બજેટ પહેલા, નાણા મંત્રાલયે છેલ્લા ૧૦ વર્ષની પ્રગતિ, વર્તમાન પડકારો અને આગામી વર્ષોમાં અર્થતંત્રની દિશા દર્શાવતો દસ્તાવેજ 'ધ ઈન્ડિયન ઈકોનોમીઃ અ રિવ્યૂ' કર્યો જાહેર

વિશ્વના ઘણા મોટા દેશોની અર્થવ્યવસ્થાઓ સંઘર્ષ કરી રહી છે જ્યારે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા ઝડપથી વધી રહી છે. નાણા મંત્રાલયના અનુમાન મુજબ, વર્ષ ૨૦૩૦ સુધીમાં ભારતની અર્થવ્યવસ્થા સાત ટ્રિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી શકે છે. જો કે, તેના માર્ગમાં કોઈ ઓછા પડકારો નથી.

વર્તમાન નાણાકીય વર્ષમાં ભારતનો જીડીપી ૭%થી વધુ વધી શકે છે અને વર્ષ ૨૦૩૦ સુધીમાં અર્થતંત્ર ૭ ટ્રિલિયન ડોલરનું થઈ શકે છે. વચગાળાના બજેટ પહેલા, મંત્રાલયે છેલ્લા ૧૦ વર્ષની પ્રગતિ, વર્તમાન પડકારો અને આગામી વર્ષોમાં અર્થતંત્રની દિશા દર્શાવતો દસ્તાવેજ 'ધ ઈન્ડિયન ઈકોનોમીઃ અ રિવ્યૂ' બહાર પાડ્યો હતો. મંત્રાલયના આર્થિક બાબતોના વિભાગ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી સમીક્ષાની રજૂઆતમાં, નાણા મંત્રાલયના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર વી અનંત નાગેશ્વરને જણાવ્યું હતું કે ભારતીય અર્થતંત્ર નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪ માં ૭% કે તેથી વધુ વૃદ્ધિ દર નોંધાવે તેવી પ્રબળ સંભાવના છે. કેટલાક લોકો નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫માં ૭% વૃદ્ધિની આગાહી પણ કરી રહ્યા છે. ભવિષ્ય માટે આ એક સારો સંકેત છે.

વર્ષ ૨૦૪૭ સુધીમાં વિકસિત દેશોની હરોળમાં પહોંચવા માટે જીડીપી ગ્રોથ ૭%થી વધુ જાળવી રાખવો પડશે. આ માટે શિક્ષણ માટે વધુ સારી વ્યવસ્થા કરવી પડશે, કૌશલ્ય વિકાસ પર ભાર મૂકવો પડશે, દર વર્ષે વર્કફોર્સમાં જોડાતા લગભગ એક કરોડ લોકો માટે વધુ રોજગારીની તકો ઊભી કરવી પડશે, નાના ઉદ્યોગો જે વધુ રોજગારી આપે છે તેનો પ્રચાર કરવો પડશે અને અન્ય ઘણી બાબતો કરવી પડશે. નિયમો અને મર્યાદાઓ ઘટાડવા પડશે અને સરળ બનાવવા પડશે જેથી વ્યવસાય કરવાની સરળતા વધી શકે.

સરકારનું લક્ષ્ય

દસ્તાવેજ જણાવે છે કે ભારત આગામી ત્રણ વર્ષમાં ૫ ટ્રિલિયન ડોલરના જીડીપી સાથે વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવાની અપેક્ષા છે. જો કે, સરકારે વર્ષ ૨૦૪૭ સુધીમાં વિકસિત દેશ બનવાનું વધુ મોટું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. સતત આર્થિક સુધારા કરીને આ લક્ષ્ય હાંસલ કરી શકાય છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫માં વાસ્તવિક જીડીપી વૃદ્ધિ ૭% ની આસપાસ રહી શકે છે. વર્ષ ૨૦૩૦ સુધીમાં વિકાસ દર ૭% થી વધુ રહેવાની પ્રબળ સંભાવના છે.

આ બાબતો બની શકે છે ચિંતાનો વિષય

સમીક્ષામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, 'અર્થતંત્ર માટે ચિંતાનો વિષય એ છે કે આવનારા દિવસોમાં વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં વધતા સંઘર્ષનો ખતરો છે.' મુખ્ય આર્થિક સલાહકારે લખ્યું, 'કોવિડ પછી વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થા તેની પુનઃપ્રાપ્તિ જાળવી રાખવા માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે. કારણ કે એક પછી એક આંચકા આવી રહ્યા છે. તેમાંથી, સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ જેવી સમસ્યાઓ ૨૦૨૪ માં ફરી ઉભરી આવી. જો આ ચાલુ રહેશે, તો તેની સમગ્ર વિશ્વમાં વેપાર, પરિવહન ખર્ચ, આર્થિક ઉત્પાદન અને ફુગાવાના સંદર્ભમાં અસરો પડશે. ભારત આનાથી અછૂત નહીં રહે, પરંતુ અમને વિશ્વાસ છે કે તે આ પડકારોને પણ પાર કરશે.