મંદિરના અધૂરા નિમાર્ણ વચ્ચે પ્રાણપ્રતિષ્ઠા યોગ્ય નથી, સ્કંદ પુરાણ અનુસાર આ અયોગ્ય અને અશુભ : શંકરાચાર્ય નિશ્ચલાનંદ સરસ્વતી 

ઉત્તરાખંડમાં જ્યોતિષપીઠના શંકરાચાર્ય સ્વામી અવિમુક્તેશ્વરાનંદ સરસ્વતીએ કહ્યું છે કે ચારેય શંકરાચાર્ય ૨૨ જાન્યુઆરીએ અયોધ્યામાં રામ મંદિરના ઉદ્ઘાટનમાં હાજરી આપશે નહીં, કારણ કે તે સનાતન ધર્મના નિયમોનું ઉલ્લંઘન છે. પુરી ગોવર્ધન પીઠના શંકરાચાર્ય સ્વામી નિશ્ચલાનંદ સરસ્વતીએ બે દિવસ પહેલા મધ્યપ્રદેશના રતલામમાં કહ્યું હતું કે તેઓ 'શાસ્ત્રો વિરુદ્ધ' કોઈપણ ધાર્મિક કાર્યક્રમમાં ભાગ લેશે નહીં.

અવિમુક્તેશ્વરાનંદે હરિદ્વારમાં મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે, "ચાર શંકરાચાર્યમાંથી કોઈ પણ ૨૨ જાન્યુઆરીના કાર્યક્રમમાં હાજરી આપશે નહીં. અમારી કોઈની પ્રત્યે કોઈ ખરાબ ઈચ્છા નથી, પરંતુ ધર્મના નિયમોનું પાલન કરવાની જવાબદારી શંકરાચાર્યની છે.". તેઓ (મંદિર પ્રાણપ્રતિષ્ઠાના આયોજન સાથે સંકળાયેલા લોકો) હિંદુ ધર્મમાં સ્થાપિત ધોરણોને અવગણી રહ્યા છે. મંદિરનું નિર્માણ પૂર્ણ કર્યા વિના ભગવાન રામના અભિષેક સમારોહનું આયોજન કરવું એ હિંદુ ધર્મના સિદ્ધાંતોનું પ્રથમ ઉલ્લંઘન છે. આટલી ઉતાવળની કોઈ જરૂર નથી." 

અવિમુક્તેશ્વરાનંદે કહ્યું, “જ્યારે ૨૨ ડિસેમ્બર, ૧૯૪૯ની મધ્યરાત્રિએ ત્યાં (બાબરી મસ્જિદમાં) (ભગવાન રામની) મૂર્તિ મૂકવામાં આવી હતી, ત્યારે ત્યાં કટોકટી હતી અને ૧૯૯૨માં માળખું (બાબરી મસ્જિદ) તોડી પાડવામાં આવી હતી. આ ઘટનાઓ સ્વયંભૂ બની હતી. અમુક સંજોગોમાં, તેથી તે સમયે કોઈ શંકરાચાર્યએ કોઈ પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો ન હતો. પરંતુ આજે આવી કોઈ કટોકટી નથી. આપણી પાસે રામ મંદિરનું નિર્માણ પૂર્ણ કરવા અને પછી અભિષેક કરવા માટે પૂરતો સમય છે. આપણે હવે ચૂપ રહી શકીએ નહીં અને અમારે કહેવું પડશે કે અધૂરા મંદિરનું ઉદ્ઘાટન કરવું અને ભગવાનની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવી એ ખરાબ વિચાર છે. શક્ય છે કે તેઓ (ઇવેન્ટના આયોજકો) અમને મોદી વિરોધી કહેશે. અમે મોદી વિરોધી નથી, પરંતુ અમે અમારા ધાર્મિક ગ્રંથોની વિરુદ્ધ જઈ શકીએ નહીં. અવિમુક્તેશ્વરાનંદ તેમના ગુરુ સ્વામી સ્વરૂપાનંદ સરસ્વતીના મૃત્યુ પછી ૨૦૨૨માં શંકરાચાર્ય બન્યા હતા.

