​​​​​​​જુલાઈ મહિનાથી વિરોધ પ્રદર્શનની આગમાં સળગી રહેલું બાંગ્લાદેશનું સંકટ હવે વધુ ઘેરું બની રહ્યું છે. ભારે વિરોધ બાદ વડાપ્રધાન શેખ હસીનાએ પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે. સરકારી નોકરીઓમાં અનામત સામે શરૂ થયેલો વિરોધ દેશભરમાં ફેલાયો હતો અને હિંસક ઘટનાઓમાં માર્યા ગયેલા લોકો માટે ન્યાય અને હસીનાના રાજીનામાની માંગ સાથે વધુ હિંસક બન્યો હતો. સોમવારે પ્રદર્શનકારીઓએ હસીનાના સત્તાવાર નિવાસસ્થાન પર હુમલો કર્યો, ત્યારબાદ પીએમને દેશ છોડવો પડ્યો. તેણે ભારતમાં આશરો લીધો હોવાના અહેવાલો છે.

શેખ હસીના સતત 15 વર્ષ સુધી દેશના વડાપ્રધાન હતા. તે બાંગ્લાદેશમાં સૌથી લાંબા સમય સુધી આ પદ સંભાળનાર વ્યક્તિ પણ છે. 76 વર્ષીય હસીનાએ આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં વડાપ્રધાન તરીકે તેમનો પાંચમો કાર્યકાળ સંભાળ્યો હતો. આ ચૂંટણીનો વિરોધ પક્ષોએ બહિષ્કાર કર્યો હતો અને આક્ષેપ કર્યો હતો કે ચૂંટણી નિષ્પક્ષ રીતે હાથ ધરવામાં આવી નથી. બાંગ્લાદેશની આઝાદીમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપનાર ક્રાંતિકારી શેખ મુજીબુરની પુત્રી હસીનાએ દેશમાં ઝડપી આર્થિક વિકાસનું નેતૃત્વ કર્યું છે. ગયા વર્ષે તેમણે સમગ્ર બાંગ્લાદેશને સમૃદ્ધ અને વિકસિત દેશ બનાવવાનું વચન આપ્યું હતું. જો કે સરકારી આંકડાઓ મુજબ દેશમાં લગભગ 1 કરોડ 80 લાખ યુવાનો બેરોજગાર છે. ત્યારે જાણો કે કોણ છે શેખ હસીના?

હસીના 27 વર્ષની હતી અને વિદેશ પ્રવાસે હતી ત્યારે બળવાખોર લશ્કરી અધિકારીઓએ 1975ના બળવામાં તેના પિતા વડાપ્રધાન શેખ મુજીબુર રહેમાન, તેની માતા અને ત્રણ ભાઈઓની હત્યા કરી હતી. તેણી તેના પિતાની અવામી લીગ પાર્ટીની લગામ સંભાળવા માટે છ વર્ષ દૂર રહીને પરત ફર્યા. આ પછી લગભગ એક દાયકા સુધી સંઘર્ષ ચાલ્યો જ્યાં તેમને લાંબા સમય સુધી નજરકેદ રાખવામાં આવ્યા. હસીનાએ 1990માં લશ્કરી સરમુખત્યાર હુસૈન મુહમ્મદ ઇરશાદને હટાવવામાં મદદ કરવા ખાલિદા ઝિયાની બાંગ્લાદેશ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટી (BNP) સાથે હાથ મિલાવ્યા હતા. પરંતુ તેઓ ટૂંક સમયમાં બહાર પડી ગયા અને તેમની વચ્ચેની હરીફાઈએ બાંગ્લાદેશી રાજકારણ પર પ્રભુત્વ જમાવ્યું. હસીનાએ સૌપ્રથમ 1996માં વડાપ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી પરંતુ પાંચ વર્ષ બાદ ઝિયા સામે હારી ગઈ હતી. ત્યારબાદ 2007માં લશ્કરી સમર્થિત સરકારે બળવાને પગલે બંનેને ભ્રષ્ટાચારના આરોપમાં જેલમાં ધકેલી દીધા.

2009થી પીએમ પદ સાંભળ્યું, લોકપ્રિયતાના ઘણા કારણો

પછીના વર્ષે આરોપો રદ કરવામાં આવ્યા અને તેમને ચૂંટણી લડવાની મંજૂરી આપવામાં આવી. હસીનાએ જબરદસ્ત વિજય મેળવ્યો અને ત્યારથી તે સત્તામાં હતી. હસીનાના સમર્થકો ઘણીવાર તેમને દેશની આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા માટે શ્રેય આપે છે. બાંગ્લાદેશની અર્થવ્યવસ્થા  1971માં પાકિસ્તાનથી આઝાદી મેળવ્યા પછી વિશ્વના સૌથી ગરીબ દેશોમાંના એક 2009થી દર વર્ષે સરેરાશ છ ટકાથી વધુના દરે વૃદ્ધિ પામી છે. ગરીબીમાં ભારે ઘટાડો થયો છે અને દેશના 17 કરોડ લોકોમાંથી 95 ટકાથી વધુ લોકો પાસે હવે વીજળી છે. 2021માં માથાદીઠ આવક ભારતથી આગળ નીકળી ગઈ છે. હસીનાએ પડોશી મ્યાનમારમાં 2017 સૈન્ય ક્રેકડાઉનથી ભાગી રહેલા હજારો રોહિંગ્યા શરણાર્થીઓ માટે બાંગ્લાદેશના દરવાજા ખોલવા બદલ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રશંસા મેળવી હતી.

આ બધું હોવા છતાં તેમની સરકાર પર વિપક્ષનો અવાજ દબાવવાનો આરોપ છે. દેશના 1971ના મુક્તિ સંગ્રામ દરમિયાન માનવતા વિરુદ્ધના ગુનામાં દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા બાદ છેલ્લા એક દાયકામાં પાંચ ટોચના રાજકારણીઓ અને એક વરિષ્ઠ વિપક્ષી નેતાને ફાંસી આપવામાં આવી છે. 2021માં યુએસએ બાંગ્લાદેશના સુરક્ષા દળોની એક શાખા અને તેના સાત ટોચના અધિકારીઓ પર વ્યાપક માનવાધિકાર ઉલ્લંઘનના આરોપો પર પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા. વધતા વિરોધ વચ્ચે  હસીનાએ ભારપૂર્વક કહ્યું કે તેણે તેના દેશ માટે કામ કર્યું છે. ગયા મહિને  તેણે સરકારી નોકરીઓમાં ક્વોટા વિરુદ્ધ આંદોલન કરી રહેલા વિરોધીઓની તુલના રઝાકારો સાથે કરી હતી. આ હિંસા બાદ હસીનાને દેશ-વિદેશમાંથી ટીકાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે અને તેના પર વધુ પડતા બળનો ઉપયોગ કરવાનો આરોપ લાગ્યો છે.