અલ્ઝાઈમર એ એક રોગ છે જેમાં મગજમાં એમીલોઈડ બીટા પ્રોટીનના સંચયને કારણે મગજના કોષો પ્રભાવિત થવા લાગે છે. આ વધતી ઉંમરનો રોગ છે જે બગડતી જીવનશૈલી પર ઝડપથી વધે છે. આમાં વ્યક્તિની યાદશક્તિ, સમજણ અને નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા ધીરે ધીરે ઓછી થવા લાગે છે. દર વર્ષે 21મી સપ્ટેમ્બરે વિશ્વ અલ્ઝાઈમર ડે તરીખે ઉજવામાં આવે છે. તો ચાલો જાણીએ આ બીમારી સાથે જોડાયેલી તમામ મહત્વની બાબતો ડૉક્ટરની મદદથી.

પ્રારંભિક લક્ષણો

તેના લક્ષણો અલ્ઝાઈમરથી પીડિત વ્યક્તિ શબ્દો યાદ રાખતી નથી. ગ્લાસને તે ગ્લાસ પણ બોલી  શકતી નથી, દિશાઓ ભૂલી જાય છે અને ખાવાનું પણ ભૂલી જાય છે. જ્યારે રોગ ગંભીર બને છે, ત્યારે તે ધીમે ધીમે લોકોને ઓળખવાનું બંધ કરી દે છે. આખરે આવી વ્યક્તિ પોતાની સંભાળ રાખવામાં અસમર્થ હોય છે. તે તેની આસપાસના લોકો અને તેના સંબંધીઓના નામ પણ ભૂલી જવા લાગે છે.

શું નાની ઉંમરે પણ થાય છે તકલીફો?

જે લોકો નાની ઉંમરે ભૂલી જવા લાગે છે તેમને સામાન્ય રીતે અલ્ઝાઈમર થતો નથી. કામના દબાણ અથવા ડિપ્રેશનને કારણે આવા લોકોનું મન ભરેલું રહે છે અથવા તેઓ સંપૂર્ણ રીતે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકતા નથી, તેથી તેમને ભૂલી જવાની સમસ્યા થાય છે. અલ્ઝાઈમર પણ નાની ઉંમરે થાય છે, પરંતુ તે ખૂબ જ દુર્લભ છે. વિટામીન B12 ની ઉણપ અથવા થાઈરોઈડનું અસંતુલન પણ ભુલકણાનું કારણ બને છે.

ક્યારે સજાગ રહેવું?

અલ્ઝાઈમર રોગની શક્યતા સામાન્ય રીતે 60 વર્ષની ઉંમર પછી જ જોવા મળે છે. વિટામિન B12 અથવા થાઇરોઇડનું અસંતુલન અલ્ઝાઇમર જેવી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે, પરંતુ તે અલ્ઝાઇમર નથી. B12 અને થાઇમિનની ઉણપ ભુલકણાનું કારણ બની શકે છે.

જીવનશૈલીનું અસંતુલન

જીવનશૈલીનું અસંતુલન પણ અલ્ઝાઈમર પાછળનું મુખ્ય કારણ છે. સમયસર ખાવું, પૂરતી ઊંઘ લેવી, શારીરિક રીતે સક્રિય રહેવું, કોલેસ્ટ્રોલ વધારતા ખોરાકને ટાળવો અને તણાવમુક્ત જીવનશૈલી જીવવાથી ડિમેન્શિયા અને અલ્ઝાઈમર રોગના જોખમને રોકી શકાય છે. સ્ક્રીન પર સતત કામ કરવું અથવા કૃત્રિમ પ્રકાશમાં રહેવાથી ઊંઘને ​​અસર થાય છે. જો તમે સંપૂર્ણ ઊંઘ મેળવો છો, તો તમારા મનને આરામ મળશે.

સારવાર શું છે?

અલ્ઝાઈમરના લક્ષણો સ્પષ્ટ થયા પછી તેની સારવાર શરૂ થાય છે, તેને જ્ઞાનાત્મક ઉપચાર, વર્તન ઉપચાર, યોગ, પ્રાણાયામ અને દવા દ્વારા પણ નિયંત્રિત કરી શકાય છે.

• અલ્ઝાઈમર અને ડિમેન્શિયાથી બચવા માટે તણાવમુક્ત રહેવાનો પ્રયાસ કરો.
• મનને સક્રિય રાખવા, શોખ કેળવો અથવા બૌદ્ધિક કાર્યમાં પ્રવૃત્તિ વધારવી.
• શુગર અને બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખો. નિયમિત વ્યાયામ કરો અને ધૂમ્રપાન ન કરો.
• તળેલું ખોરાક, ઘી, તેલ અને ગ્રીસ ટાળો.
• પૂરતા પ્રમાણમાં ફળો અને શાકભાજી ખાઓ, પરંતુ મીઠાનું સેવન મર્યાદિત કરો.
• અખરોટ અને બદામનું સેવન ફાયદાકારક છે.
• માછલીના તેલમાં ઓમેગા 3 ફેટી એસિડ હોય છે, જે મગજને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદરૂપ છે.

સારી ઊંઘ મહત્વપૂર્ણ

ઓછામાં ઓછી છથી આઠ કલાકની ઊંઘ જરૂરી છે. સૂવાનો સમય સેટ કરો. સૂતા પહેલા મોબાઈલ જોવાનું બંધ કરો. મનમાં કોઈ પણ પ્રકારના વિચારો ન હોવા જોઈએ, તેને શાંત રાખો અને સૂઈ જાઓ, જેથી તમને સારી ગાઢ ઊંઘ આવે.