અવકાશયાત્રીઓ સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુચ વિલ્મોરની પૃથ્વી પર વાપસી ફરી એકવાર મુલતવી રાખવામાં આવી છે. આ રોકેટમાં ટેકનિકલ ખામીને કારણે થયું હતું જે બંનેને પાછા લાવવા માટે લોન્ચ થવાનું હતું. સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુચ વિલ્મોર 8 દિવસ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક ગયા હતા. ૨૮૧ દિવસ વીતી ગયા પછી પણ તેઓ પાછા ફર્યા નથી અને હવે આ મુદત વધુ લંબાશે તેમાં બે મત નથી. સ્પેસએક્સ રોકેટ ફાલ્કન 9નું લોન્ચિંગ હાઇડ્રોલિક સિસ્ટમ ફેલ થતા મુલતવી રાખવું પડ્યું છે.

ઇલોન મસ્કની કંપની 'સ્પેસએક્સ' રોકેટ ફાલ્કન-૯ ચાર અવકાશ વૈજ્ઞાનિકોને લઈને લોન્ચ થવાનું હતું. આ ચાર વૈજ્ઞાનિકો આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથકમાં પહેલાથી જ હાજર સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુચ વિલ્મોરનું સ્થાન લેશે. લોન્ચ થવામાં માત્ર એક કલાક બાકી હતો પરંતુ રોકેટની હાઇડ્રોલિક સિસ્ટમ અને ગ્રાઉન્ડ સપોર્ટ ક્લેમ્પ આર્મમાં ટેકનિકલ ખામી જોવા મળી અને પછી તેનું લોન્ચિંગ મુલતવી રાખવામાં આવ્યું. નાસા અને સ્પેસએક્સે બાદમાં માહિતી આપી હતી કે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથકનું ક્રૂ-10 મિશન રદ કરવામાં આવ્યું છે.

લોન્ચ વિન્ડોમાં હજુ બે દિવસ બાકી છે

ફાલ્કન-9 રોકેટ ફ્લોરિડાના કેનેડી સ્પેસ સેન્ટર ખાતે લોન્ચ કોમ્પ્લેક્સ 39-એથી લોન્ચ થવાનું હતું. જો કે, લોન્ચ વિન્ડો ગુરુવાર (૧૩ માર્ચ) અને શુક્રવાર (૧૪ માર્ચ) ના રોજ પણ ઉપલબ્ધ છે. જો સ્પેસએક્સ આ ટેકનિકલ ખામીઓને વહેલી તકે સુધારે તો ફાલ્કન 9 રોકેટ આ અઠવાડિયે જ લોન્ચ થઈ શકે છે. જો બધું બરાબર રહ્યું, તો સુનિતા વિલિયમ્સ અને બુચ વિલ્મોર 19 માર્ચ સુધીમાં પૃથ્વી પર પાછા ફરશે.

લોન્ચ શા માટે મુલતવી રાખવામાં આવ્યું

નાસાના લોન્ચ કોમેન્ટેટર ડેરોલ નેઇલે સમજાવ્યું કે આ સમસ્યા "જમીન બાજુએ હાઇડ્રોલિક સિસ્ટમ" સાથે સંબંધિત હતી, રોકેટ અને અવકાશયાનમાં બધું બરાબર હતું.ફ્લોરિડાના કેનેડી સ્પેસ સેન્ટરથી ફાલ્કન 9 રોકેટ ઉડાન ભરવા માટે સેટ કરવામાં આવ્યું તેના ચાર કલાક કરતાં પણ ઓછા સમય પહેલા સમસ્યા મળી આવી હતી. ચાર સભ્યોની ક્રૂ-10 ટીમ પહેલેથી જ કાર્યરત હતી અને કાઉન્ટડાઉન ઘડિયાળ ટિક કરી રહી હતી, અધિકારીઓએ લોન્ચ રદ કરવાનો નિર્ણય લીધો.