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આ સમારોહમાં મુખ્ય અતિથિ હશે અને મંદિરમાં પ્રથમ આરતી કરશે. શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર ટ્રસ્ટે જણાવ્યું હતું કે ત્રણ માળના મંદિરનો પહેલો માળ તૈયાર છે, પરંતુ બાકીનું કામ આગામી બે વર્ષમાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે. મંદિર ૨૨ જાન્યુઆરી પછી ભક્તો માટે ખુલશે.

તો બીજા શંકરાચાર્ય નિશ્ચલાનંદે કહ્યું હતું કે “ધાર્મિક ધોરણોનું પાલન ન થતું હોય તેવા કાર્યક્રમમાં હાજરી આપવી તે અમારી ગરિમાની વિરુદ્ધ હશે. એવું ન વિચારો કે હું આ કાર્યથી સાથે નારાજ છું. સ્કંદ પુરાણ અનુસાર, જો આવી ધાર્મિક વિધિઓ યોગ્ય રીતે કરવામાં ન આવે તો, અશુભ શુકન મૂર્તિમાં પ્રવેશ કરે છે અને તે વિસ્તારનો નાશ થાય છે. હું કોઈપણ કાર્યક્રમમાં ત્યારે જ ભાગ લઉં છું જ્યારે તે શુદ્ધ અને સનાતન ધર્મને અનુરૂપ હોય.” 

અવિમુક્તેશ્વરાનંદના શિષ્ય સ્વામી મુક્તેશ્વરાનંદે જણાવ્યું હતું કે, “શંકરાચાર્યની ચાર પીઠ છેલ્લા ૨૫૦૦ વર્ષથી સૌથી લાયક ધાર્મિક કેન્દ્રો છે અને તેમના વડાઓ પર સનાતન ધર્મનું ઉલ્લંઘન કરનારાઓનો વિરોધ કરવાની જવાબદારી છે. અમે અન્ય શંકરાચાર્યો સાથે વાત કરી છે અને તે બધાએ સમારંભમાં ભાગ લેવા માટે તેમની અરુચિ દર્શાવી છે કારણ કે મંદિર હજી નિર્માણાધીન છે. શૃંગેરી શારદા પીઠના સ્વામી ભારતીકૃષ્ણ તીર્થ અને દ્વારકા પીઠના સ્વામી સદાનંદ સરસ્વતી બાકીના બે શંકરાચાર્ય છે. તેણે હજુ સુધી પોતાનું સ્ટેન્ડ સ્પષ્ટ કર્યું નથી.

મંદિર રામાનંદ સંપ્રદાયનું છે, શૈવ, શાક્યો અને સંન્યાસીઓનું નથી : ચંપત રાય


સમારોહમાં શંકરાચાર્યની અપેક્ષિત ગેરહાજરીનો પ્રયાસ કરતાં, મંદિર ટ્રસ્ટના જનરલ સેક્રેટરી ચંપત રાયે કહ્યું, "મંદિર રામાનંદ સંપ્રદાયનું છે અને શૈવ, શાક્યો અને સંન્યાસીઓનું નથી." રાયે વિસ્તૃત માહિતી આપી ન હતી, પરંતુ કહ્યું હતું કે, “મંદિરનો કેટલુક કામકાજ પૂર્ણ થઈ ગયું છે અને ત્યાં ગર્ભગૃહ તૈયાર છે. ત્યાં સ્થાપિત કરવાની પ્રતિમા તૈયાર છે. ડેકોરેશનનું કામ ચાલી રહ્યું છે.” ૧૮મી સદીના વૈષ્ણવ સંત સ્વામી રામાનંદના શિષ્યોએ ત્રણ અખાડા સ્થાપ્યા હતા - નિર્મોહી આની, દિગંબર આની અને નિર્વાણી આની. તેમણે ચાર પેટા-સંપ્રદાયોની પણ સ્થાપના કરી - નિમ્બાર્ક, રામાનંદ અને મધ્વગોદેશ્વર. રામાનંદ સંપ્રદાય ખાસ કરીને વિષ્ણુના અવતાર રામની પરંપરાને અનુસરે છે અને સનાતન ધર્મની તમામ જાતિઓનો સમાવેશ કરે છે.