અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસાએ ચેતવણી આપી છે કે ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પૃથ્વી પર પડી શકે છે. તેના જમીન પર લેન્ડીગ દરમિયાન સહેજ પણ બેદરકારી વિનાશ સર્જી શકે છે. નાસાની એરોસ્પેસ સેફ્ટી એડવાઈઝરી પેનલે આ સ્પેસ સ્ટેશનને પૃથ્વી પર પાછા લઈ આવવા માટે કવાયત શરુ કરી છે. રશિયા, કેનેડા અને જાપાન સહિત વિશ્વના 20 દેશોએ મળીને 1998માં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પેસ સ્ટેશનને અવકાશમાં મોકલ્યું હતું. તેને 15 વર્ષ સુધી અવકાશમાં મોકલવામાં આવ્યું હતું અને તે હજુ પણ કામ કરી રહ્યું છે. હવે તેને પૃથ્વી પર પરત લાવવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે.

અવકાશયાત્રીઓ આ સ્પેસ સ્ટેશનનો ઉપયોગ અવકાશ સંબંધિત રહસ્યોને ઉકેલવા અને સંશોધન કરવા માટે કરી રહ્યા છે. તેમાં 200 થી વધુ અવકાશયાત્રીઓ ગયા છે. ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન વાસ્તવમાં એક કૃત્રિમ માળખું છે જે પૃથ્વીની નીચેની ભ્રમણકક્ષામાં છે. તેની મદદથી, પૃથ્વી પરથી ત્યાં મોકલવામાં આવેલા અવકાશયાત્રીઓ ઘણા પ્રયોગો કરે છે. નવી માહિતી બહાર લાવે છે.

ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પૃથ્વીથી લગભગ 410 કિલોમીટરના અંતરે છે. 109 મીટર લાંબા અંતરિક્ષ સ્ટેશનનું વજન 4 લાખ 50 હજાર કિલોગ્રામ છે. તે એક ફૂટબોલ મેદાન જેવડું છે. $150 મિલિયનના ખર્ચે બનેલ આ સ્પેસ સ્ટેશનની ગણતરી અવકાશ વિશ્વની સૌથી મોંઘી વસ્તુઓમાં થાય છે.

આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે જ્યારે આ સ્પેસ સ્ટેશન મેઈન્ટેનન્સ બાદ પણ અવકાશમાં કામ કરી રહ્યું છે તો નાસા તેને પૃથ્વી પર લાવવાની કોશિશ કેમ કરી રહ્યું છે. નાસા તેને થોડા વધુ વર્ષો સુધી અવકાશમાં રાખવા માંગે છે, પરંતુ આમ કરવા માટે જાળવણીની જરૂર પડશે. આ સાથે જોખમો પણ વધી શકે છે. જેના માટે હજારો કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે. અમેરિકાએ થોડા સમય પહેલા સ્પેસ બજેટમાં ઘટાડો કર્યો હતો. તેથી તેને ધરતી પર ઉતારવાની તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે. ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પૃથ્વીથી 410 કિલોમીટરના અંતરે છે.

નાસાનું કહેવું છે કે તેને પૃથ્વી પર એવી રીતે લેન્ડ કરવાની તૈયારી કરવામાં આવી રહી છે કે જેથી કોઈ પ્રકારનું નુકસાન ન થાય. જોકે, એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેનું લેન્ડિંગ નાસા માટે આસાન નહીં હોય. જો આ પ્રક્રિયા દરમિયાન કોઈ બેદરકારી રાખવામાં આવે તો તે પૃથ્વીને ભારે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. નાસા પોઈન્ટ નેમા ખાતે ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન છોડશે. આ તે જગ્યા છે જ્યાં ઉપગ્રહ છોડવામાં આવે છે.

ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન કદમાં ઘણું મોટું છે, તેથી તેના ધ્વંસ દરમિયાન કોઈપણ બેદરકારીથી વસ્તીને નુકસાન થઈ શકે છે. તેથી નાસા તેને નીચે લાવવા માટે ચોક્કસ યોજના બનાવી રહ્યું છે. નાસા આ માટે સ્પેસ ટગનો ઉપયોગ કરશે. સ્પેસ ટગ સ્પેસ સ્ટેશનને વાતાવરણમાં ધકેલી દેશે, જ્યાં તે સળગવા લાગશે અને તેને પોઈન્ટ નેમો નામના સ્થળે સમુદ્રમાં છોડવામાં આવશે.

સ્પેસ સ્ટેશનમાં ઘણી હાઇટેક સુવિધાઓ છે. આવા ઘણા સાધનો છે જે આપમેળે કામ કરે છે અને અવકાશયાત્રીઓને અનેક પ્રકારની માહિતી પૂરી પાડે છે. હાઇટેક કેમેરાની સાથે તેમાં સેન્સર પણ લગાવવામાં આવ્યા છે. તેની મદદથી સ્પેસ સ્ટેશન, ક્લાઈમેટ ચેન્જ, કુદરતી આફતો અને પર્યાવરણમાં થતા ફેરફારો વિશે નવી માહિતી બહાર પાડવામાં આવે છે.