કન્યાકુમારી શહેર ભારતના દક્ષિણ રાજ્ય તમિલનાડુમાં આવેલું છે, આ સ્થાન હિન્દુ ધર્મના મુખ્ય આસ્થા કેન્દ્રોમાંનું એક છે. ત્રણ બાજુથી સમુદ્રથી ઘેરાયેલું આ સ્થાન ચોલ, પંડ્યા અને ચેરા શાસકોના શાસન હેઠળ રહ્યું છે. આજે પણ, તમે અહીંના સ્મારકો પર આ શાસકોની કામગીરી અને કારીગરીની છાપ જોઈ શકો છો. આ સ્થાનનો ઈતિહાસ આ શાસકો કરતાં ઘણો જૂનો છે. આ સ્થળના નામની પાછળ એક રસપ્રદ વાર્તા સાંભળવા મળે છે. આજે અમે તમને કન્યાકુમારી સાથે જોડાયેલી કેટલીક રસપ્રદ માહિતી અને આ સ્થાન સાથે જોડાયેલી પૌરાણિક કથા જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.

 પ્રાચીન ગ્રંથો અનુસાર, માતા પાર્વતીનો જન્મ બાણાસુરન નામના રાક્ષસને મારવા માટે થયો હતો. બાણાસુરનને ભગવાન બ્રહ્મા તરફથી વરદાન મળ્યું હતું કે તે કુંવારી કન્યા દ્વારા જ મૃત્યુ પામી શકે છે. બાણાસુર ઘમંડી બની ગયો હતો કે કોઈ કુંવારી છોકરી તેને મારી શકશે નહીં અને તે બીજા બધાને સરળતાથી હરાવી શકશે.

 પોતાની શક્તિનો દુરુપયોગ કરીને, બાણાસુરને ઈન્દ્રને હરાવ્યા અને સ્વર્ગને પોતાના નિયંત્રણમાં લીધું. ઈન્દ્રની સાથે અગ્નિ, વરુણ વગેરે દેવતાઓ પણ બાણાસુરનના આતંકથી પરેશાન થવા લાગ્યા. દેવતાઓએ બાણાસુરના આતંકથી મુક્તિ મેળવવા માટે માતા શક્તિની મદદ માંગી. એવું માનવામાં આવે છે કે પછી માતાએ પૃથ્વી પર જન્મ લેવાનું નક્કી કર્યું.

જ્યારે બાણાસુરનનો આતંક ચરમસીમા પર હતો ત્યારે તે યુગના પ્રખ્યાત રાજા ભરતના ઘરે દેવી શક્તિએ જન્મ લીધો હતો. રાજા ભરતને 8 પુત્રીઓ અને એક પુત્ર હતો, જેમાંથી તેમની એક પુત્રી કુમારી હતી જે દેવીનું સ્વરૂપ હતું. અંતે, જ્યારે રાજાએ તેના રાજ્યના ભાગલા પાડ્યા, ત્યારે હાલનો કન્યાકુમારી વિસ્તાર તેની પુત્રી કુમારી પાસે આવ્યો. કહેવાય છે કે કુમારી બાળપણથી જ ભગવાન શિવની પરમ ભક્ત હતી. કુમારીએ શિવ સાથે લગ્ન કરવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી અને તેમની તપસ્યા જોઈને ભગવાન શિવ પણ તેમની સાથે લગ્ન કરવા રાજી થયા. પરંતુ નારદજી જાણતા હતા કે જો કુમારી અને શિવજીના લગ્ન થઈ જશે તો બાણાસુરનનો આતંક ક્યારેય ખતમ નહીં થાય.

એવું માનવામાં આવે છે કે, જ્યારે ભગવાન શિવે શુચિન્દ્રમથી કુમારી સાથે લગ્ન કરવા માટે તેમની યાત્રા શરૂ કરી હતી, ત્યારે નારદજીએ લગ્ન અટકાવવા માટે એક કુકડા અને કાગડાને કહ્યું હતું. કૂકડો બોલવો એ સંકેત હતો કે લગ્ન માટેનો શુભ સમય હવે જતો રહ્યો છે. તેનો અવાજ સાંભળીને ભગવાન શિવે પણ વિચારવાનું બંધ કરી દીધું કે હવે શુભ સમય વીતી ગયો છે. જ્યારે ભગવાન શિવ યોગ્ય સમયે ન પહોંચ્યા, ત્યારે કુમારી ખૂબ જ ગુસ્સે થઈ ગયા, પરંતુ તેનો ક્રોધ શમી ગયા પછી, તેણીએ વિચારીને ફરીથી તપસ્યા કરવાનું શરૂ કર્યું કે કદાચ તેની તપસ્યામાં કોઈ કમી રહી હશે.

જ્યારે બાણાસુરનને કુમારીની તપસ્યા અને તેની સુંદરતા વિશે ખબર પડી ત્યારે તેણે કુમારીને લગ્નનો પ્રસ્તાવ મોકલ્યો. બાણાસુરનની આ હિંમતથી કુમારીને ખૂબ ગુસ્સો આવ્યો, પરંતુ તેમ છતાં તેણે બાણાસુરનને પ્રસ્તાવ મૂક્યો કે જો તે તેને યુદ્ધમાં હરાવી શકે તો તે આ પ્રસ્તાવને સ્વીકારશે. આ પછી બાણાસુરન અને કુમારી વચ્ચે ભીષણ યુદ્ધ થયું.

યુદ્ધ દરમિયાન જ બાણાસુરન સમજી ગયો હતો કે તે જેની સાથે લડી રહ્યો હતો તે કોઈ સામાન્ય છોકરી નથી. અંતે કુમારીએ બાણાસુરનને હરાવ્યો. તેમના મૃત્યુની થોડીક ક્ષણો પહેલા, બાણાસુરનને ખબર પડી કે આ છોકરી બીજું કોઈ નહીં પણ દેવી શક્તિનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ છે. મૃત્યુ પહેલા, બાણાસુરે માતા પાસેથી તેની ભૂલો માટે ક્ષમા પણ માંગી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ પછી કુમારી તેના મૂળ સ્વરૂપમાં પાછી આવી અને શિવ લોકમાં ગઈ, પરંતુ કુમારીએ અમ્માન મંદિરમાં પોતાની હાજરી જાળવી રાખી. એવું માનવામાં આવે છે કે આજે પણ કુમારી આ મંદિરમાં ભગવાન શિવની રાહ જોઈ રહી છે. માતા શક્તિના કુંવારી સ્વરૂપની યાદમાં આ સ્થળનું નામ કન્યાકુમારી રાખવામાં આવ્યું હતું.

કન્યાકુમારીનું અમ્માન મંદિર કુમારી સ્વરૂપને સમર્પિત છે. માન્યતાઓ અનુસાર આ મંદિરમાં ભક્તોની દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. આ સાથે ભક્તો આત્મનિરીક્ષણ અને ધ્યાન માટે પણ અહીં જાય છે. માતા મનની તમામ મૂંઝવણો દૂર કરે છે, તેથી આ સ્થાન આધ્યાત્મિક માર્ગ પર ચાલનારાઓ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.