દરેક દિવસ વિશ્વમાં કોઈને કોઈ ખાસ દિવસ છે. દરેક દિવસ કોઈને સમર્પિત છે. જે રીતે શિક્ષક દિન, ફાધર્સ ડે, મહિલા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે આજે પણ એક ખાસ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. આજે એટલે કે 1લી મેના રોજ સમગ્ર વિશ્વ મજૂર દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યું છે.

મજૂર દિવસ શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?

કોઈપણ દિવસ જ્યારે તે ઉજવવામાં આવે ત્યારે તેની પાછળ કોઈને કોઈ કારણ હોવું જોઈએ. મજૂર દિવસ મનાવવા પાછળ એક મોટું કારણ છે. તે 1886નું વર્ષ હતું જ્યારે અમેરિકામાં મજૂર આંદોલન ચાલી રહ્યું હતું. મજૂરોએ પોતાના હક માટે હડતાળ શરૂ કરી. તેનું કારણ મજૂરીનો સમય હતો, એટલે કે સાદી ભાષામાં કહીએ તો મજૂરોએ એક દિવસમાં કેટલું કામ કરવાનું છે. એટલે કે તેમના કામના કલાકો કેટલા હોવા જોઈએ.

અહીં આંદોલન એટલા માટે થયું કારણ કે તે સમયે કામદારોને દિવસમાં 15 કલાક કામ કરવું પડતું હતું. કામકાજના નિશ્ચિત કલાકોની માંગ માટે કામદારોએ આંદોલન શરૂ કર્યું. જેમાં દરેક હિલચાલની જેમ પોલીસે દરમિયાનગીરી કરી હતી. અને કામદારો પર ગોળીબાર કર્યો હતો. જેમાં અનેક મજૂરોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો. મોટી સંખ્યામાં કામદારો પણ ઘાયલ થયા હતા. આ આંદોલનને કારણે એવું થયું કે વેતનનો સમયગાળો કે કામના કલાકો 8 કલાક નક્કી કરવામાં આવ્યા.

વર્ષ 1889માં આંતરરાષ્ટ્રીય સમાજવાદી પરિષદ યોજાઈ હતી. જેમાં એક મજૂર એક દિવસમાં કેટલું કામ કરશે? તે નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. આ પરિષદ પછી, વેતન અવધિ સંબંધિત આ કાયદો સમગ્ર અમેરિકામાં અમલમાં આવ્યો. અને પછી અન્ય દેશોમાં પણ વેતનનો સમયગાળો 8 કલાક નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો. આ કારણોસર 1 મેને મજૂર દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.

ભારતમાં વર્ષ 1923માં ઉજવણી શરૂ થઈ હતી

અમેરિકામાં પણ 1લી મે 1889 પછી મજૂર દિવસ તરીકે ઉજવવાનું શરૂ થયું. પરંતુ ભારતમાં મજૂર દિવસની ઉજવણી વર્ષ 1923માં શરૂ થઈ હતી. હિન્દુસ્તાનની મજૂર કિસાન પાર્ટીએ પ્રથમ વખત ચેન્નાઈમાં મજૂર દિવસ ઉજવવાનું નક્કી કર્યું હતું અને ત્યારથી ભારતમાં પણ 1લી તારીખે મજૂર દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.

આ મોટા દેશોમાં પણ મજૂર દિવસ ઉજવવામાં આવે છે

વિશ્વના દરેક દેશ માટે તેના કામદારો મહત્વપૂર્ણ છે. અમેરિકામાં લેબર ડે મનાવવાની શરૂઆત થઈ ત્યારથી ભારતમાં મજૂર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવતી નથી. હકીકતમાં, વિશ્વના અન્ય ઘણા મોટા દેશોમાં મજૂર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. જેમાં કેનેડા, જાપાન, જર્મની, રશિયા જેવા દેશો પણ સામેલ છે. જ્યાં દર વર્ષે 1લી મેના રોજ મજૂર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.

દર વર્ષે અલગ થીમ હોય છે

દર વર્ષે મજૂર દિવસ પર એક અલગ થીમ હોય છે. ગયા વર્ષે, એટલે કે વર્ષ 2023માં સલામતી,સંસ્કૃતિ અને આરોગ્ય નિર્માણમાં ભાગીદારી હતી. તેથી આ વર્ષે એટલે કે વર્ષ 2024માં થીમ આબોહવા પરિવર્તનની સાથે કાર્યસ્થળની સલામતી અને આરોગ્યને સુનિશ્ચિત કરવાની છે.