બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલ ન્યુટિ્રશન, પ્રિવેન્શન એન્ડ હેલ્થમાં પ્રકાશિત થયેલા નવા સંશોધન મુજબ, ભારતમાં પર્વતીય વિસ્તારોમાં રહેતા બાળકોમાં વામનત્વનું જોખમ વધારે છે. પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ૧.૬૫ લાખથી વધુ બાળકોના ડેટાનું વિશ્લેષણ કરીને, સંશોધકોએ શોધી કાઢું છે કે જેઓ માતા–પિતાના ત્રીજા અથવા પછીના બાળક છે અને જેઓ જન્મ સમયે ટૂંકા હતા તેમનામાં વામનપણું વધુ જોવા મળે છે.

વિશ્લેષણ માટે ૨૦૧૫–૧૬ના નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેના ડેટાનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. વામનપણું જાણવા માટે ડબ્લ્યુએચઓ ધોરણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે ઐંચાઈવાળા વાતાવરણમાં સતત સંપર્કમાં રહેવાથી ભૂખ ઓછી થઈ શકે છે અને ઓકિસજન અને પોષક તત્વોના શોષણને મર્યાદિત કરી શકાય છે. આ સંશોધકોમાં મણિપાલ એકેડેમી ઓફ હાયર એયુકેશન, મણિપાલના સંશોધકો પણ સામેલ હતા.

તેમણે કહ્યું કે અવલોકન અભ્યાસમાં આ કારણો વચ્ચે કોઈ જોડાણ મળ્યું નથી. અભ્યાસ ટીમે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે નીચા પાકની ઉપજ અને કઠોર આબોહવાને કારણે પહાડી અને પર્વતીય વિસ્તારોમાં ખોરાકની અસુરક્ષા વધારે છે. તેમણે કહ્યું કે આ વિસ્તારોમાં પોષણ કાર્યક્રમો અમલમાં મૂકવા સહિત આરોગ્ય સંભાળની પહોંચ પૂરી પાડવી એ પડકારજનક છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ બાળકોમાં વામનત્વનો એકંદર વ્યાપ ૩૬ ટકા જોવા મળ્યો હતો, આ વ્યાપ ૧.૫ વર્ષથી ઓછી વયના બાળકો (૨૭ ટકા) ની તુલનામાં ૧.૫–૫ વર્ષની વયના બાળકોમાં (૪૧ ટકા) વધુ હતો.

સંશોધકોએ તેમના વિશ્લેષણમાં જોયું કે ૯૮ ટકા બાળકો સમુદ્ર સપાટીથી ૧૦૦૦ મીટરની નીચે રહેતા હતા, ૧.૪ ટકા બાળકો સમુદ્ર સપાટીથી ૧૦૦૦ થી ૨૦૦૦ મીટરની વચ્ચે રહેતા હતા, યારે ૦.૨ ટકા બાળકો ૨૦૦૦ મીટરથી વધુની ઐંચાઈએ રહેતા હતા. સમુદ્ર સપાટીથી ઉપર. તેમણે જણાવ્યું હતું કે દરિયાઈ સપાટીથી ૨૦૦૦ મીટર કે તેથી વધુ ઐંચાઈએ રહેતા બાળકોમાં દરિયાઈ સપાટીથી ૧૦૦૦ મીટરની ઐંચાઈએ રહેતા બાળકો કરતાં ૪૦ ટકા વધુ વામનત્વનું જોખમ હોવાનું જણાયું હતું. વિશ્લેષણમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે ૪૪ ટકા બાળકોમાં વામનવાદ પ્રચલિત હતો જેઓ તેમના માતાપિતાના ત્રીજા અથવા પછીના બાળકો હતા. જયારે આ આંકડો તે પહેલા જન્મેલા બાળકોમાં ૩૦ ટકા હતો. આ ઉપરાંત, જન્મ સમયે નાના અથવા ખૂબ નાના બાળકોમાં વામનત્વનો દર પણ ઐંચો હતો