કેન્દ્ર સરકારે આજે સાંસદોના પગારમાં વધારાની જાહેરાત કરી. ૧ એપ્રિલ, ૨૦૨૩થી સાંસદોને ૧ લાખ રૂપિયાના બદલે ૧.૨૪ લાખ રૂપિયા પગાર મળશે. સરકાર દ્વારા સાંસદોના પેન્શન અને ભથ્થામાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો છે.

આ ફેરફારો સંસદ સભ્યોના પગાર, ભથ્થાં અને પેન્શન અધિનિયમ, ૧૯૫૪ દ્વારા આપવામાં આવેલી સત્તાઓનો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવ્યા છે અને તે આવકવેરા અધિનિયમ, ૧૯૬૧માં ઉલ્લેખિત ખર્ચ ફુગાવાના સૂચકાંક પર આધારિત છે. 5 વર્ષ પછી સાંસદોના પગારમાં વધારો કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. જોકે, આ પગાર વધારો ફક્ત 1 એપ્રિલ, 2023થી લાગુ થશે. આ નિર્ણય પહેલા સાંસદોનું પેન્શન 25,000 રૂપિયા હતું, જે હવે વધારીને 31,000 રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે. તેવી જ રીતે, બે કે ત્રણ વખત સાંસદ રહી ચૂકેલા લોકોનું વધારાનું પેન્શન 2000 રૂપિયાથી વધારીને 2500 રૂપિયા કરવામાં આવ્યું છે.

2018માં પગાર અને ભથ્થામાં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો
સંસદના વર્તમાન બજેટ સત્ર દરમિયાન સાંસદોના પગાર, ભથ્થાં અને પેન્શનમાં સુધારાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. અગાઉ એપ્રિલ 2018માં, વર્તમાન અને ભૂતપૂર્વ સાંસદોને આપવામાં આવતા પગાર અને ભથ્થામાં સુધારાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. 2018માં સુધારામાં જાહેર કરાયેલ સાંસદોનો મૂળ પગાર દર મહિને 1,00,000 રૂપિયા હતો.

2018ના સુધારા મુજબ, સાંસદોને તેમના કાર્યાલયોને અદ્યતન રાખવા અને તેમના જિલ્લાઓમાં મતદારો સાથે વાતચીત કરવા માટે મતવિસ્તાર ભથ્થા તરીકે 70,000 રૂપિયા મળે છે. આ ઉપરાંત, તેમને દર મહિને ઓફિસ ભથ્થા તરીકે 60,000 રૂપિયા અને સંસદીય સત્રો દરમિયાન દૈનિક ભથ્થા તરીકે 2,000 રૂપિયા મળે છે. આ ભથ્થાઓમાં પણ હવે વધારો કરવામાં આવશે.

લોકસભામાં હાલમાં 543 સાંસદો છે. એ તમામનો મહિને 24 હજારનો પગાર વધારો ગણો તો 1 કરોડ 30 લાખ 32 હજારનો બોજો આવે. એ હિસાબે વર્ષના 15 કરોડ 63 લાખ 84 હજાર સરકારી તિજારીમાંથી પગાર જાય. એવી રીતે રાજ્યસભાના 245 સાંસદોનો મહિને 24 હજાર પગાર વધારો ગણો તો મહિને 58 લાખ 80 હજારનો બોજો આવે. રાજ્યસભાના સાંસદોના પગારનો વાર્ષિક બોજો 7 કરોડ 5 લાખ 44 હજાર થાય. લોકસભા અને રાજ્યસભાના સાંસદો મળીને 788 સાંસદો થાય છે. આ તમામને એપ્રિલ 2023થી પગાર વધારો આપી દેવાશે. એટલે બે વર્ષના 45 કરોડ 38 લાખ 88 હજાર એરિયર્સ ચૂકવાશે.

સાંસદોને બીજી કઈ સુવિધાઓ મળે છે?

• 34 હવાઈ મુસાફરી, ફર્સ્ટ એસીમાં સીટ: દરેક સાંસદ એક વર્ષમાં 34 મફત હવાઈ મુસાફરી કરી શકે છે. જો સાંસદ ઈચ્છે તો, તેઓ તેમના સાથીદારો અથવા સ્ટાફને 8 ટ્રિપ્સ ટ્રાન્સફર કરી શકે છે. તેમને ભારતીય રેલવેના તમામ વર્ગોમાં મફત મુસાફરીની સુવિધા મળે છે. આ સુવિધા સંસદ સત્ર દરમિયાન અને પછી ઉપલબ્ધ છે. રોડ મુસાફરી માટે પ્રતિ કિમી ₹16 સુધીનું ભથ્થું આપવામાં આવે છે. આ ત્યારે લાગુ પડે છે જ્યારે સાંસદો સત્તાવાર કામ માટે રોડ દ્વારા મુસાફરી કરે છે અને હવાઈ કે રેલ મુસાફરી શક્ય નથી. સંસદ સત્ર દરમિયાન દિલ્હીમાં સાંસદોને પરિવહન સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે. નિવૃત્ત સાંસદોને પણ રેલ અને હવાઈ મુસાફરીમાં અમુક હદ સુધી છૂટ મળે છે.
• 50 હજાર યુનિટ મફત વીજળી: આ ઉપરાંત, દિલ્હીમાં મફત સરકારી આવાસ અને ઓફિસ માટે 50,000 યુનિટ મફત વીજળી અને 4 લાખ લિટર મફત પાણીની સુવિધાનું ડિસ્કાઉન્ટ છે. લોકસભાના સાંસદોને 1,50,000 મફત કોલ અને રાજ્યસભાના સાંસદોને 50,000 મફત કોલ મળે છે.
• સાંસદોને પૂરી પાડવામાં આવતી તબીબી સુવિધાઓ: સાંસદોને બધી તબીબી સુવિધાઓ મફત મળે છે, CGHS હોસ્પિટલોમાં સારવાર મફત છે. જો દેશમાં કોઈ રોગની સારવાર શક્ય ન હોય, તો સરકાર ખાસ પરવાનગી હેઠળ વિદેશમાં સારવારનો ખર્ચ ઉઠાવી શકે છે. સાંસદોને પદ છોડ્યા પછી પણ CGHS હેઠળ તબીબી સુવિધાઓ મળતી રહે છે. ભૂતપૂર્વ સાંસદો અને તેમના જીવનસાથીઓને પણ મફત સારવારની સુવિધા મળે છે.
• સાંસદોને સરકારી વાહનો, રિસર્ચ અને સ્ટાફ સહાયકો અને સંસદ કેન્ટીનમાં સબસિડીવાળા દરે ભોજનની સુવિધા પણ મળે છે.