હિંદુ ધર્મમાં  ભગવાન શિવને દેવતાઓના દેવ મહાદેવ કહેવામાં આવે છે અને તે એકમાત્ર એવા દેવ છે જેમને ત્રણ આંખો છે. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં ભગવાન શિવની ત્રણ આંખોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે અને કહેવાય છે કે જો ભોલેનાથની ત્રીજી આંખ ખુલશે તો પૃથ્વી પર વિનાશ થઇ જશે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ભગવાન શિવને શા માટે ત્રણ આંખો છે અને તેમને આ ત્રીજી આંખ કેવી રીતે મળી? તો ચાલો જાણીએ ભગવાન શિવની ત્રણ આંખોથી સંબંધિત રહસ્ય વિશે.

હિંદુ ધર્મમાં તમામ દેવી-દેવતાઓને અલગ-અલગ વાહનો અને પ્રસાદ હોય છે. પરંતુ ભગવાન શિવનું સ્વરૂપ સૌથી અજોડ છે, તેમના ગળામાં આભૂષણો નથી, પરંતુ સાપ માળાની જેમ વિટાયેલો છે. ગંગા તેમની જટામાંથી વહે છે અને ચંદ્ર તેના માથા પર બિરાજમાન છે. આ સિવાય ભોલેનાથ એવા દેવ છે જેને ત્રણ આંખો છે.

ભગવાન શિવને ત્રણ આંખો કેવી રીતે મળી?

ધાર્મિક ગ્રંથોની કથા અનુસાર  એકવાર ભગવાન શિવ હિમાલય પર્વત પર સભા કરી રહ્યા હતા અને આ સભામાં બધા દેવતાઓ અને ઋષિઓ હાજર હતા. તે જ સમયે માતા પાર્વતી ત્યાં આવ્યા અને ભગવાન શિવની આંખોને તેમના બંને હાથથી ઢાંકી દીધી અને તેમને મુશ્કેલીમાં મુક્યા. માતા પાર્વતીએ ભગવાન શિવની આંખોને ઢાંકી દેતાં જ સમગ્ર સૃષ્ટિમાં અંધકાર છવાઈ ગયો.

આ ઘોર અંધકારમાં એવું લાગતું હતું કે જાણે સૂર્યદેવનું કોઈ મહત્વ ન હોય અને સમગ્ર પૃથ્વી પર હંગામો મચી ગયો હોય. પૃથ્વી પરના જીવો વચ્ચેનો કોલાહલ જોઈને ભગવાન શિવ વ્યથિત થઈ ગયા અને આ પરેશાનીમાં તેમના મસ્તક પર પ્રકાશનો કિરણ દેખાયો. પ્રકાશના આ કિરણમાંથી નીકળતા પ્રકાશે પૃથ્વીના અંધકારને દૂર કર્યો અને આ ભગવાન શિવની ત્રીજી આંખ હતી. આ બધું જોઈને માતા પાર્વતીએ ભગવાન શિવને પૂછ્યું કે આ ત્રીજી આંખ કેમ જન્મી? ત્યારે ભોલેનાથે કહ્યું કે જો આ આંખનો  ઉદભવ ન થયો હોત તો દુનિયાનો નાશ થઈ ગયો હોત. તેથી ધાર્મિક ગ્રંથોમાં, ભગવાન શિવને બ્રહ્માંડના પાલનહાર કહેવામાં આવ્યા છે.

ભગવાન શિવની ત્રણ આંખોનું મહત્વ

શાસ્ત્રો અનુસાર તેની જમણી આંખ સૂર્યનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે અને તેની ડાબી આંખને ચંદ્રનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. કપાળ પર રહેલી ત્રીજી આંખને અગ્નિનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે ભગવાન શિવની બે આંખો ભૌતિક જગતની ગતિવિધિઓ પર નજર રાખે છે, જ્યારે ત્રીજી આંખનું ધ્યાન પાપીઓ તરફ રહે છે. હિંદુ ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર જો ભગવાન શિવની ત્રીજી આંખ ખુલે તો આકાશ અને ધરતી પર આપત્તિ આવી શકે છે.