હિન્દુ ધર્મમાં મહિલાઓમાં લાલ સિંદૂર લગાવવાની પ્રથા સદીઓથી ચાલી આવે છે. રામાયણ અને મહાભારતમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે. પરંતુ દેશના કેટલાક રાજ્યોમાં લગ્ન સમયે દુલ્હનને પીળા કે કેસરી સિંદૂર લગાવવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં સિંદૂર લગાવ્યા વિના કોઈપણ લગ્ન અધૂરા માનવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, લગ્નને સફળ બનાવવા માટે માંગમાં સિંદૂર ભરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. સિંદૂરને દુલ્હનની માંગનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.


લગ્નના બંધનને ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે, જેમાં ઘણા રંગોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ આ લગ્નની ઉજવણીને ખાસ બનાવવા માટે લાલ અને પીળા રંગનું વધુ મહત્વ છે. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં નારંગી અથવા પીળા રંગનું અલગથી વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, જ્યારે હનુમાનજીને ખબર પડી કે માતા સીતા દ્વારા સિંદૂર લગાવવાથી ભગવાન શ્રી રામ પ્રસન્ન થયા છે, ત્યારે તેમણે તેમના આખા શરીરને નારંગી સિંદૂરથી રંગી દીધું હતું.


લગ્નમાં સિંદૂરનું દાન કરતી વખતે આ સિંદૂરનો ઉપયોગ પતિ-પત્નીની એકબીજા પ્રત્યેની ભક્તિ દર્શાવવા માટે કરવામાં આવે છે. બીજી તરફ, એવી પણ માન્યતા છે કે લગ્ન સમાપ્ત થયા પછી સવારે લગ્નની શરૂઆત થાય છે અને લગ્નના આ સિંદૂરની સરખામણી સૂર્યોદય સમયે થતી આછા પીળા કે કેસરી લાલાશ સાથે કરવામાં આવે છે. તેથી, આ રંગ સિંદૂર ઘણીવાર લગ્નોમાં લગાવવામાં આવે છે. ઉપરાંત, જેમ સૂર્યના કિરણો દરરોજ લોકોના જીવનમાં નવી સવાર, દૈવી ઉર્જા અને ખુશીઓ લાવે છે, તેવી જ રીતે આ સિંદૂર કન્યાના જીવનમાં નવી સવાર અને સૌભાગ્ય લાવશે.


સત્યનારાયણઃ ભગવાન વિષ્ણુને પીળો રંગ ખૂબ જ પ્રિય માનવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મમાં, ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કોઈપણ શુભ કાર્યમાં કરવામાં આવે છે, તેથી લોકો લગ્ન જેવા શુભ પ્રસંગે પીળા સિંદૂરનો ઉપયોગ કરે છે. પીળા સિંદૂર લગાવવાથી ભગવાન વિષ્ણુ વર-કન્યાને આશીર્વાદ આપે છે અને વૈવાહિક જીવનમાં પણ ખુશીઓ આવે છે.


પીળો રંગ નવગ્રહ ગુરુ અને ભગવાન વિષ્ણુ સાથે સંબંધિત માનવામાં આવે છે. પીળો સિંદૂર જીવનનો પ્રકાશ દર્શાવે છે. પીળો રંગ ધારણ કરવો અને કોઈપણ ધાર્મિક કાર્યમાં પીળા રંગનો ઉપયોગ કરવાથી શુભ ફળ મળે છે. વરરાજા દ્વારા કન્યાના કપાળ પર સિંદૂર લગાવવાથી સૌભાગ્ય વધે છે અને તેના ઘણા પ્રતીકાત્મક અર્થો પણ છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર પીળો રંગ જીવનમાંથી ખરાબ શક્તિઓને દૂર કરે છે અને આ રંગનું સિંદૂર લગાવવાથી વિવાહિત યુગલના સ્વાસ્થ્યનું રક્ષણ થાય છે.