25 જૂન 1975... તે તારીખ દેશ વાસીઓ ક્યારેય નહી ભૂલી શકે કે જ્યારે દેશમાં મધ્યરાત્રિએ કટોકટી જાહેર કરવામાં આવી હતી. લોકશાહીના ઈતિહાસમાં આ દિવસને કાળો દિવસ માનવામાં આવે છે. આ તે દિવસ હતો જ્યારે તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ ફખરુદ્દીન અલી અહેમદે ઈન્દિરા ગાંધીની સરકારની ભલામણ પર બંધારણની કલમ 352 હેઠળ ઈમરજન્સી જાહેર કરી હતી. દેશમાં ઈમરજન્સી લાદવામાં આવી છે અને તેની જાહેરાત ખુદ વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીએ રેડિયો પર કરી હતી. બીજા દિવસે સવારે એટલે કે 26મી જૂને ઈન્દિરા ગાંધીએ વહેલી સવારના રેડિયો પર દેશવાસીઓને ઈમરજન્સી વિશે જાણકારી આપી.

ઈમરજન્સી કેમ લાદવામાં આવી?
ભારતના ઇતિહાસમાં આ ખૂબ જ વિવાદાસ્પદ વિષય રહ્યો છે. ઈમરજન્સી લાદવા પાછળ ઘણા કારણો આપવામાં આવ્યા છે. તેનું મુખ્ય કારણ રાજકીય અસ્થિરતા હતી. આ રાજકીય અસ્થિરતા ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે 12 જૂન 1975ના રોજ ઈન્દિરા ગાંધીને ચૂંટણીમાં ધાંધલધમાલ માટે દોષિત ઠેરવ્યા અને તેમને છ વર્ષ સુધી કોઈપણ ચૂંટાયેલા પદ પર રહેવાની મનાઈ ફરમાવી.આ નિર્ણય બાદ દેશભરમાં વિરોધ પ્રદર્શન અને રાજકીય તણાવ વધ્યો હતો. ઈન્દિરા ગાંધી અને તેમની સરકારે દાવો કર્યો હતો કે દેશમાં ઊંડી અશાંતિ અને આંતરિક અસ્થિરતા છે, જે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાને જોખમમાં મૂકે છે. આ કારણોસર તેમણે કટોકટી જાહેર કરી, જેથી તેઓ કોઈપણ કાયદાકીય અને ન્યાયિક દખલ વિના સરકાર ચલાવી શકે.

સિદ્ધાર્થ શંકર રે ઈમરજન્સી માટેના માસ્ટરમાઈન્ડ હતા
બંધારણની કલમ 14 અને 19 અથવા તમામ મૂળભૂત અધિકારોને સસ્પેન્ડ કરી શકે છે. અદાલતોને આ અધિકારોના અમલ અંગે કોઈની અપીલ ન સ્વીકારવાનો આદેશ આપી શકાયો હોત. સિદ્ધાર્થ શંકર રેને ઈમરજન્સીના માસ્ટરમાઇન્ડ કહેવામાં આવે છે. જો કે, કેટલાક લેખકો કહે છે કે તે ઈન્દિરાના મગજની ઉપજ હતી. આખરે હવે ઈમરજન્સીનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. ઇન્દિરાએ 25મીની રાતે તેમના અત્યંત વિશ્વાસુ એવા 8 લોકોને બોલાવ્યા અને આ જાહેરાત કરવાનું નક્કી કર્યું જેમાં સિદ્ધાર્થ શંકર રે, રોના વાળા સહિતના લોકો સામેલ હતા.