ગર્ભાવસ્થા એ દરેક સ્ત્રીના જીવનનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ તબક્કો છે. આમાં સ્ત્રી શારીરિક અને માનસિક રીતે ઘણા ઉતાર-ચઢાવમાંથી પસાર થાય છે. શારીરિક ફેરફારો તો દેખાઈ જ છે પરંતુ મહિલાઓને ઘણા માનસિક ફેરફારોનો પણ સામનો કરવો પડે છે. જેમાંથી એક પ્રેગ્નન્સી બ્રેઈન છે જેને પ્રેગ્નન્સી બ્રેઈન અને મમ્મી બ્રેઈન પણ કહેવાય છે. જો કે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન દરેક સાથે આવું થતું નથી પરંતુ કેટલીક સ્ત્રીઓ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આ સમસ્યાથી પીડાય છે.

ગાયનેકોલોજિસ્ટ કહે છે કે એવું જરૂરી નથી કે દરેક સગર્ભા સ્ત્રીનું પ્રેગ્નન્સી બ્રેઈન હોય પરંતુ કેટલીક મહિલાઓને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આ સ્થિતિનો સામનો કરવો પડે છે. આમાં મહિલાઓમાં બ્રેઈન ફ્રોગ જેવી સ્થિતિ ઉત્પન્ન થાય છે જેના કારણે તેમને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં કે કંઈપણ યાદ રાખવામાં તકલીફ પડે છે. તે સામાન્ય રીતે પ્રથમ ત્રિમાસિકમાં શરૂ થાય છે અને બાળકના જન્મ પછી ઓછું થઇ જાય છે.

પ્રેગ્નન્સી બ્રેઈન શું છે?

સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન હોર્મોનલ ફેરફારોને કારણે મગજ સંબંધિત સમસ્યાઓને ગર્ભાવસ્થા મગજ કહેવામાં આવે છે. આમાં, સ્ત્રીને કોઈપણ સમય યાદ રાખવામાં અથવા કોઈપણ વસ્તુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે. આવું દરેક સ્ત્રી સાથે નહિ પણ અમુક સાથે થાય છે. આમાં વસ્તુઓ ભૂલી જવી, એક સાથે ઘણી વસ્તુઓ કરવામાં મુશ્કેલી અને વાત કરતી વખતે કોઈ વસ્તુ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલીનો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે આ પહેલા ક્યારેય બન્યું ન હતું.

તે ક્યારે શરૂ થાય છે?

મગજના હોર્મોન્સમાં ફેરફારના સમયે ગર્ભાવસ્થા શરૂ થાય છે, જે સ્ત્રી ફક્ત પ્રથમ ત્રિમાસિકમાં જ અનુભવી શકે છે. આમાં તેને તેનો ફોન નંબર પણ ભૂલી જવાનો અનુભવ થઈ શકે છે અથવા તેની ચાવી ક્યાંક રાખવાનું ભૂલી શકે છે. કેટલીકવાર સ્ત્રીઓ આમાં નિરાશ પણ થઈ શકે છે, આ બધી મગજ સંબંધિત સમસ્યાઓ હોય શકે છે.

ન્યુરોસાયન્ટિસ્ટ કહે છે કે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સ્ત્રીના મગજની રચના અને કાર્ય ખરેખર બદલાય છે. અભ્યાસોએ દર્શાવ્યું છે કે સ્ત્રીઓના મગજમાં ગ્રે મેટર સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વધુ કાર્યક્ષમ જોડાણો અને મગજની સર્કિટ માટે જગ્યા બનાવવા માટે સંકોચાય છે. આ વિશેષ ક્ષેત્ર વધુ સારી સામાજિક સમજણ અને સંભાળ રાખવાની વર્તણૂકને મંજૂરી આપે છે, તેથી જ આ સમય દરમિયાન મહિલાઓનો પ્રેમ, જવાબદારી અને તેમના બાળક પ્રત્યે લગાવ વધે છે.

આ પરિસ્થિતિનો સામનો કેવી રીતે કરવો

જો સ્ત્રીઓ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આવું અનુભવી રહ્યા હોય તો તેમને નિરાશ થવાની જરૂર નથી. કારણકે આ હોર્મોનલ ફેરફારોને કારણે થઈ રહ્યું હોય છે અને બાળકના જન્મ પછી બધું સામાન્ય થઈ જશે, તેથી આ સમય દરમિયાન આવી પરિસ્થિતિનો સામનો કરી શકો છો. જેમાં કેટલીક સાવચેતી રાખી શકાય છે:

- એક ડાયરી બનાવો અને તેમાં દરરોજ કામની વાત લખો. જેથી કરીને જો કંઈક ભૂલી જાઓ તો ડાયરીમાંથી ચેક કરી શકો. ડાયરીમાં મહત્વપૂર્ણ નંબર પણ રાખી શકો છો.

- ફોન રિમાઇન્ડરની મદદથી પણ બધું યાદ રાખી શકો છો. જો ભૂલી જાઓ છો  તો ફોન પરથી ચેક કરી શકો છો.

- પૂરતી ઊંઘ લો, ઓછી ઊંઘને ​​કારણે આ બધી બાબતોનો સામનો કરવો પડી શકે છે, તેથી પૂરતો આરામ કરો અને સૂવાનો સમય નક્કી કરો. દરરોજ 7-8 કલાકની ઊંઘ લો. જો ઇચ્છો તો આરામ માટે દિવસમાં 1 થી 2 કલાક ફાળવી શકો છો.

- કેફીનનું સેવન ઓછું કરો, કેફીન મગજને પણ અસર કરે છે, તેથી બને તેટલું કેફીનનું ઓછું સેવન કરો.

- મગજને તેજ રાખવા માટે DHA અને Omega-3 ફેટી એસિડથી ભરપૂર ખોરાક લેવો જોઈએ, આ માટે અખરોટ અને ક્રેનબેરી ખાઓ.

- કસરતની મદદથી બ્લડ સર્ક્યુલેશનને પણ સારું રાખી શકો છો, તેથી દરરોજ અડધો કલાક કસરત કરો અથવા ચાલવાનું રાખો.