લાગણીઓ ઉત્પન્ન થતી હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે તણાવ, ચિંતા અને ડર જેવી લાગણીઓ તેના વર્તનમાં પરિવર્તન લાવી શકે છે. સંશોધન દર્શાવે છે કે જે લોકો જૂઠું બોલે છે તેઓ ઘણીવાર તેમની આંખો અને ચહેરાના હાવભાવને નિયંત્રિત કરવામાં અસમર્થ હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે ત્યારે તે ઘણીવાર આંખનો સંપર્ક ટાળે છે અથવા આંખ વધુ પડતી ઝબકતી હોય છે.

આ પાછળનું વિજ્ઞાન શું છે?

જૂઠ શોધવાની તકનીક માત્ર મનોવિજ્ઞાન પર આધારિત નથી પરંતુ તેમાં વિજ્ઞાન પણ મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. પોલીગ્રાફ ટેસ્ટ જે સામાન્ય રીતે જૂઠાણું શોધનાર તરીકે ઓળખાય છે.  તે તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. આ મશીન હૃદયના ધબકારા, બ્લડ પ્રેશર અને શ્વાસના રેટ જેવા માનવ શારીરિક સંકેતોને માપે છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે ત્યારે તેના શરીરમાં તણાવને કારણે આ સંકેતો બદલાય છે. જે મશીનને જૂઠ શોધવામાં મદદ કરે છે.

જૂઠાણું શોધવાની તકનીકો:

આંખનો સંપર્ક: જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે  ત્યારે તે આંખોમાં જોવાનું ટાળે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ સાથે વાત કરતી વખતે તેની નજર ફેરવે છે, તો તે જૂઠું બોલે છે. તે સંકેત હોઈ શકે છે.

બદલાયેલ અવાજ: જે લોકો જૂઠું બોલે છે તેઓ વારંવાર તેમના અવાજનો સ્વર બદલી નાખે છે. જ્યારે તેઓ જૂઠું બોલે છે, ત્યારે તેમનો અવાજ વધુ ઊંચો અથવા મોટો થઈ શકે છે. આ સિવાય તેઓ ઝડપથી બોલવા લાગે છે.

વિષય બદલવો: જે લોકો જૂઠું બોલે છે તેઓ વારંવાર વાતચીતનો વિષય બદલવાનો પ્રયાસ કરે છે. જો કોઈ ખાસ વિષય પર ચર્ચા કરી રહ્યા હોય અને વ્યક્તિ અચાનક વિષય બદલી નાખે તો તે જૂઠું બોલી રહ્યો હોવાનો સંકેત હોય શકે છે.

બોડી લેંગ્વેજ પણ બદલાય છે

જૂઠને ઓળખવાની સૌથી મોટી અને સરળ રીતો પૈકીની એક છે બોડી લેંગ્વેજ પર ધ્યાન આપવું. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ જૂઠું બોલે છે ત્યારે તે ઘણીવાર તેના હાથ છુપાવવાનો અથવા તેના ચહેરાને સ્પર્શ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. ઘણી વખત જે લોકો જૂઠું બોલે છે તેઓ તેમના શબ્દો સાથે તેમના હાથનો ખૂબ ઉપયોગ કરે છે. જે સ્પષ્ટ કરે છે કે તેઓ અસ્વસ્થતા અનુભવે છે.