કાર્યસ્થળ પર વરિષ્ઠ અધિકારીઓ દ્વારા ઠપકો આપવામાં આવે તે 'ઇરાદાપૂર્વકનું અપમાન' ગણી શકાય નહીં અને તેના પર ફોજદારી કાર્યવાહી કરી શકાતી નથી.' સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના એક નિર્ણયમાં આ વાત કહી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આવા કેસોને ગુનાના દાયરામાં લાવવાથી ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે.આમ કરવાથી ઓફિસના શિસ્તબદ્ધ વાતાવરણ પર અસર પડી શકે છે.

સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ સંજય કરોલ અને સંદીપ મહેતાની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 504 હેઠળ માત્ર દુર્વ્યવહાર, અસભ્યતા, અભદ્રતા અથવા અશ્લીલતાને ઇરાદાપૂર્વકનું અપમાન કહી શકાય નહીં. કલમ ૫૦૪ આઈપીસી શાંતિ ભંગ કરવાના ઈરાદાથી અપમાનની જોગવાઈ કરે છે. આમાં બે વર્ષ સુધીની સજા થઈ શકે છે. જુલાઈ 2024 થી તેને ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 352 દ્વારા બદલવામાં આવી છે.

કેસની વિગતો શું છે

સુપ્રીમ કોર્ટે 2022 ના એક કેસને રદ કરતી વખતે આ કહ્યું જેમાં નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર એમ્પાવરમેન્ટ ઓફ પર્સન્સ વિથ મેન્ટલ ડિસેબિલિટીઝના કાર્યકારી ડિરેક્ટર પર એક સહાયક પ્રોફેસરનું અપમાન કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આ કેસમાં, ફરિયાદીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે ડિરેક્ટરે અન્ય કર્મચારીઓની સામે તેમને ઠપકો આપ્યો હતો. એવો પણ આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો કે ડિરેક્ટરે સંસ્થામાં પૂરતા પ્રમાણમાં પીપીઈ કીટ પૂરા પાડ્યા ન હતા, જેના કારણે કોવિડ-19 જેવા ચેપી રોગો ફેલાવાનું જોખમ હતું.

ઉપરી અધિકારી જુનીયર પાસેથી તેની ફરજો નિષ્ઠા સાથે નિભાવવાની અપેક્ષા રાખી શકે

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આ આરોપો માત્ર અટકળો છે. અમારા મતે, ઉપરી અધિકારી દ્વારા આપવામાં આવેલી ઠપકો 'અનાદર કરવાના ઈરાદાથી' ન કહી શકાય, જો તે ઠપકો કાર્યસ્થળની શિસ્ત અને ફરજોના નિભાવ સાથે સંબંધિત હોય.કોર્ટે કહ્યું, 'એ એક સામાન્ય અપેક્ષા છે કે જે વ્યક્તિ કાર્યસ્થળનું સંચાલન કરે છે તે તેના જુનિયરો પાસેથી તેમની વ્યાવસાયિક ફરજો અત્યંત નિષ્ઠા અને સમર્પણ સાથે નિભાવવાની અપેક્ષા રાખે છે.'