ઝારખંડના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી ચંપાઈ સોરેન આજે (30 ઓગસ્ટ) ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)માં જોડાયા. ઝારખંડ મુક્તિ મોરચા (જેએમએમ) માટે આને મોટો ફટકો માનવામાં આવી રહ્યો છે. જોકે ડેમેજ કંટ્રોલ પ્લાન માટે હેમંત સોરેને આજે રામદાસ સોરેનને રાજ્ય સરકારમાં મંત્રી બનાવ્યા છે.

ચંપાઈ સોરેનને આવકારવા માટે રાંચીના બ્રાન્ચ ગ્રાઉન્ડમાં એક સન્માન અને મીટીંગ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ચૂંટણી પ્રભારી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ, ચૂંટણી સહ પ્રભારી હિમંતા બિસ્વા શર્મા, પ્રદેશ અધ્યક્ષ બાબુ લાલ મરાંડી અને ઝારખંડ ભાજપના તમામ નેતાઓ મંચ પર હાજર હતા. ચંપાઈ સોરેનના પુત્ર બાબુલાલ સોરેન પણ આ મંચ પર હાજર હતા.

ચંપાઈ સોરેનને કેમ ગુસ્સો આવ્યો?

ઝારખંડના ભૂતપૂર્વ CM ચંપાઈ સોરેનનું JMMથી અલગ થવાનું પરિણામ છે કે પક્ષે હેમંત સોરેનને પાંચ મહિના જેલમાં રહ્યા બાદ જામીન મળતા તેમને મુખ્ય પ્રધાન તરીકે પુનઃસ્થાપિત કર્યા. પાર્ટીના આ નિર્ણયને કારણે ચંપાઈ સોરેનને સીએમ પદ છોડવું પડ્યું હતું.

ત્યારે સવાલ એ ઊભો થાય છે કે શું ચંપાઈ સોરેનની તાકાત ભાજપને ઝારખંડ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જેએમએમ અને તેના સાથી પક્ષોને હરાવવામાં મદદ કરશે?

શું છે ભાજપનો રાજકીય પ્લાન?

ઝારખંડ વિધાનસભા ચૂંટણી પ્રચાર વચ્ચે રાજ્યમાં ચાલી રહેલી રાજકીય ઉથલપાથલની રમતમાં ચંપાઈ સોરેન ભાજપ માટે પ્યાદા સમાન છે. ચંપાઈ ભાજપમાં જોડાવું એ પાર્ટી માટે માસ્ટરસ્ટ્રોક હોય શકે છે અથવા સંપૂર્ણ નિરાશા સાબિત થઈ શકે છે.

ચંપાઈ સોરેન શિબુ સોરેનની સાથે ઝારખંડ ચળવળના મજબૂત નેતા રહ્યા છે. કેટલીક વિધાનસભા બેઠકો પર તેમનો પ્રભાવ સારો છે. આમાં કોલ્હાન પ્રદેશ અગ્રણી છે. ઝારખંડની 81 વિધાનસભા બેઠકોમાંથી 28 બેઠકો આદિવાસી સમુદાય માટે અનામત છે.

2019ની ચૂંટણીમાં ભાજપનું પ્રદર્શન નિરાશાજનક રહ્યું. 28 બેઠકોમાંથી ભાજપને માત્ર બે બેઠકો મળી હતી. ઝારખંડમાં અનુસૂચિત જનજાતિ માટે આરક્ષિત તમામ પાંચ લોકસભા બેઠકો પર પણ ભાજપને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.

જેએમએમ અને કોંગ્રેસે આદિવાસી નેતા હેમંત સોરેનની ધરપકડને લોકસભા ચૂંટણીમાં મોટો મુદ્દો બનાવ્યો હતો. માનવામાં આવે છે કે આનો ફાયદો ગઠબંધનને થયો. આ જ કારણ છે કે એક સમયે હેમંત સોરેનની નજીક રહેલા ચંપાઈ સોરેન જેવા નેતાઓ વિધાનસભાની ચૂંટણી જીતવા માટે ભાજપ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની ગયા છે.

ST વસ્તીમાં 26 ટકા

વર્ષ 2011માં કરવામાં આવેલી વસ્તી ગણતરી મુજબ ઝારખંડની કુલ વસ્તી 3,29,88,134 છે. આ પૈકી અનુસૂચિત જનજાતિની વસ્તી 86,45,042 છે.  જે રાજ્યની કુલ વસ્તીના 26.2 ટકા હતી. ઝારખંડમાં 77 લાખથી વધુ આદિવાસી મતદારો છે.

આ જ કારણ છે કે ઝારખંડની રાજનીતિમાં આદિવાસી મતદારોની ભૂમિકા મહત્વની માનવામાં આવે છે. ભાજપ ચંપાઈ સોરેન દ્વારા આદિવાસી મતદારોને જીતવા માંગે છે. અત્રે એ પણ ઉલ્લેખનીય છે કે બાબુલાલ મરાંડી અને અર્જુન મુંડા જેવા નેતાઓ હવે BJP  માટે વોટ મેળવવા સક્ષમ નથી.

બીજી તરફ રામદાસ સોરેન ઘાટસિલાથી જેએમએમના ધારાસભ્ય છે. ચંપાઈ સોરેનની જેમ તેઓ પણ કોલ્હાન ક્ષેત્રના મોટા નેતા છે. શિબુ સોરેનની સાથે ઝારખંડ ચળવળમાં તે સક્રિય હતા. આદિવાસી સમાજમાં તેમનો સારો પ્રભાવ છે. રામદાસ સોરેન 2009માં પ્રથમ વખત અને 2019માં બીજી વખત ધારાસભ્ય બન્યા હતા. તેઓ જેએમએમના પૂર્વ સિંઘભૂમના જિલ્લા અધ્યક્ષ પણ છે.