શુક્ર ગ્રહની આસપાસ છુપાયેલા ઘણા લઘુગ્રહો ભવિષ્યમાં પૃથ્વી માટે ખતરો બની શકે છે. એક નવા અભ્યાસમાં, વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું હતું કે આ શુક્ર સહ-ભ્રમણકક્ષાના લઘુગ્રહો સૂર્યના તેજમાં છુપાયેલા છે. તેમને જોવા મુશ્કેલ છે. આ લઘુગ્રહોઓ એટલા મોટા છે કે તેઓ શહેરનો નાશ કરી શકે છે. શુક્ર લઘુગ્રહ એ અવકાશ ખડકો છે જે શુક્ર સાથે સૂર્યની પરિક્રમા કરે છે, પરંતુ શુક્રની ભ્રમણકક્ષામાં ફરતા નથી. હાલમાં આવા ૨૦ લઘુગ્રહો જાણીતા છે, જેમાં ટ્રોજન લઘુગ્રહો (શુક્રની આગળ અથવા પાછળ) અને ક્વાસિમૂન (ઝૂઝવે)નો સમાવેશ થાય છે. આ લઘુગ્રહો ૪૬૦ ફૂટ (૧૪૦ મીટર) કરતા મોટા છે. એટલે કે, જો તેઓ પૃથ્વી સાથે અથડાય છે, તો એક મોટું શહેર નાશ પામી શકે છે. આ લઘુગ્રહો મંગળ અને ગુરુ વચ્ચેના મુખ્ય ઉલ્કાના પટ્ટામાંથી આવ્યા હોવાનું માનવામાં આવે છે. પૃથ્વી પર પણ આવા ઘણા સહ-ભ્રમણકક્ષાના લઘુગ્રહો છે. વૈજ્ઞાનિકો સતત નવી લઘુગ્રહો શોધી રહ્યા છે.

શુક્રના લઘુગ્રહો પૃથ્વી માટે ખતરો

શુક્ર પૃથ્વીનો સૌથી નજીકનો પડોશી ગ્રહ છે, જે પૃથ્વીથી તેના નજીકના બિંદુએ 25 મિલિયન માઇલ (40 મિલિયન કિમી) ના અંતરે આવે છે. તેના સહ-ભ્રમણકક્ષાના લઘુગ્રહો શુક્ર સાથે રહે છે, પરંતુ જો તેઓ પૃથ્વીની નજીક આવે છે, તો ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે તેમની ભ્રમણકક્ષા બદલાઈ શકે છે. આ તેમને પૃથ્વી સાથે અથડાવાના માર્ગ પર મૂકી શકે છે.નવા અભ્યાસમાં, વૈજ્ઞાનિકોએ કમ્પ્યુટર સિમ્યુલેશનનો ઉપયોગ કરીને 36,000 વર્ષ (ત્રણ સહ-ભ્રમણકક્ષા ચક્ર)ના સમયગાળા દરમિયાન આ લઘુગ્રહોની ગતિનો અભ્યાસ કર્યો. તેમની પાસે ઓછી વિષમતા છે. વૈજ્ઞાનિકો જણાવે છે કે લઘુગ્રહોની ભ્રમણકક્ષા કેટલી ગોળ અથવા વિસ્તરેલી છે. 0 નો અર્થ સંપૂર્ણપણે ગોળ છે, અને ઊંચી સંખ્યાનો અર્થ લાંબી ભ્રમણકક્ષા છે. ઓછી વિષમતાવાળા લઘુગ્રહો સૂર્યના તેજમાં છુપાયેલા રહે છે, તેથી તેમને જોવા મુશ્કેલ છે.

આ લઘુગ્રહો કેમ દેખાતા નથી?

શુક્રના મોટાભાગના લઘુગ્રહો 0.38 થી વધુની વિષમતાવાળા હોય છે, એટલે કે, તેમની ભ્રમણકક્ષા લાંબી હોય છે. તેઓ પૃથ્વીની નજીક આવે છે, તેથી તેમને જોવાનું સરળ છે. પરંતુ ઓછી વિષમતાવાળા ઉલ્કાઓ સૂર્યના તેજમાં છુપાયેલા હોય છે, જેના કારણે તેમને પૃથ્વી પરથી જોવાનું લગભગ અશક્ય બને છે. 2024ના એક અભ્યાસમાં, વૈજ્ઞાનિક વેલેરીયો કારુબા (સાઓ પાઉલો સ્ટેટ યુનિવર્સિટી, બ્રાઝિલ) એ કહ્યું કેઆવા ઘણા લઘુગ્રહો હોઈ શકે છે, જે આપણે હજુ સુધી જોઈ શકતા નથી.