અવકાશમાંથી પાછા ફરવાનો સંઘર્ષ

વિલ્મોર અને વિલિયમ્સને શરૂઆતમાં જૂનમાં બોઇંગના સ્ટારલાઇનર પર આઈએસએસ મોકલવામાં આવ્યા હતા, જે તેમને આઠ દિવસના મિશન પછી પૃથ્વી પર પાછા લાવવાનું હતું. જો કે, એક ગંભીર પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ નિષ્ફળતાએ સ્ટારલાઇનરને પાછા ફરવા માટે અયોગ્ય બનાવ્યું, જેના કારણે નાસાને તેમને આઈએસએસ પર રાખવાની ફરજ પડી. તાત્કાલિક બચાવને બદલે, નાસાએ તેમને સ્પેસ એક્સ ડ્રેગન કેપ્સ્યુલનો ઉપયોગ કરીને ઘરે લાવવાની યોજના બનાવી - પરંતુ તે મિશન હવે ફરી એકવાર વિલંબિત થયું છે.

રાજકીય દબાણ અને વિવાદ

વિલંબ માત્ર એક તકનીકી પડકાર જ નહીં પણ રાજકીય ફ્લેશપોઇન્ટ પણ રહ્યો છે. યુએસ સ્પેસ એજન્સીએ શરૂઆતમાં 26 માર્ચે ક્રૂ-10 ના લોન્ચનું આયોજન કર્યું હતું, પરંતુ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને તેમના સલાહકાર, સ્પેસએક્સના સીઈઓ ઈલોન મસ્ક દ્વારા વિલ્મોર અને વિલિયમ્સને વહેલા ઘરે લાવવાના કોલ બાદ તેને બે અઠવાડિયા સુધી લંબાવી દીધું.મસ્કે સૂચવ્યું છે કે તેમણે બાયડેન વહીવટને અવકાશયાત્રીઓ માટે ઝડપી બચાવ વિકલ્પ ઓફર કર્યો છે. જોકે, નાસાએ તેના માનક ક્રૂ રોટેશન શેડ્યૂલને વળગી રહેવાનું ચાલુ રાખ્યું છે, દલીલ કરી છે કે અવકાશયાત્રીઓની સલામતી ટોચની પ્રાથમિકતા રહે છે.રાજકીય દબાણ હોવા છતાં, ક્રૂ-10 મિશન નાસાના સમયરેખા પર રહે છે, શક્ય તેટલું વહેલું લોન્ચ હજુ પણ હાઇડ્રોલિક મુદ્દાની તકનીકી સમીક્ષા પર આધારિત છે.

આગળ શું થશે?

જો ક્રૂ-10 ગુરુવારે ફરીથી શેડ્યૂલ મુજબ લોન્ચ થાય છે, તો ચાર અવકાશયાત્રીઓ - નાસાના એન મેકક્લેન અને નિકોલ આયર્સ, જાપાનના ટાકુયા ઓનિશી અને રશિયાના કિરીલ પેસ્કોવ - શુક્રવારે રાત્રે 11:30 વાગ્યે ઇડીટી પર આઈએસએસ સાથે ડોક કરશે. તેમના છ મહિનાના રોકાણમાં વૈજ્ઞાનિક સંશોધનનો સમાવેશ થશે, જેમાં ભવિષ્યના અવકાશયાન ડિઝાઇન માટે જ્વલનશીલતા પરીક્ષણો અને માનવ શરીર પર અવકાશ યાત્રાની અસરો પરના અભ્યાસનો સમાવેશ થાય છે.દરમિયાન, ક્રૂ-9, જેમાં વિલ્મોર, વિલિયમ્સ, નાસાના નિક હેગ અને રશિયન અવકાશયાત્રી એલેક્ઝાન્ડર ગોર્બુનોવનો સમાવેશ થાય છે, હવે 17 માર્ચ, સોમવારના રોજ સવારે 9:05 વાગ્યે ઈડીટી પર ફ્લોરિડા કિનારે હવામાન પરિસ્થિતિઓને ધ્યાનમાં રાખીને આઈએસએસથી રવાના થવા માટે તૈયાર છે.

અવકાશયાત્રીઓની સલામતી સર્વોપરી : નાસા

નાસાએ ભાર મૂક્યો છે કે અવકાશયાત્રીઓની સલામતી સર્વોપરી છે અને જો બધી તકનીકી સમસ્યાઓ ઉકેલાઈ જાય તો જ પ્રક્ષેપણ આગળ વધશે. હાલ પૂરતું, વિલ્મોર અને વિલિયમ્સે થોડી વધુ રાહ જોવી પડશે. તેમનું વિસ્તૃત મિશન, શરૂઆતમાં આઠ દિવસની સફર નવ મહિનાની અગ્નિપરીક્ષામાં ફેરવાઈ ગયું, માનવ અવકાશ ઉડાનની અણધારી પ્રકૃતિનો પુરાવો છે.