વધતા સાયબર ફ્રોડના કિસ્સાઓને ઘટાડવા અને લોકોને છેતરપિંડીનો શિકાર બનતા અટકાવવાની દિશામાં કેન્દ્ર એ નક્કર કામગીરી શ કરી છે અને અત્યાર સુધીમાં સિટીઝન ફાયનાન્સિયલ સાયબર ફ્રોડ સિસ્ટમને એસબીઆઈમાં ૪૦,૦૦૦ , પીએનબીમાં ૧૦,૦૦૦, કેનરામાં ૭,૦૦૦, કોટક મહિન્દ્રામાં ૬,૦૦૦ અને એરટેલ પેમેન્ટસ બેંકમાં ૫,૦૦૦ મ્યુલ ખાતા મળી આવ્યા હતા જેને ફ્રીઝ કરી દેવામાં આવ્યા છે.
એક અહેવાલ મુજબ, સાયબર ક્રાઈમ પર કરવામાં આવી રહેલી નોંધપાત્ર કાર્યવાહીમાં, કેન્દ્રએ પાછલા વર્ષમાં લગભગ ૪૫૦,૦૦૦ મ્યુલ બેંક ખાતાઓ ફ્રીઝ કર્યા છે. આ એકાઉન્ટસનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે સાયબર છેતરપિંડીમાંથી મેળવેલા નાણાંને લોન્ડર કરવા માટે થાય છે. યારે આવા ખાતાઓ વિવિધ બેંકોમાં ફેલાયેલા છે, ત્યારે સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા , પંજાબ નેશનલ બેંક , કેનેરા બેંક, કોટક મહિન્દ્રા બેંક અને એરટેલ પેમેન્ટ બેંકમાં આવા વ્યાપક ખાતાની ઓળખ કરવામાં આવી છે.

ગૃહ મંત્રાલય હેઠળના ભારતીય સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટરના અધિકારીઓએ તાજેતરમાં વડાપ્રધાન કાર્યાલય સાથેની બેઠકમાં આ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી હતી. તેઓએ બેંકિંગ સિસ્ટમમાં નબળાઈઓની પરેખા આપી અને સમજાવ્યું કે કેવી રીતે છેતરપિંડી કરનારાઓ આ મ્યુલ એકાઉન્ટસ નો દુપયોગ કરે છે – જે ઘણીવાર કોઈ બીજાના તમારા ગ્રાહક (કેવાયસી) દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરીને ખોલવામાં આવે છે અને બાદમાં ઓટોમેટેડ ટેલર મશીનો (એટીએમ), ચેકસ અને ડિજિટલ વ્યવહારો દ્રારા ભંડોળ ઉપાડવા માટે તેનો ઉપયોગ થાય છે.

મ્યુલ ખાતાઓનો વધતો વ્યાપક ઉપયોગ
સિટીઝન ફાઇનાન્શિયલ સાયબર ફ્રોડ રિપોટિગ અને મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમના ડેટાએ સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા શાખાઓમાં આશરે ૪૦,૦૦૦ મ્યુલ ખાતાઓ જાહેર કર્યા છે, ત્યારબાદ પંજાબ નેશનલ બેંકમાં ૧૦,૦૦૦, કેનેરા બેંકમાં ૭,૦૦૦, કોટક મહિન્દ્રા બેંકમાં ૬,૦૦૦ અને એરટેલ પેમેન્ટ બેંકમાં ૫,૦૦૦ છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે આ તારણો આ મુદ્દાના સ્કેલને રેખાંકિત કરે છે, જેમાં છેલ્લા વર્ષમાં . ૧૭,૦૦૦ કરોડથી વધુનો કથિતપણે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

મ્યુલ ખાતાઓ સામે સક્રિય પગલાં લેવા સૂચના
ત્રણ કલાક ચાલેલી બેઠક દરમિયાન, પીએમઓ અધિકારીઓને આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે આંતર–મંત્રાલય પેનલ દ્રારા લેવામાં આવેલા પગલાં વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી. રાય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશના પોલીસ દળોને મ્યુલ ખાતાઓ સામે સક્રિય પગલાં લેવા સૂચના આપવામાં આવી છે.રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા અને નાણા મંત્રાલયના નાણાકીય સેવાઓ વિભાગને પણ સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે સલાહ આપવામાં આવી છે.

એરટેલ પેમેન્ટસ બેંકએ આવી છેતરપિંડીનો સામનો કરવા માટે લીધેલા પગલાંની નોંધ લેવાઈ
આ બેંકએ આવી છેતરપિંડીનો સામનો કરવા માટે લીધેલા પગલાં આવકારદાયક છે કે જે મ્યુલ ખાતાઓ સાથે સંકળાયેલા જોખમોને ઘટાડવા માટે બેંકના અભિગમને પ્રકાશિત કરે છે. સાયબર છેતરપિંડી અટકાવવા માટેનું મુખ્ય પરિબળ, મુખ્યત્વે નાની બચત માટે ઓછી જોખમવાળી બેંક તરીકે, એરટેલ પેમેન્ટસ બેંક કરટં એકાઉન્ટસ અથવા ચેકબુક ઓફર કરતી નથી