તાત્કાલિક ખતરો નથી

હાલમાં કોઈ તાત્કાલિક ખતરો નથી. કેટલાક મીડિયાએ દાવો કર્યો હતો કે આ લઘુગ્રહો "થોડા અઠવાડિયામાં" પૃથ્વી પર અથડાશે, પરંતુ અભ્યાસમાં એવું કંઈ સામે આવ્યું નથી. કારુબાએ કહ્યું હતું કે કોઈ પણ વર્તમાન ઉલ્કાપિંડ ટૂંક સમયમાં પૃથ્વી પર અથડાશે નહીં. જોકે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આ લઘુગ્રહો પર નજર રાખવી મહત્વપૂર્ણ છે. 2024 વાયઆર4 નામનો લઘુગ્રહ, જેની 2032 માં પૃથ્વી પર અથડાવાની 2.3% શક્યતા હતી, તે પછીથી શૂન્ય થઈ ગયો. આ દર્શાવે છે કે સમયસર દેખરેખ કેટલી મહત્વપૂર્ણ છે.

લઘુગ્રહને કઈ રીતે ટ્રેક કરી શકાય

વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે આ લઘુગ્રહોને શોધવા અને ટ્રેક કરવા માટે આપણને વધુ સારી ટેકનોલોજીની જરૂર છે. જે માટે નવી વેધશાળાઓ કાર્યરત કરવા સહિતના પગલાં ભરવા પડે.જેની પૂર્વ તૈયારીઓ શરુ કરી દેવામાં આવી છે.

નવી વેધશાળાઓ: ચિલીની વેરા સી. રુબિન વેધશાળા, જે જુલાઈ 2025 માં શરૂ થશે, તે આ લઘુગ્રહોને શોધવામાં મદદ કરી શકે છે. પરંતુ તે પૃથ્વી પરથી સૂર્યના પ્રકાશમાં છુપાયેલા લઘુગ્રહોને સંપૂર્ણપણે જોઈ શકશે નહીં.શુક્ર નજીક ટેલિસ્કોપ: વૈજ્ઞાનિકો શુક્ર ગ્રહની ભ્રમણકક્ષામાં એક ટેલિસ્કોપ મોકલવાનું સૂચન કરી રહ્યા છે. તે સૂર્યના પ્રકાશથી દૂર રહીને આ લઘુગ્રહોને વધુ સારી રીતે જોઈ શકે છે.

લઘુગ્રહોના વિચલન: નાસાના ડાર્ટ મિશન (2022) એ દર્શાવ્યું છે કે લઘુગ્રહોની દિશા બદલી શકાય છે. આમાં, એક રોકેટ ડિમોર્ફોસ લઘુગ્રહોને ટક્કર આપે છે અને ભ્રમણકક્ષામાં તેનો સમય 32 મિનિટ ઘટાડી દે છે.વિદેશી ટેકનોલોજી: ભારતના ગગનયાન મિશન જેવી ટેકનોલોજી ભવિષ્યમાં અવકાશ દેખરેખ અને આપત્તિ વ્યવસ્થાપનમાં મદદ કરી શકે છે.

140 મીટરનો લઘુગ્રહ ભારત પર પડે તો શું થાય?

જો ભારતમાં ઉલ્કાઓ પડે તો ગીચ વસ્તીવાળા શહેરોને મોટું નુકસાન થઈ શકે છે. સિમ્યુલેશન મુજબ, 140 મીટરનો ઉલ્કાપિંડ 2.2-3.4 કિમી પહોળો ખાડો બનાવી શકે છે. તે 410 મેગાટન ટીએનટીની ઉર્જા મુક્ત કરી શકે છે જે હિરોશિમા બોમ્બ કરતાં લાખો ગણો વધારે છે.